Zagrajmy na komputerze!

Raport o stanie przyziemnym

Pisarz nie dość, że nie widzi w polskiej rzeczywistości niczego wartościowego ani dla siebie, ani dla społeczeństwa, to jeszcze zauważa, że pod dyktando owego świata bez wartości staliśmy się jednakowi - zniknęły zachowania i postawy, które stanowiłyby przeciwwagę dla dominującego wzorca. A wzorzec ten, jak pokazuje Nowakowski, pochodzi z dżungli.

Triumf awangardy

Zadanie było podwójnie skomplikowane. Po pierwsze, w przypadku malarstwa i rzeźby wiek kalendarzowy nie pokrywa się z tym, co zwykło się uważać za sztukę współczesną (zdaniem jednych ta narodziła się pod koniec XIX wieku wraz z impresjonistami, zdaniem innych - dopiero około 1910 r. wraz z abstrakcją). Ponadto wielu twórców kończącego się stulecia, choć wybitnych, artystycznymi korzeniami tkwiło raczej w minionej epoce. Uczestnicy ankiety we własnym sumieniu musieli rozważyć, jaką optykę wyboru przyjmują.

Ministerstwo dziwnych kroków

Bomba pod nazwą MSWiA eksplodowała kolejny raz. Znów - jak za premiera Jana Olszewskiego - tu zaczęło się przesilenie rządowe. Najpierw obalono szefa resortu Janusza Tomaszewskiego, który podobno wcześniej chciał obalić rząd. Teraz jego tymczasowy następca Janusz Pałubicki wplątał się w skandal wokół elitarnej jednostki GROM. Złe duchy przeszłości znowu straszą na Rakowieckiej. Żaden inny resort nie budził tylu publicznych emocji i sprzecznych ocen - nie tylko dlatego, że Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji dysponuje wielką władzą. Żadne inne korytarze nie zgromadziły tylu kontrowersyjnych postaci, które stopniowo wsiąkały w resortową atmosferę tajności i dostępu do największych sekretów państwa. Nigdzie indziej nie było tylu wojen podjazdowych, przerostu ambicji, skonfliktowanych grup i grupek. Program naprawczy gabinetu, przedstawiony w wystąpieniu telewizyjnym przez Jerzego Buzka, zakłada kolejną reformę tego resortu. To co nie tak dawno połączono, będzie teraz rozdzielane. Gdyby jeszcze udało się coś zrobić z fatum wyraźnie wiszącym nad potężnym gmachem przy ulicy Rakowieckiej. Sama zmiana adresu - na ulicę Batorego - nie poskutkowała. Oto opis tego klinicznego przypadku.

Dobrze poszło

Uliczna demonstracja polityczna staje się zjawiskiem coraz bardziej naturalnym w polskiej demokracji. W piątek, 24 września nie spełniły się obawy, że żywioł protestacyjny sparaliżuje i spustoszy Warszawę. Przeciwnie, można było zaobserwować bardzo wyraźne znamiona rutyny w wyrażaniu, w przyjmowaniu i w czuwaniu nad przebiegiem masowego sprzeciwu. Ten wniosek zgodnie podziela sześcioro naszych reporterów, którzy obserwowali mechanikę zdarzenia od kulis.

Renty cień

Rząd postanowił załatać wielomiliardową dziurę w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Tym samym nie dojdzie do blamażu państwa. Gigantyczne koszty ratowania ZUS położyły się jednak głębokim cieniem zarówno na toczonej właśnie w Sejmie dyskusji o przyszłorocznych podatkach jak i na konstruowaniu nowego budżetu.

Zakup stymulowany

Kardiochirurdzy alarmują: zapasy stymulatorów serca są na wyczerpaniu, co zagraża życiu pacjentów. Stymulatorów brakuje także w centralnym banku. A w Polsce wszczepia się rocznie blisko 12 tys. rozruszników. W Ministerstwie Zdrowia nie wiedzą, kto zawinił.

Duże jest twarde

W Polsce rosną sklepy wielkie (zwane supermarketami) i olbrzymie (zwane hipermarketami), niektóre o powierzchni boiska piłkarskiego. Wywołują panikę wśród drobnych handlarzy. Giganci ustawiają się, jak to się kiedyś mówiło, frontem do klientów i skutecznie odbierają ich drobnym sklepikarzom. Ale miłe dla kupujących olbrzymy są twarde wobec dostawców i swych pracowników.

Pomożecie?

Dwadzieścia lat temu czasy w Waszkowskich były inne, uczciwie trzeba powiedzieć - lepsze. Był tani kredyt i jasne perspektywy, a za litr sprzedanego mleka można było mieć litr oleju napędowego. Od dwunastu lat w Waszkowskich nie pojawił się nawet jeden nowy dom, traktor czy kombajn. Waszkowskie osunęły się w marazm i bezruch. Sprawy zaszły tak daleko, że Marek Płóciennik, lokalny radny i właściciel sklepu, razem z kolegami postanowili ten stan rzeczy przełamać.

Lewica bez gwarancji

Sytuacja kraju jest znacznie gorsza, niżby to wynikało z rządowej propagandy. Jeśli tempo wzrostu gospodarczego jest blisko trzykrotnie niższe niż dwa lata temu, to jest to zmiana zasadnicza i obok czynników zewnętrznych wpływ na to mają błędy gabinetu Jerzego Buzka. Mówię tutaj o niebywałej, oburzającej, wręcz wulgarnej niekompetencji ekipy rządzącej. Tak więc krytyka jest uzasadniona.

Jak otworzyć parasol

Dwa niedawne wydarzenia zwracają uwagę na konieczność większego zainteresowania się strategią nuklearną na progu XXI wieku. Są nimi: konflikt kaszmirski między Pakistanem i Indiami oraz nowe podejście do roli broni nuklearnej w strategii rosyjskiej. Z przyczyn oczywistych kwestie te nie mogą być także obojętne dla Polski.

Zdrowy przeszczep, chory organizm

Rok temu Helmut Kohl przegrał wybory. Skończyła się w Niemczech - i w Europie - jego era. Dziś niemieccy chadecy wygrywają, co chcą: wybory do parlamentu europejskiego, wybory do landtagów, wybory komunalne. Wczoraj Saarland i Brandenburgia, Turyngia i Nadrenia Północna-Westfalia, dziś Saksonia, gdzie socjaldemokraci przegrali dotkliwie także z postkomunistami, jutro Berlin. Chadecy mają powody do upojenia. Ale ostrożnie z przedwczesnymi ocenami.

Żaglowiec pod czerwoną flagą

W Chinach ludowych, obchodzących właśnie półwiecze, nie dokonało się przejście od komunizmu do demokracji w stylu zachodnim, lecz od komunizmu do sprawdzonego w Azji systemu autorytarnego. Demontażu systemu dokonali dawni weterani partyjni. Zostały więc utrzymane zewnętrzne dekoracje, w których jednak grana już jest zupełnie inna sztuka. Europejczycy zawsze mieli ogromne trudności w zrozumieniu Chin, gdyż nie potrafili odróżnić pozorów od rzeczywistości.

Wstrząs obustronny

Ziemia musiała się zatrząść i tu, i tu, pochłaniając dziesiątki tysięcy ofiar, by Turcy i Grecy, odwieczni nieprzyjaciele (choć sojusznicy z NATO), wyciągnęli do siebie ręce. Deklaracje pomocy składane sobie wzajemnie mają znaczenie symboliczne i - przede wszystkim - praktyczne.

Lady R.

Romantyczna miłość, wielka polityka, władza, zdrada, tragedia i śmierć. Gotowy, życiem pisany scenariusz. Za życia Raisy Rosjanie odrzucili jednak ten mit. Czy teraz, po jej śmierci, staniemy się świadkami narodzin nowego mitu?

Perswazje i wycinki

18 września 1939 r., 60 lat temu we wsi Jeziory na Polesiu Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), pisarz, malarz, filozof, krytyk i teoretyk sztuki, popełnił samobójstwo wraz z towarzyszącą mu, grubo od niego młodszą, Czesławą Oknińską. Witkacy umarł, Oknińską odratowano. W 1939 r. miała ona 27 lat.

Orzech jak diament

Dusimy się od nadmiaru węgla: na przykopalnianych hałdach leży już ponad 6 mln ton, podobny zapas ma na swoich składach energetyka. Tymczasem przed kopalniami ustawiają się najdłuższe kolejki w III RP: kierowcy z całego kraju koczują nawet i dwa tygodnie. W głębi kraju tona węgla z dowiezieniem do domu kosztuje blisko 400 zł. Skąd te zapasy, wysokie ceny i kolejki?

W szarej izbie

Główny Urząd Statystyczny powiada, że mamy kolejne załamanie w budownictwie: do końca sierpnia br. oddano do użytku zaledwie 38 tys. mieszkań, o 17 proc. mniej niż w tym samym okresie roku ubiegłego. Wiarygodność tych danych jest jednak niewielka - budownictwo wymknęło się sprawozdawczości.

Nielekko

Do podupadającego górnictwa, zbrojeniówki, PKP i innych państwowych utrzymanków budżetu dołączył częściowo sprywatyzowany przemysł lekki. Ministerstwo Gospodarki twierdzi, że stało się tak z powodu niskiej konkurencyjności tej gałęzi. Pracodawcy z branży oskarżają rząd o indolencję i liczne grzechy zaniechania.

Całe życie w węzełku

Na początku października 1944 r. - po upadku Powstania - morze ludzi wymaszerowało z Warszawy. Kobiety w szlafrokach, inne, mimo ciepłej jesieni, w zimowych płaszczach. Ludzie nieśli klatki z ptakami, pchali wózki ze wszystkim, co im wpadło w ręce - garnkami, kołdrami. Jeden ze świadków wspomina kobietę, która niosła w ręku wyżymaczkę. Profesor Tadeusz Kotarbiński zabrał niedokończony "Traktat o dobrej robocie".

Student w poprawkach

Dla studentów i całej społeczności akademickiej tegoroczny październik będzie miesiącem szczególnym. Rok akademicki rozpocznie się po staremu, ale w kilka tygodni później Sejm zadecyduje o przełomowych zmianach, które będą obowiązywać od 1 października 2000 r.

Nie będzie czarnej listy

Niektóre sprawy zgłaszane do nas od razu oddalamy; gdy na przykład któreś z rozwodzących się małżonków twierdzi, że kryzysowi uczuć winna jest sekta, bo zawładnęła sercem męża czy żony, albo gdy zgłasza się szef jakiejś firmy i oskarża firmę-konkurenta o konszachty z jakąś sektą. Informacje, które otrzymujemy od jednostek administracji państwowej, sprawdzamy, ilekroć mamy wątpliwości, prosząc o dodatkowe szczegóły i uzupełnienia.

Sporna Madonna

"Bójka i aresztowanie w kościele" doniosła Katolicka Agencja Informacyjna. "Ksiądz napadł księdza" - dopowiedziały świeckie media. Poszło o obraz Matki Boskiej Łaskawej i inne dobra z kaplicy ormiańskiej w rzymskokatolickim kościele św. Piotra i Pawła w Gdańsku.

Karmazyn w trampkach

Nikt tutaj nie używa starych arystokratycznych tytułów, ale zawsze istniała tu szlachta. Potomkowie najstarszych rodzin amerykańskich. Mówi się o nich - stare pieniądze. Amerykanina pieniądz szlachci, ale dopiero drugie i następne pokolenia nuworyszów przyjmowane są na salony. Szlachetki jednorocznego sukcesu giełdowego nie liczą się w tej grze. Splendor szlifuje się z pokolenia na pokolenie.

Tenis ponad stan

745 tysięcy dolarów było do wygrania w organizowanych w tym roku w Polsce międzynarodowych turniejach tenisowych. Prawie cała ta kasa wyjechała za granicę. Oprócz pieniędzy w turniejach zdobywa się również punkty rankingowe. Tymi też Polki i Polacy się nie obłowili.

Dialog mięsożercy z trawożernym

Wprawdzie otyli żyją krócej, ale za to znacznie przyjemniej. To zwolennicy szczupłych sylwetek i rozmaitych diet przeżywają katusze patrząc, jak obżartuchy nakładają na swoje talerze, a to delikatne płaty łososia, a to różowe plastry szynki okolonej tłuszczykiem, a to schab pieczony nadziewany śliwkami.

Magicy dwaj

Dziś, gdy nauki przyrodnicze przeżywają wielkie dni, demaskując kolejne tajemnice natury, warto się zastanowić, jak tę erupcję wiedzy – fascynującej, choć niezwykle trudnej – pokazaliby magicy z „Sondy”, telewizyjnego programu popularyzującego naukę?

Bułka mało słona

Sweterek się pruje

Wino, lustracja i ból

Urodzeni w niewłaściwym ciele. Transseksualiści w Polsce

W Polsce w latach 90. o transseksualizmie dopiero zaczynało się pisać.

Rzecz gustu