Mamy za sobą chyba najdziwniejsze wybory współczesnej Europy. Czterech ugrupowań – z sześciu, które te wybory wygrały – nie było w poprzednim Sejmie. Za to partie rządzące nie zdobyły ani jednego mandatu. Co więcej: jeszcze nowy parlament się nie zebrał, a już zabrnął w ślepą uliczkę, bo nijak nie można utworzyć większości rządowej. Tak zadecydowali wyborcy, którzy kierowali się nie tylko wykoncypowaną taktyką, ale także emocjami, tęsknotą za odmianą i zwykłą ludzką przekorą. Co zatem powiedzieli wyborcy w niedzielę 23 września? Jaki jest Polaków portret powyborczy?
Jarosław Bauc. Były minister finansów
To miała być era Leszka Millera, tymczasem powyborczy tydzień był wyraźnie erą Andrzeja Leppera. Względny sukces Samoobrony zdecydowanie przyćmił wysokie i bezdyskusyjne zwycięstwo SLD. Zwycięstwo, które nie dało jednak bezwzględnej większości w Sejmie, skutkiem czego wróciły sceny dobrze znane z przeszłości: oto sejmowe korytarze znów przemierzają trójki negocjatorów oblegane przez dziennikarzy.
Świat staje na krawędzi wojny, w budżecie pojawia się nagle wielomiliardowa dziura, odchodzi całe kierownictwo Ministerstwa Finansów, wybory parlamentarne wymiatają jednych, a wprowadzają innych – a złoty, nasza narodowa waluta, stoi jak skała w granicach między 4 a 4,30 za dolara, chociaż nikt nie interweniuje w jego obronie. Może właśnie dlatego.
W rozpoczynającym się roku akademickim w ławach studenckich znaleźć się mógł teoretycznie każdy, kto chciał. Podobnie jak w roku ubiegłym uczelnie państwowe i prywatne przygotowały więcej miejsc, niż było kandydatów.
Leszek Miller miał trzy cele: stworzyć szeroką lewicową koalicję, wygrać wybory, utworzyć rząd. Dwa pierwsze osiągnął, trzeci ma w zasięgu ręki. Z rzecznika PZPR-owskiego aparatu wyrósł na przywódcę socjaldemokracji, najsilniejszego ugrupowania politycznego. Czy z posła o dziwnym ironiczno-cynicznym uśmieszku i skłonności do rubasznych metafor wyrośnie mąż stanu?
Wynik osiągnięty przez SLD-UP nie zagwarantował łatwego powołania rządu Leszka Millera. Skoro odwoływanie starego i powoływanie nowego gabinetu stało się tematem dnia, przypatrzmy się, jak to reguluje konstytucja.
Zwycięzcy tegorocznych wyborów przez cztery lata zasilani będą pieniędzmi z budżetu państwa. Partie otrzymają w tym czasie od kilku do kilkudziesięciu milionów złotych. Nowy, szokujący kształt polskiej sceny politycznej może się za sprawą tych środków, utrwalić na długo.
Skala nowojorskiej tragedii jest niewyobrażalna: ponad 6 tys. ofiar. Ale przecież dziesiątki tysięcy zdołały uciec od śmierci bez obrażeń. Zginęli ci, którzy rzeczywiście nie mieli żadnych szans. Naturalne pytanie: a gdyby to się stało w Polsce?
Z początkiem roku szkolnego do biura rzecznika praw dziecka wpłynęło pięć skarg od rozżalonych rodziców, że ich dzieci bez pytania kogokolwiek o zgodę zostały przeniesione do innej klasy – tej gorszej. Szufladkowanie uczniów, ponoć odwieczne, nasiliło się zdaniem pedagogów wraz z reformą systemu edukacji. Wbrew jej założeniom, bo przecież w państwowym szkolnictwie wszyscy mieli mieć równe szanse.
W Pakistanie trzeba przyzwyczaić się do widoku broni. Policjanci i żołnierze pilnują lotnisk i hoteli, gdzie mieszkają cudzoziemcy. Strażnicy hotelowi lusterkiem na długim kiju sprawdzają podwozie samochodu; podróżni przechodzą przez drzwi z wykrywaczem metalu.
Dokładnie tego samego dnia, kiedy pasażerskie liniowce taranowały World Trade Center i Pentagon, w supernowoczesnej hali w londyńskiej dzielnicy Docklands rozpoczęły się jedne z największych targów zbrojeniowych – Defence Systems and Equipment International. Wszyscy dosłownie rzucili się na pociski przeciwlotnicze. Toczone latami negocjacje możemy teraz zakończyć w kilka tygodni – radował się jeden z menedżerów wielkiej międzynarodowej korporacji.
Potrzebne jest nie zderzenie, ale dialog kultur. Paradoksalnie może się okazać, że rzeczywiście – jak chce Bassam Tibi – szok 11 września spowoduje szybszą europeizację islamu.
Watykan wahał się, czy papież powinien wyprawiać się do Kazachstanu, gdy Ameryka szykuje się do ataku na talibów. Ryzyko było realne, ale była też okazja, by przypomnieć przygnębionemu światu, że prawdziwa religia nie powinna być źródłem konfliktu: islam i chrześcijaństwo nie są skazane na konfrontację. Kościołowi obca jest nienawiść do innych religii i kultur.
[złe]
[dobre]
[bardzo dobre]
Zawsze lokował się na obrzeżach, z dala od literackich i geograficznych stolic. Z tym, co widział, czego doświadczył, idzie własną poetycką stroną. Dziś, kiedy Tadeusz Różewicz kończy 80 lat, nikt nie ma wątpliwości, że świadomie wybrany przez niego artystyczny margines znalazł się w środku poetyckiego parnasu.
Do Rotterdamu przywieziono prawie wszystkie dzieła Hieronima Boscha – jednego z najwybitniejszych artystów schyłku średniowiecza i ojca wszystkich surrealistów. Po raz pierwszy święci i bestie z jego ponad 20 zachowanych prac spojrzą sobie w oczy.
Rozmowa z Krystyną Meissner, dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Dialog-Wrocław
„Syn kapłana” to coś więcej niż biografia pisarza. To znakomity esej, mozaika wspomnień i myśli ludzi, którzy zapamiętali Stryjkowskiego z codzienności. Refleksje autora poprzeplatane są opowieściami m.in. Julii Hartwig, Marii Iwaszkiewicz, Pawła Hertza, Ryszarda Matuszewskiego, Michała Głowińskiego, Henryka Berezy.
Kilku kolejnych producentów nie wykazało żadnego zainteresowania tym scenariuszem, czemu trudno się dziwić – przecież nasze kino woli trzymać się z dala od tematu współczesnego. Całe szczęście, że Robert Gliński nie porzucił projektu, aby zrobić na przykład tak dobrze teraz widzianą komedię kryminalną. „Cześć Tereska” to bez wątpienia najlepszy film polski 2001 r.
Fortuny linii lotniczych zależą po pierwsze od popytu na usługi, czyli ruchu lotniczego, po drugie od kosztów robocizny, czyli płac pilotów i personelu naziemnego, a wreszcie od ceny paliw. W ubiegłych latach linie lotnicze zmagały się ze wszystkimi trzema problemami, ale nigdy jednocześnie. Do tego roku.
Trzy czwarte Polaków uważa, że istnienie hipermarketów jest korzystne dla kupujących. Wiarę tę podzielają nawet osoby, które nie robią tam zakupów. Ale co trzeci rodak sądzi, że hipermarkety szkodzą polskiej gospodarce.
Trzydzieści lat temu została wysadzona w powietrze aula Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu. Bracia Jerzy i Ryszard Kowalczykowie dla jednych stali się symbolem walki z komunizmem, dla innych przykładem pozbawionego logiki terroryzmu.
Wydajemy na naukę trzy razy mniej niż Czesi i 6,5 raza mniej niż średnio w krajach Unii Europejskiej. Ta dysproporcja jest wynikiem polityki kolejnych rządów, a nie sytuacji materialnej państwa.
Na początku września chirurg znajdujący się w Nowym Jorku wyciął woreczek żółciowy pacjentce przebywającej w szpitalu w Strasburgu. Można się spodziewać, że zdalne operacje wejdą do codziennej praktyki w wojsku i w astronautyce.
Cały rok zabrało Ministerstwu Zdrowia przygotowanie rozporządzenia o specjalizacjach lekarskich. W atmosferze wzajemnych waśni między różnymi towarzystwami naukowymi stworzono listę 32 podstawowych i 31 szczegółowych dziedzin medycyny, w których lekarze będą mogli się szkolić. Ten podział szybko stał się zarzewiem konfliktów i źródłem obaw, czy spełni oczekiwania pacjentów.
Dzięki superszybkim komputerom i współczesnej grafice komputerowej można dziś z niezwykłą dokładnością odwzorować pole walki. Ćwiczący nie tylko widzi, ale i czuje, co się dzieje podczas bitwy – odczuwa drgania, przechyły, słyszy ryk silników. Po takim treningu można praktycznie od razu siąść za sterami prawdziwego czołgu czy samolotu.
Karolina ma w sobie dużo zimnej, wyuczonej nienawiści, przerażającej u trzyletniej dziewczynki. Kiedyś zda sobie sprawę z tego, że wyrok dla jej matki Wioletty był również wyrokiem dla niej.
Gośćmi wrześniowego Salonu „Polityki” w krakowskim klubie Pod Jaszczurami byli liderzy list, którzy w tym okręgu wprowadzili do Sejmu największą liczbę posłów: Kazimierz Chrzanowski z SLD, Zbigniew Ziobro z Prawa i Sprawiedliwości, Bogdan Klich z Platformy Obywatelskiej oraz Marek Kotlinowski, przewodniczący Ligi Polskich Rodzin.
Kiedyś jeździły tędy pociągi dalekobieżne do Białegostoku i Gdyni. Jeszcze rok temu pociągami osobowymi dojeżdżali do pracy i szkoły mieszkańcy okolicznych miejscowości. Dziś perony pozarastane trawą i krzewami przypominają skraj dzikiego stepu. Tylko najbardziej roztargnieni turyści przychodzą na zdewastowane stacje, by dowiedzieć się o najbliższy pociąg do Lublina.
Harry, Harry, Harry! – wykrzykiwał podniecony tłum ponad tysiąca ludzi, stłoczonych w piątkową noc przed warszawskim Empikiem. Atmosfera niczym na rockowym koncercie przeraziła organizatorów, którzy nie spodziewali się takiego natarcia. Wydawca czwartej części przygód Harry’ego Pottera, którą w nakładzie 250 tys. egzemplarzy tiry rozwoziły od środy po Polsce, tuż po północy zapowiedział dodruk.
Jedynie 172 posłów III kadencji ponownie pojawi się na Wiejskiej. Wesprze ich ok. 20 parlamentarzystów, którzy w Sejmie zasiadali już wcześniej, ale co najmniej przez cztery ostatnie lata pauzowali, oraz paru byłych senatorów. Ponad połowa posłów zadebiutuje w parlamentarnym fachu.
Tylko 13 z 98 senatorów, którzy doczekali końca IV kadencji, zdecydowało się z własnej woli zakończyć parlamentarną karierę: m.in. Alicja Grześkowiak, Wiesław Chrzanowski i Władysław Bartoszewski. Aż 79 senatorów ponownie ubiegało się o mandat senatorski, a 6 o mandat poselski.
„Serce z węgla”, dokumentalna telenowela, TVP1
W budynkach Sejmu trwa operacja zwana zmianą warty. Według na razie prowizorycznych obliczeń z Wiejską pożegna się ok. 280 dotychczasowych posłów. Rozstania są czasem nostalgiczne, czasem chłodne. Jedni celebrują moment odejścia, inni czynią to pospiesznie – zamykają za sobą drzwi i odjeżdżają nie odwracając nawet głowy. Obsługa korzysta z okazji, w budynku sejmowym odbywa się wielkie sprzątanie. Trzeba się spieszyć, bo lada moment pojawią się posłowie IV kadencji.