Depresja klimatyczna dopada Polaków

Zmiana klimatu niesie turbulencje nie tylko na mapach pogody, lecz także w ludzkiej psychice. Jednak Polacy przeżywają je nieco inaczej niż większość świata.

Spokój Marzeny rozbił się o cztery stopnie. Właśnie o tyle – cztery stopnie Celsjusza – średnia temperatura na Ziemi była niższa niż teraz, gdy skuwała ją zmarzlina, w apogeum epoki lodowcowej. Do znanego nowożytnym ludziom poziomu klimat ocieplał się przez 10 tys. lat. – A jeśli nie wyhamujemy emisji gazów cieplarnianych, temperatura podskoczy o kolejne cztery stopnie w najbliższym stuleciu, do 2100 r. Konsekwencje trudno sobie nawet wyobrazić – podkreśla Marzena. Kończyła politologię, wątek globalnego ocieplenia przewijał się przez całe jej studia. Perspektywa topnienia lodowców, zalewania wysp, narastających kataklizmów pogodowych trafiała do wyobraźni, latami budząc dreszcz.

– W 2018 r. w „Gazecie Wyborczej” przeczytałam wywiad z fizykiem prof. Szymonem Malinowskim – referuje Marzena. To tam była wzmianka o czterech stopniach, a także o tym, że katastrofa faktycznie może się zacząć już w 2050 r., kiedy dzieci Marzeny – a ma ich trójkę – będą w środku życia. Ona sama mówi dziś, że jej reakcja dryfowała przez kolejne fazy, podobnie jak to jest w żałobie: niedowierzanie, zaprzeczanie, lęk. Pochłaniała kolejne publikacje, książki, raporty, surfowała przez specjalistyczne serwisy. Lęk się nasilał. W końcu przestała sobie dawać radę. – Z nikim poza mężem nie byłam w stanie rozmawiać na ten temat. Przyjaciele i rodzina nie wiedzieli, o co mi chodzi, skupiali się na życiu codziennym i harówce, „żeby dzieci miały lepszy start”. A ja nie mogłam pojąć, jak można nie uwzględniać, że wysychanie gleb, blackouty, rosnące ceny żywności też będą miały na ten start przełożenie. To osamotnienie wpychało Marzenę w jeszcze głębszy lęk i poczucie bezradności.

Joanna Cieśla

Z wykształcenia psycholożka. Lubi pisać, rozmyślać i rozmawiać o tym, co ludzie robią, dlaczego to robią i co w związku z tym czują. Uważa, że edukacja jest najważniejszą sprawą na świecie. Prowadzi podkasty: o edukacji właśnie („Nasza szkoła”) oraz psychologiczny („Jak wytrzymać ze sobą i światem”). Laureatka polskiej edycji Europejskiego Konkursu „Za różnorodnością, przeciwko dyskryminacji”, „Kryształowego Pióra”, Nagrody Edukacyjnej Fundacji im. prof. Romana Czerneckiego (potem w jury tego konkursu). Finalistka Polsko-Niemieckiej Nagrody Dziennikarskiej im. Tadeusza Mazowieckiego i Grand Press. Uczestniczka programu Fulbrighta dla dziennikarzy „Journalistic Challenges and Practices” (2023). Jeśli czas jej pozwala, uprawia wspinaczkę, gotuje i słucha jazzu (nie zawsze jednocześnie).