Alarmujący stan bezrobocia w Polsce – ponad 15 proc. – zaszokował opinię publiczną. Politycy z lewa i z prawa podsuwają rozmaite koła ratunkowe, ale na niewiele to się zdaje. Tymczasem przedsiębiorcy, przynajmniej we własnym mniemaniu, podstawiają prawdziwą szalupę. Mówią: rozluźnijcie nam pęta, poluzujcie kodeks pracy, dajcie nam większą swobodę w zatrudnianiu i zwalnianiu, zdejmijcie socjalne obciążenia, a przybędzie miejsc w naszych firmach. Jest sporo racji w tych argumentach, ale i wyraźne niebezpieczeństwo, pobudzające wyobraźnię każdego żyjącego z pensji. Gdyby miały puścić wszystkie hamulce, szybko mogłoby się okazać, że prawie nikt już nie pracuje na etacie i może być zwolniony ze skutkiem natychmiastowym bez podania powodu – mówią krytycy proponowanych zmian – albo że jest potrzebny firmie tylko w poniedziałki i soboty i to wyłącznie na kilka godzin. Nie wiadomo przy tym, czy tego rodzaju poświęcenia ludzi pracy rzeczywiście zmniejszyłyby skalę bezrobocia. Wielu ekspertów twierdzi, że tak, związkowcy – że raczej nie. Warto jednak tę dyskusję – dziś jedną z najważniejszych – odbyć i wyważyć argumenty obu stron.
Apoloniusz Tajner. Trener Adama Małysza i polskich skoczków narciarskich
Kiedy 13 marca indeks Dow Jones (średnie ceny akcji największych amerykańskich firm) spadł poniżej 10 tys. punktów, a co gorsza wskaź-nik giełdy wysokiej techniki NASDAQ stracił jeszcze bardziej – wydawało się, że do czarnej kolekcji pechowych poniedziałków (1929, 1987, 1997, 2000) przybył jeszcze jeden. W piątek wiadomości o kolejnym finansowym końcu świata zeszły z pierwszych stron gazet, ale w sobotę wróciły.
Przewodnicząca Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych Bożena Banachowicz złożyła pozew w Sądzie Pracy we Włocławku, domagając się od dyrekcji szpitala podwyżki w wysokości 203 zł. W ślad za szefową do sądów może się udać 100 tys. pielęgniarek. Pozwów może być dużo więcej, ponieważ zapisana w ustawie podwyżka należy się wszystkim pracownikom publicznych zakładów opieki zdrowotnej: lekarzom, technikom, laborantom.
– Ja tu już pracuję trzydzieści lat i wszystko widziałem – mówi jeden z celników na przejściu w Jędrzychowicach. – Auta całe i w kawałkach, clone od pojemności silnika i na wagę. Na każdy przepis ludzie znajdowali jakiś sposób, więc i na te znajdą.
Pierwszy Kongres Programowy AWS miał być początkiem nowej ofensywy. Tymczasem stał się imprezą bez większego znaczenia. W dzień później Rada Polityczna Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego podjęła decyzję o podpisaniu porozumienia o współpracy z Platformą Obywatelską i w konsekwencji o opuszczeniu AWS. Tym samym rozpoczął się kolejny etap destrukcji Akcji, która staje się miejscem bardzo wielu i na razie nieskoordynowanych akcji.
Jasiek, Janusz, Kanclerz, Wielki Mechanik, Rzeźnik z Pabianic – mówią o Januszu Tomaszewskim ludzie z prawej strony sceny politycznej w zależności od tego, jak bliskie stosunki łączą ich z byłym wicepremierem i czego oczekują po jego powrocie. Dobrze, że Jasiek wraca, czas zrobić w AWS porządek – mówią jego najbliżsi współpracownicy. Przewidują, że teraz posypią się głowy. Spółdzielnia Tomaszewskiego chce zemsty.
12 marca Sąd Rejonowy w Szczecinie wydał precedensowe orzeczenie w sprawie nielegalnego przejmowania ziemi przez cudzoziemców. Nabywcami gruntów byli Niemcy. Sędzia Paweł Morycz uzasadniając wyrok skazujący wyraźnie mitygował antyniemieckie nastroje. W tej sprawie, według sędziego, nie chodziło bowiem o fakt, że ziemię kupowali cudzoziemcy, ale że czynili to za pomocą fałszerstw, łamiąc polskie prawo.
Pościg za trzema groźnymi bandytami, którzy uciekli ze szpitala psychiatrycznego w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie przebywali na obserwacji, śledziła cała Polska. Wcześniej można było zobaczyć w telewizji, jak Janusz T., zwany Krakowiakiem, wróg publiczny numer jeden, na sali sądowej bełkotał, śpiewał, a po wyprowadzeniu rozebrał się do naga i zaczął wywijać hołubce. Czy tak zachowuje się normalny człowiek? – na to pytanie mogą odpowiedzieć tylko psychiatrzy. Ale istnieje ryzyko, że Krakowiak, odesłany na obserwację – bez większego trudu wyrwie się na wolność.
Rozmowa z prof. Bohdanem Osadczukiem o sytuacji na Ukrainie
Każdy amerykański polityk obiecując złagodzenie podatków może liczyć na wdzięcznych słuchaczy. Niektórzy, jak Ronald Reagan w 1980 r., obietnic swych dotrzymują, inni, jak George Bush w 1989 r., łamią je, gdy dochodzą do wniosku, że skarbu państwa nie stać na obniżki. Obecnemu prezydentowi można tylko pozazdrościć: zastał finanse kraju w takiej kondycji, że w przeciwieństwie do swego ojca bez problemów dotrzyma wyborczej obietnicy i obetnie podatki. Jedyna kwestia to jak szybko, o ile i kto z tego dobrodziejstwa najwięcej skorzysta.
Opublikowany właśnie niezwykle krytyczny raport Komisji Praw Człowieka przy amerykańskim Departamencie Stanu ostro potępia Izrael za zabójstwa palestyńskich oficerów odpowiedzialnych za akty terroru. Ostatnim, piętnastym z kolei celem był major Masaoud Ayad. Zginął podczas jazdy samochodem, trafiony pociskiem wystrzelonym ze śmigłowca.
Konferencja prasowa na schodach pałacyku szwedzkiego premiera w związku z wizytą norweskiego szefa rządu Jensa Stoltenberga. O co pytają dziennikarze? O rosnące ceny norweskiej ropy? O plany budowy rurociągu doprowadzającego norweski gaz do szwedzkich elektrowni? O stosunki Norwegii z Unią Europejską, której Szwecja właśnie przewodniczy? Nie, wszyscy pytają o wilki!
Walka o pracę, sukces i przetrwanie sprawiła, że wielu Niemców oddaje się w ręce „trenerów mentalnych” wierząc, że silna psyche i rozmaite niezwykłe moce dokonają cudu. Otwiera się pole dla hochsztaplerów i szarlatanerii.
[dla każdego]
[dla koneserów]
Pierwowzorem powieściowej Nel była Wandzia, przybrana córka profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego Bolesława Ulanowskiego, z którą Sienkiewicz, lubiący jak wiadomo małe dziewczynki, pozostawał w dozgonnej przyjaźni i to jej właśnie w liście napisanym w dzień Bożego Narodzenia 1909 r. zdradził ogólny zamysł planowanej książki: „Będzie tam występował chłopiec Polak, dziewczynka Angielka, a oprócz tego Beduini, Arabowie, Murzyni – ludożercy, nie licząc słoni, krokodylów, lwów, hipopotamów etc.”
Rozmowa z Michaelem Cimino, reżyserem „Łowcy jeleni”
Wszechpotężne siły Zła raz po raz próbują zawładnąć światem. Do walki z wszechświatowym sprzysiężeniem staje kolejny samotny bohater. Zmarły właśnie Robert Ludlum przez 30 lat opowiadał czytelnikom tę samą historię, a czynił to z ogromnym powodzeniem: jego książki sprzedały się w nakładzie ponad 220 mln w 40 krajach. Także w Polsce, gdzie czytelniczym przebojem jest właśnie ostatnia powieść amerykańskiego pisarza – „Klątwa Prometeusza”.
Teatr Wielki w Warszawie zatrudnieniem (około 1300 osób) konkurować może z dużą fabryką, rozplotkowaniem – z prowincjonalnym maglem, zaś skalą chorych ambicji, zawiści, frustracji – chyba tylko z kozetką dra Freuda. Dyrektor teatru ma niemal nieograniczoną władzę, ale dziesiątki par oczu śledzą uważnie każdy jego krok z nadzieją, iż się potknie.
[tylko dla znawców]
[warto mieć w biblioteczce]
[lektura obowiązkowa]
Przed laty Krystian Lupa przyniósł studentom krakowskiej szkoły teatralnej skrajnie adramatyczną książkę. Róbcie te sceny, powiedział, które za nic nie dadzą się przenieść do teatru. Ze zderzenia z niemożliwym powstały wtedy „Szkice z »Człowieka bez właściwości«”. Lupa ceni ryzyko, prowokuje je. Jak taternik nie powtarza raz wytyczonych dróg na szczyty; zawsze szuka nowych przejść. Często otwierają się z nich olśniewające widoki, czasami ściana stawia opór. Bywa wszakże i tak, że karkołomna wspinaczka kończy się sukcesem, rodzą się jednak wątpliwości: czy przebyta ścieżka warta była wysiłku?
Po dwóch latach wyraźnego hamowania wzrostu gospodarczego z coraz większą niecierpliwością czekamy na ożywienie. Ono bowiem daje nadzieję na skuteczniejszą walkę z szybko rosnącym bezrobociem. Tymczasem Jarosław Bauc, minister finansów, publicznie daje wyraz swemu sceptycyzmowi, twierdząc np. w wywiadzie dla „Gazety Wyborczej”, że na znaczne przyspieszenie wzrostu nie należy liczyć. Jaka właściwie jest sytuacja gospodarcza Polski? Jakie są najpoważniejsze zagrożenia wewnętrzne i zewnętrzne, czy takim zagrożeniem może być przyspieszenie rozwoju? Zaprosiliśmy ministra Bauca do redakcji „Polityki”, by odpowiedział na te i inne pytania.
Aldona Kamela-Sowińska, nowy minister skarbu państwa, już w pierwszych dniach urzędowania poniosła kilka bolesnych porażek. Zapowiedziała, że doprowadzi do szybkiego odwołania Grzegorza Wieczerzaka ze stanowiska prezesa PZU Życie, ale się przeliczyła. Sądziła, że jako minister skarbu ma władzę nad PZU i znowu pomyłka. Zapewniała, że konflikt z Eureko nie przeszkodzi w szybkim dokończeniu prywatyzacji PZU. Musiała przyznać, że szanse na to są niewielkie.
Od kilku miesięcy narasta konflikt wokół spółki Port Lotniczy Poznań-Ławica. Większościowy udziałowiec, Przedsiębiorstwo Państwowe Porty Lotnicze w Warszawie, toczy wojnę z zarządem oraz z miastem i Skarbem Państwa mającymi mniejszościowe udziały. To zaledwie fragment gry Okęcie kontra regionalne porty lotnicze, której stawką są olbrzymie pieniądze.
Dokumenty zebrane przez historyka Gerda Ueberschära wykazują, że Hitler systematycznie przekupywał generalicję, obsypywał wybranych dowódców wojskowych ekstrawaganckimi prezentami, by kupić ich lojalność. Skłania to do przeanalizowania przyczyn niepowodzenia zamachu na führera z 20 lipca 1944 r.
Księga ofiarowana profesor Krystynie Kerstenowej przez przyjaciół, kolegów i uczniów z okazji Jej jubileuszu ma szanse wpisać się na trwałe do naszej historiografii. Zawiera bowiem teksty odnoszące się do żywo dyskutowanych problemów naszej najnowszej historii: komunizmu i problematyki żydowskiej. Nie jest to oczywiście przypadkiem, bo w obu tych kwestiach osiągnięcia badawcze i refleksje metodologiczne Krystyny Kerstenowej mają wartość trudną do przecenienia.
Oto zaledwie fragmenty niezwykle obfitej korespondencji po Raporcie „Desperados” o sytuacji młodych naukowców (POLITYKA 10) oraz audycji „Puls Trójki” z udziałem autorów naszej publikacji. Audycję nadał przed dwoma tygodniami program III PR, przyłączając się w ten sposób do zapoczątkowanej przez nas akcji „Zostańcie z nami”. Reakcja czytelników i słuchaczy robi wrażenie: na polskich uczelniach dzieje się źle, a problem nie kończy się na głodowych pensjach. Obiecujemy, że do rozmaitych wątków poruszanych w listach będziemy wracać i na naszych łamach, i na falach Trójki. Dziękujemy wszystkim, którzy poparli nasz pomysł stypendialny, zwłaszcza zaś tym z Państwa, którzy zadeklarowali przyłączenie się do nas poprzez ufundowanie kolejnych stypendiów.
Czy nowa matura zastąpi od 2002 r. egzaminy wstępne do wyższych uczelni? Wielu licealistów wierzy, że pomyślnie zdany egzamin zagwarantuje wstęp na studia; każdy coś słyszał na ten temat. Nawet jeśli szykują nam więcej stresu, to tylko raz! – pocieszali się licealiści, którzy za rok zainaugurują nową maturę. Aż tak dobrze, niestety, nie będzie. Zdobycie miejsca na obleganych kierunkach pozostanie tak samo trudne jak dotąd. W 2002 r. będą zaledwie przymiarki do nowych zasad rekrutacji, niemało zamieszania, próby i zapewne błędy.
W Republice Południowej Afryki 4,2 mln osób – dziesiąta część populacji kraju – zarażonych jest wirusem HIV. Leki dające szansę na dłuższe życie otrzymuje zaledwie ok. 5 proc. chorych, reszta bezsilnie czeka na śmierć. Dlaczego? Ponieważ roczna kuracja nowoczesnymi środkami kosztuje ok. 15 tys. dolarów. Leczenie mogłoby być dwudziestokrotnie tańsze, ale nie zgadzają się na to międzynarodowe koncerny farmaceutyczne. Co jest ważniejsze: prawo do zysku czy prawo do życia? Problem ten ma rozstrzygnąć sąd w Pretorii, w procesie wytoczonym przez 39 producentów leków rządowi RPA.
Pozornie sprawa może wyglądać na niewinny flirt nastolatków za pośrednictwem Internetu. Piętnastolatek z dalekiego kraju któregoś dnia prosi twoją córkę o fotografię. Zdarza się, że to bynajmniej nie piętnastolatek, a zdjęcie chce wykorzystać na jednej z coraz liczniejszych stron WWW publikujących dziecięcą pornografię.
Opiekunka z Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej wyniosła z domu swej podopiecznej obraz Kossaka. Pan z PCK rozparcelował kamienicę innej staruszki jeszcze za jej życia. To tylko incydenty, ale opiekunowie społeczni – w większości dobrzy i uczciwi ludzie – zbyt często nie mają dostatecznych kwalifikacji do tej roli. A pieniądze, które powinny iść na wynagrodzenia, rozpływają się w kasach organizacji charytatywnych.
Czwartek jest we Wrocławiu dniem nerwowego oczekiwania na telefon. W czwartki profesor Józef Dudek dzwoni z ostatnimi zaproszeniami na kolejne spotkanie w swoim Salonie. Zaproszenie jest równoznaczne z zaliczeniem do elity, która potem wśród zazdrosnych spojrzeń innych wymienia uwagi o spotkaniu.
Walki bokserskie kobiet nie budziły większego zainteresowania do momentu pojawienia się w ringu córek supermistrzów – Muhammada Ali, Joe Fraziera i George’a Foremana. Nie doczekali się oni następców męskiego rodu, niemniej dochowali się bojowych dziewczyn, które w ćwierć wieku po pamiętnych pojedynkach swoich ojców mają kontynuować ich rywalizację i zarobić spore pieniądze.
Nasi czytelnicy masowo podjęli noworoczne wyzwanie – i odpowiedzieli na dziesięć pytań zadanych przez „Politykę” (53/2000), dotyczących ważnych wydarzeń 2001 r. To już druga edycja naszego konkursu-zabawy. Ubiegłoroczne wyniki były bardzo zachęcające. W grudniu jeszcze raz sięgniemy do 3607 nadesłanych kuponów, aby nagrodzić tych, którzy tym razem byli najbliżej prawdy. Teraz przedstawiamy zbiorową prognozę czytelników, uzyskaną na podstawie wszystkich odpowiedzi.
Telewizja publiczna, posiadając w swojej repertuarowej kolekcji czarny diament w postaci „Klanu”, nie potrafiła ani go oprawić, ani sprzedać w taki sposób, aby lśnił jeszcze większym blaskiem.
Im dalej skakał Adam Małysz, tym głośniej było o jego rodzinnej Wiśle, miasteczku w Beskidzie Śląskim. Z tutejszej piwiarni U Bociana nadawano transmisje telewizyjne równie często jak z rozsianych po całym świecie skoczni, na których Polak przeskakiwał swych rywali. Inny znany wiślanin Jerzy Pilch dziękuje Bogu, że zdążył napisać to i owo o Wiśle, nim nastał Małysz. Wisła, jak Polska, miała w tym sezonie dni chwały, odcięła sobie 169 cm (wzrost Małysza) dumy narodowej.