Lud rozproszony

Na powitanie Busha

Jan Nowak-Jeziorański. Działacz Polonii w USA, były dyrektor Radia Wolna Europa

Od Atlantyku do Bałtyku

SLD łączy kasy

Irlandia nie chce

Tydzień w kraju

Cytaty

Tydzień na świecie

Sejm się śmieje

Kilka zaledwie głosów przesądziło o tym, że posłom nie udało się ograniczyć niezależności Narodowego Banku Polskiego. Niewątpliwie wpływ na ostateczne głosowanie miało wystąpienie premiera, który – choć rząd się z NBP spiera – wystąpił jednoznacznie w jego obronie.

Chroma ochrona

Napad za napadem. Najpierw na Powszechny Bank Kredytowy przy ul. Jasnej w Warszawie. Potem na oddział Pekao SA w Płocku. Dwa dni później znów w Warszawie na placówkę Banku Gospodarki Żywnościowej przy ul. Biskupiej. I wszędzie głównymi bohaterami są ochroniarze.

Dwa światy

Tegoroczne Opole na pewno zostanie zapamiętane. Nie dlatego, że główny organizator – Telewizja Polska – rzucił na imprezę cały swój najdroższy sprzęt. Nie dlatego nawet, iżby konkursowe piosenki były lepsze niż zwykle. Będziemy ten festiwal pamiętać, ponieważ po raz pierwszy odbywał się na dwóch scenach. W amfiteatrze oraz na zaimprowizowanej estradzie przy placu Wolności, gdzie wystąpili debiutanci, hip-hopowcy i zespoły folkowe. I w tym nowym miejscu działo się zresztą najciekawiej.

Ślimak sunie do Unii

Polska po wejściu do Unii Europejskiej chce wprowadzić zakaz sprzedawania ziemi cudzoziemcom przez 18 lat. Skąd się wziął właśnie taki okres ochronny? Kto i jak go wyliczył? Na podstawie jakich przesłanek? Unia zgadza się na 7 lat. Spory w negocjacjach to normalne. Ale w tym przypadku trudno będzie o kompromis, bo rząd lansując twarde rozmowy z Unią i nie konsultując swego stanowiska z opozycją – ma dzisiaj bardzo wąskie pole manewru. Po raz kolejny potwierdza się stara prawda: by dogadać się z innymi, trzeba się najpierw dogadać ze sobą.

Sita cedzą

Liderzy Platformy Obywatelskiej bez wahania unieważnili prawybory kandydatów do Sejmu w okręgach toruńskim i płockim. W Płocku znaleziono w urnie o 12 kart do głosowania więcej niż wydano, co było istotne, bowiem różnica między pierwszą osobą na liście a drugą wyniosła zaledwie 5 głosów. W Toruniu posypały się oskarżenia pod adresem Jacka Janiszewskiego z SKL, że w jego imieniu głosy kupowano, przywożono elektorów w stanie wskazującym na spożycie i panował organizacyjny bałagan. Wydarzenia toruńskie, a także błyskawiczna reakcja na nie liderów PO miały jednak swoją wagę, bowiem tryb wyboru kandydatów zaproponowany przez Platformę jest nowością, która już wpływa na sposób wyłaniania kandydatów przez inne partie.

Gangster na psiej smyczy

Na liście osób pogrążonych zeznaniami Jarosława Sokołowskiego, ps. Masa, wśród gangsterów, polityków i biznesmenów znalazł się też policjant Piotr Sikora (nazwisko zmienione). Były szef wydziału XV Centralnego Biura Śledczego (czyli warszawskiego oddziału CBŚ) od stycznia 2001 r. siedzi w olsztyńskim areszcie. Wcześniej Masa był jego agentem, wtyką w gangsterskim światku. Dzisiaj agent zmienił się w świadka koronnego, który oskarża policjanta.

Bush, Bush i już

George Bush, ojciec wizytującego właśnie nasz kraj prezydenta USA, odwiedził Polskę sześć razy, w tym dwa jako urzędujący prezydent. Najbardziej doniosła była wizyta numer dwa w 1989 r., tuż po słynnych polskich wyborach parlamentarnych 4 czerwca, ale za najbardziej niezwykłą uchodzi wizyta numer jeden z 1987 r. Bush, wtedy jeszcze wiceprezydent w ekipie Ronalda Reagana, przybył do Polski rządzonej przez komunistów i oficjalnie wrogiej Stanom Zjednoczonym. Najbardziej pamiętnymi momentami tamtego pobytu były: spotkanie z Lechem Wałęsą, wspólny obiad z liderami wciąż zdelegalizowanej Solidarności, bezprecedensowe przemówienie „na żywo” w polskiej telewizji, a także nieoczekiwane wizyty złożone państwu Salwowskim i państwu Dąbrowskim – rolnikom z gminy Łomianki.

Północ trzech króli

W dniach od piątku 1 czerwca do poniedziałku 4 czerwca Nepalem rządziło trzech różnych monarchów, a także królowa matka i regent. Tłok większy niż w minionym półwieczu.

Oaza jednorękiego bandyty

W rzeczywistości, w której ofiarami konfliktu są palestyńskie dzieci i izraelskie nastolatki, jak te zamordowane ostatnio przez islamskiego fanatyka u wejścia do telawiwskiej dyskoteki, historię otwarcia, zamknięcia i starań o ponowne otwarcie kasyna gry w Jerychu czyta się jak scenariusz w teatrze absurdu. Okazuje się, że nawet wówczas, gdy cena ludzkiego życia spada niemal do zera, chęć zysku może połączyć najzagorzalszych wrogów.

Duchowe oko Gus Dura

Impuls mógł przyjść z Filipin. Nie z powodu muzułmańskich secesjonistów porywających zakładników, ale za przykładem styczniowych masowych protestów przeciwko skorumpowanemu prezydentowi Estradzie. Indonezja też nie chce korupcji na szczytach władzy. Ale Abdurrahman Wahid, zwany przez swych zwolenników Gus Dur, zaprzecza oskarżeniom i ostrzega, że bez niego państwo się rozpadnie, a kraj pogrąży w chaosie. Miodowy miesiąc indonezyjskiej demokracji dobiegł końca.

Alejandro z telenoweli

Po politycznym trupie Fujimoriego do władzy doszedł piewca wartości andyjskich i kapitalizmu z ludzką twarzą – Alejandro Toledo, który rok temu przestrzegał w Warszawie przed despotiami przebranymi za demokracje. Teraz sam będzie musiał udowodnić, że swoje przestrogi i obietnice traktuje poważnie.

Opaleni do kolan

W maju po raz kolejny zlustrowano François Mitterranda, zmarłego przed pięcioma laty prezydenta Francji. W czasie wojny algierskiej (która aż do 1999 r. widniała w oficjalnych dokumentach rządowych jako zaprowadzanie porządku w zbuntowanym województwie) był on dwukrotnie ministrem – raz sprawiedliwości, a raz spraw wewnętrznych i jako tak wysoki urzędnik państwowy dawał wojsku coś z rodzaju carte blanche na brutalny i krwawy sposób zaprowadzania ładu w kolonii.

Danie barowe

Przemyk z gitarą

[dla koneserów]

Koty, psy, arbuzy

[dla koneserów]

Droga do raju

[dla każdego]

Czekolada

[dla koneserów]

O wyższości jazzu nad jazzem

Niebawem rozpocznie się dziesiąta, jubileuszowa edycja Warsaw Summer Jazz Days. W ciągu ostatniej dekady organizator festiwalu Mariusz Adamiak konsekwentnie prezentuje najbardziej oryginalne zjawiska we współczesnym jazzie. Ale impreza ta w bolesny sposób pokazuje też, że rośnie przepaść między światową czołówką a polskimi muzykami i skłania do pytania, co zrobić, by ożywić rodzimą scenę?

Mistrzowie i wieszaki

Gościnne występy zespołów teatralnych bądź międzynarodowe festiwale często bywają odbierane lub opisywane w poetyce sprawozdań z Pucharu Świata. Nasi wobec rywali, klęska (przyjezdni zawstydzili miejscowych) lub sukces (wcaleśmy nie gorsi od utytułowanych), awans i spadek etc. Nie ma to sensu. Teatr jest lokalny; liczy się to, co scena mówi swojej widowni w jej języku! Przybysze z daleka mogą jedynie dopełnić ton, dołożyć oryginalną melodię, poruszyć nieoczekiwane struny. Warto się w nie wsłuchać, acz dalibóg nie w celach prestiżowo-wyścigowych.

Kobieta nawrócona

Powieść w formie pamiętnika „Dziennik Bridget Jones”, napisana przez Helen Fielding, okazała się bestsellerem w Anglii i następnie w Ameryce, zaś nakręcony według niej film jest sukcesem sezonu. Czytelnicy jej polskiego przekładu wyrażają zaskoczenie: ot, notatki przeciętnej dziewczyny zabarwione humorem, gdzie tu sensacja? Czy film, który właśnie wszedł na nasze ekrany, tłumaczy ją?

Biali żenią się z czarnymi

„Pomyślę o tym jutro” – te słowa Scarlett O’Hary z „Przeminęło z wiatrem” Margaret Mitchell dla miłośników powieści były symbolem nadziei i przetrwania. Wielu z nich dozna więc szoku dowiadując się o losie, jaki zgotowała heroinie literacka debiutantka Alice Randall w „The Wind Done Gone”(Powiało, przeminęło). Autorka uśmierca słynną piękność z Południa i brutalnie rozprawia się z innymi bohaterami. Oburzeni są spadkobiercy Mitchell, którzy pozwali Randall do sądu, oskarżając ją o popełnienie plagiatu i domagając się wstrzymania druku książki.

Gretkowska w ciąży

[złamane pióro]

Na tropach nostalgii

[tylko dla znawców]

Człowiek na planecie

[warto mieć w biblioteczce]

Absurdalia

Rozmowa z Wojciechem Kępczyńskim, reżyserem, dyrektorem teatru Roma w Warszawie, o tym jak „Piotruś Pan” kłóci się z kodeksem pracy

Piłka na parkiecie

Info-kiosk

Fuzja banków 2:1

W grupie raźniej

Wokulskiemu szło lepiej

Polski przedsiębiorca, który na wszelki wypadek woli pozostać anonimowy, przeklina polityków w Warszawie: Bawią się w demaskowanie rosyjskich szpiegów albo kabel światłowodowy urasta do urządzenia podsłuchowego, a my tu na rynku rosyjskim natychmiast czujemy oziębienie i tracimy miliony dolarów i tysiące miejsc pracy. Potwierdzają to, aczkolwiek w bardziej oględny sposób, ludzie z polskiego Biura Radcy Handlowego w Moskwie i z Banku Handlowego.

Głodówka kucharek

Na drzwiach stołówki kucharki i sprzątaczki z firmy OSBO w Porcie Gdynia napisały koślawymi literami: „strajk głodowy”. Zastrajkowały, bo pracodawca chciał zatrudnić w ich miejsce zakład pracy chronionej. Z powodu tej głodówki robotnicy portowi chwilowo przeszli na suchą dietę.

Wędrówki ryżego genu

O naszej historii dowiadujemy się z pisanych źródeł. Narzędziem prehistorii była do niedawna łopata i miotełka archeologa, a wiedzę o naszych preliterackich poczynaniach czerpaliśmy z analizy starych kości i skorup. Z postępem genetyki badacze naszej zamierzchłej przeszłości odkryli jednak, że tak jak ziemia przechowuje prastare narzędzia naszych przodków i ich doczesne szczątki, podobnie nasze geny rejestrują historię gatunku i w nich też dokonywać możemy „wykopalisk”.

Z życia doktoranta

Rozmowa z prof. dr. hab. Stefanem Amsterdamskim, filozofem, kierownikiem Szkoły Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk

Jak się spisywaliśmy w PRL

Ankieterów brano za szpiegów władzy

Zdradzała charakter ponury

W 1938 r. łódzką komunistkę – Władę Bytomską pochowano pod murem cmentarza na Dołach jako samobójczynię. Wśród złodziei i prostytutek. Jedenaście lat później grób towarzyszki Bytomskiej przeniosła do Alei Zasłużonych klasa robotnicza. Ze społecznych składek ufundowano gigantyczny pomnik robotnicy–rewolucjonistki. Z początkiem lat 90. pojawił się postulat wyburzenia pomnika. Monument stoi do dziś. Tyle że miano Alei Zasłużonych nadano innej części cmentarza, gdzie spoczywają zasłużeni dla najnowszej rzeczywistości.

Tępe narzędzie

Jana Brożynę podręcznik historii wymienia jako śmiertelną ofiarę Czerwca 1976 r. Jednak kiedy robotniczy protest wylewał się na ulice Radomia, jego w tłumie nie było. Zginął cztery dni później od milicyjnej pałki. Przez lata ci, którzy bili, pozostali bezkarni, a skazano tych, których skazać najprościej: biednych, niewykształconych, bezradnych. Dziś ci, co bili, są jeszcze bardziej bezkarni, a biedni jeszcze bardziej bezradni.

Uszatek wiecznie żywy

Czytać dziecku przez 20 minut dziennie? Wydawałoby się – cóż za problem. Tymczasem nawet pełni najlepszych chęci rodzice stają dziś bezradni wobec trzech z pozoru trywialnych problemów. Co wybrać z księgarnianej półki? Jak czytać, żeby dziecku sprawiało to przyjemność? I jak samemu nie dostać przy tym mdłości z nudów? Na początek cyklu naszych publikacji kilka rad najzupełniej praktycznych, opartych na rekonesansie po polskich księgarniach.

Zabójcza laseczka

Gdańsk zafundował sobie „Panienkę z okienka” – lalkę, która z okna Domu Ławy mruga do publiczności. Słupsk ogłosił casting na ducha księżnej Anny Gryfitki. Kto wygra, będzie tego lata straszyć w muzeum zamkowym na umowę-zlecenie. Wszyscy chcą mieć coś, co przyciągnie turystów. Krynica Morska postanowiła być oryginalna. W tym roku – zapowiadają miejscowe władze – nie będzie u nas komarów.

„Car jest nagi”

„Ofiara na wyłączność”

„Święty spokój”

„Sojusz na rzecz bezrobocia”

„Polityka i obyczaje”

Zeszyt errat

„Buty po Reaganie”

Dział kadr

Męczeństwo państwa Kałużnych z Drohobycza

Głośne czytanie

Kasa z Wielkiego Brata

Kończy się pierwsza polska edycja Wielkiego Brata. TVN zrobił na programie świetny interes. I jak to bywa przy każdym udanym biznesie, aby ktoś zarobił, ktoś musiał zapłacić.

Opinie

Obrok w muzeum

Nie tylko w Algierii

Putin pije ze świętego źródła. Tak wykuwa się kult jednostki

Niedaleko od Czelabińska, w niewielkich zakładach tkackich – bez zbędnego rozgłosu i szumu – zaczęto wyrabiać makatki z głową Putina na złotym tle. W Magnitogorsku otwarto zaś dla zwiedzających pomieszczenie dyżurnych, które niedawno odwiedził prezydent.

Polityka i obyczaje