Blok polski

Papież w dom!

Jan Paweł II pochwalił nową Polskę, "którą tak bardzo się radujemy i z której jesteśmy dumni". Zaapelował, by "wielkim postępom na drodze rozwoju gospodarczego" towarzyszył postęp duchowy. Ojca Świętego witali prezydent Kwaśniewski z małżonką, prymas Glemp, premier Buzek z małżonką, biskupi, ministrowie, marszałkowie. Papież przyleciał do swego kraju odmieniony: jakby ubyło mu bólu i cierpienia.

Uchylony szlaban

Dokument, jaki po 72 dniach nalotów zaakceptował prezydent Slobodan Miloszević, różni się tylko jednym szczegółem od tego, którego odrzucenie doprowadziło do operacji NATO. Nie wspomina mianowicie o referendum, które po trzech latach autonomii Kosowa miałoby rozstrzygnąć o przyszłości tego regionu. Czy to jedno skreślenie warte było ponad stu miliardów dolarów, na jakie Jugosławia szacuje straty zadane przez Sojusz? To pytanie będą sobie teraz nieustannie zadawać Serbowie.

Kurczak straszy

Europie grozi jadłowstręt. I poważny rachunek sumienia. Świeżo w pamięci mamy chorobę szalonych krów (BSE), a tu wybucha afera z dioksynami w kurczakach, jajach, wieprzowinie, wołowinie. Lista zwierząt, które karmiono skażoną paszą z Belgii, wydłużała się w ubiegłym tygodniu z dnia na dzień. Panika ogarnęła pół Europy, kiedy okazało się, że paszę eksportowano do sąsiednich krajów, a więc podejrzane są zwierzęta i produkty pochodne także z północnej Francji, z Holandii i Niemiec.

Klincz podatkowy

Pod projektem zmiany systemu podatków, który jeszcze nie trafił do Sejmu, widnieją trzy najważniejsze w koalicji nazwiska: Mariana Krzaklewskiego, Jerzego Buzka oraz Leszka Balcerowicza. Będzie on miał jednak przeciwników nie tylko w gronie opozycji. Głosy krytyczne odzywają się w samej AWS.

Prorok silny, prorok bezradny

Jean-Bernard Raimond, autor wydanej w Paryżu książki "Jean-Paul II. Un Pape au coeur de l´Histoire" (Papież w centrum historii), był ambasadorem Francji w Warszawie na początku stanu wojennego w Polsce, potem ambasadorem w Moskwie, następnie ministrem spraw zagranicznych Francji (1986-1988), a w momencie upadku muru berlińskiego ambasadorem Francji w Stolicy Apostolskiej.

Małe Bałkany

Uchodźcy z Kosowa przybyli do ośrodka kolonijnego w Gołkowicach pod Starym Sączem w dwóch grupach. Ci, którzy dotarli w kwietniu, zamieszkali w drewnianych domkach kempingowych. Ci, którzy na krakowskim lotnisku wylądowali 8 maja, zajęli parterowy pawilon. I zaraz między domkami a pawilonem wybuchła wojna na tle etnicznym.

Dziękujemy ci, Slobo

Cóż za gratka dla miłośników paradoksów. Wygląda na to, że Albania najwięcej zyska na dziesięcioletnim bałkańskim konflikcie. Wygra nieuleczalnie chory człowiek Europy, państwo istniejące tylko z nazwy, dzikie pola rządzone przez rozmaite mafie i gangi, raj przemytników i wszelakiej maści podejrzanych indywiduów, w dodatku ostatnio dotknięty katastrofą największej, po II wojnie na kontynencie, fali uchodźców.

Sejm 300 milionów

Jeśli w ogóle jest jakiś dzień europejskiego obywatela, to przypada on właśnie w tym tygodniu. Prawie trzysta milionów Europejczyków z 15 krajów Unii wybiera swój parlament. Na razie ów parlament niewiele więcej ma do powiedzenia niż rosyjska Duma. Kiedy uzyska tyle uprawnień wobec rządów europejskich co nasz Sejm - będzie to znak, że Europa się zjednoczyła.

Nie chcę, ale wracam

Za bramą, na starannie przystrzyżonym trawniku, orkiestra dęta z kościoła Najświętszej Maryi Panny Królowej Różańca Świętego gra "Pierwszą Brygadę". Od ulicy Polanki, przez ogród, przesuwa się kolejka imieninowych gości Lecha Wałęsy z prezentami. Leszek Moczulski ofiarował solenizantowi honorowe członkostwo KPN. Wałęsa ma jednak już swoją partię, która właśnie poprosiła byłego prezydenta, by zdecydował się na ponowne kandydowanie do najwyższego urzędu w państwie.

"Oczko" w sieci

Ulice otaczające Sąd Okręgowy w Szczecinie, gdzie toczy się proces Marka M., pseudonim "Oczko", i jedenastu jego ludzi, ogrodzono taśmami i wymieciono z aut. Wartownicy przy wejściu sprawdzają karty wstępu, dowody tożsamości oraz zawartość toreb. Piętro wyżej, na korytarzu prowadzącym do sali rozpraw, rozmieszczono kolejne dwa posterunki. Popiskuje wykrywacz metalu.

Świat w kawałkach

To, co kiedyś było wyjątkiem, dziś stało się normą. Dokumenty 50-minutowe i dłuższe przeważały w pokazach. Krakowski festiwal usankcjonował tę prawidłowość, zmieniając dotychczasową nazwę na Festiwal Filmów Dokumentalnych i Krótkometrażowych i wydłużając regulaminowy czas filmów przyjmowanych do konkursu.

Sztuczne zmory

Przed kilku laty paru niegłupich dżentelmenów z różnych krajów, zasiadających w jury toruńskiego Kontaktu, uznało za stosowne zapisać w werdykcie, iż festiwal przywrócił im wiarę w teatr. Nie był to odosobniony atak egzaltacji: edycja 1995 pozostaje jednym z najważniejszych zdarzeń artystycznych. I wyznacza skalę ocen. Zgodnie z tą skalą ubiegłoroczny Kontakt został gremialnie zbesztany za kicz, tandetę i pozaartystyczne kryteria doboru przedstawień. W tym roku obyło się (niemal) bez skandali. Niewiele jednak dano też okazji do prawdziwych wzruszeń, uniesień, nawróceń.

Klęska Mietka

Po znakomitym występie Edyty Górniak w 1994 r. polscy wykonawcy nie mogą się przebić do pierwszej dziesiątki konkursu Eurowizji. Teraz w Jerozolimie Mietek Szcześniak z piosenką Seweryna Krajewskiego zajął odległe 18 miejsce. Podobno piosenka nie pasowała do stylu imprezy. Kto popełnił błąd - piosenkarz, kompozytor czy może TVP, która zadecydowała, co musiał śpiewać nasz artysta?

Uratowane z katastrofy

W 1923 r. grupa młodych malarzy krakowskich zawiązała tzw. Komitet Paryski (KP). Jego członkowie, zwani kapistami, żyli długo i szczęśliwie, ważąc zasadniczo na powojennych losach rodzimego malarstwa. Z jednym wszakże wyjątkiem - artysty, który żył krótko, nękany osobistymi tragediami. Nazywał się Zygmunt Waliszewski.

Beethoven i memy

Mariusz Biedrzycki (ur. 1971 r.) - absolwent biologii UJ, pracuje jako product manager w firmie Optimus Pascal SA. "Genetyka kultury" została opublikowana przez wydawnictwo Prószyński i S-ka w listopadzie 1998 r.

Struś się kłania

W ciągu ostatnich kilku miesięcy rząd - pod pistoletem żądań różnych grup społecznych - podpisał weksel na około 1,5 mld zł. Budżet trzeszczy, a żądania się mnożą. Ich spełnienie rozsadziłoby nie tylko kasę, ale i rynek.

Tak tu cicho

Od półtora roku Zakłady Przemysłu Ciągnikowego Ursus, niereformowalny dotąd moloch - rozpadają się. Kilkanaście wyodrębnionych z fabryki spółek będzie wkrótce sprzedanych, pod Warszawą zostanie jedynie montownia. Do końca roku z każdych 10 zatrudnionych w Ursusie jeszcze kilka lat temu pozostanie tu jeden. Co na to Zygmunt Wrzodak, radykalny przywódca ursuskiej Solidarności, który wielokrotnie strajkami i wiecami blokował restrukturyzację i prywatyzację? Wrzodak jest za. Ursus nie protestuje. Czyżby związkowcy zmiękli?

Były u nas blokady

Kto jest w stanie osądzić, jakie branże, regiony czy sektory są szczególnie ważne? Zdaje mi się, że narody, które przeżyły doświadczenie tzw. gospodarki planowej, powinny odnosić się do tej sprawy z ostrożnością. Lepiej niech rynek decyduje, kto ma szczególne znaczenie.

Ściany z wiatru

Mija 10 lat od rozprawy chińskich władz ze zrewoltowanymi studentami na placu Tiananmen. Ocena tych wydarzeń jest oczywista i nie zmienia się. Jednak dominujący w Polsce obraz "chińskiego imperium zła" - prześladowań dysydentów i brutalnych represji - niemal całkowicie przesłania dokonujące się w Chinach przemiany. Chinom, niezależnie od werbalnych deklaracji, udaje się odchodzić od komunizmu, a Rosja grzęźnie w marazmie. Dlaczego?

Emocje jajogłowych

Tylko nielicznym intelektualistom udało się w XX wieku zachować postawę chłodnego analityka zdarzeń. Przytłaczająca większość zaangażowała się w obronę zagrożonych systemów wartości lub realizację totalitarnych utopii. Nowa książka Czesława Madajczyka jest próbą zbilansowania tych postaw.

Młodsze magnificencje

Niegdyś beznamiętna procedura budzi coraz więcej zainteresowania i emocji. W tym roku w wielu uczelniach odbyła się regularna walka o władzę: kandydaci przystąpili do niej uzbrojeni w programy, hasła i plakaty wyborcze. Zorganizowane grupy ich zwolenników ścierały się ze sobą podczas ostrej kampanii, prowadzonej wedle politycznych wzorów.

Szczegóły bez ramy

Powstał projekt ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Sejm musi przyjąć ten akt prawny do 17 października br. Projekt jest ogromny - 247 artykułów! W wielu sprawach zbyt szczegółowy, a w innych niejasny. Robi wrażenie mechanicznego złożenia w całość kilku różnych projektów. Niestety nie rozwiązuje dotychczasowych problemów szkolnictwa wyższego i - moim zdaniem - zapowiada nowe.

Bitwa na poduszki

W ostatnią niedzielę maja, kiedy ekolodzy świętowali "Dzień bez samochodu", tysiące Polaków urządziło sobie dzień z samochodem, zwiedzając Międzynarodowe Targi Motoryzacji w Poznaniu. Samochód jest dla Polaków nie tylko urządzeniem do jeżdżenia, ale także obiektem marzeń, wyznacznikiem społecznego statusu.

Żona w grze

Wrocławski przedsiębiorca Ryszard Jagnieszko zarzuca żonie ministra, szefa Urzędu Mieszkalnictwa, że przywłaszczyła sobie jego pieniądze. Grażyna N. przez ponad dwa lata zajmowała się inwestowaniem pieniędzy Jagnieszki. Po dwóch latach jego kapitał stopniał z trzystu do dwustu tysięcy złotych.

Skąd się biorą i czemu służą plotki

W plotkowaniu nie ma niewinnych, nieświadomych lub zbłąkanych. To jest sztuka dla twardzieli.

Elegancja z bajerami

Młodzi miejscy profesjonaliści nie liczący się z pieniędzmi kupują chętnie ubrania Laurena i Kleina, ale yuppies preferują rzeczy włoskich projektantów. To bowiem, co europejskie, uchodzi w USA za prawdziwie szykowne. Wszystko zależy od prestiżu firmy, zajmowanego w niej stanowiska i kontaktów z klientami. Im klientela szacowniejsza, tym bardziej strój pracownika musi emanować spokojem i umiarem.

Golem współczesny

Legenda głosi, że rabi Jehuda Loew ben Becalel wiedział, jak z piachu ulepić żywą istotę. Tak powstał Golem, homunkulus straszący mieszkańców szesnastowiecznej, magicznej Pragi. Legendą nie są badania, jakie prowadzi się we współczesnych laboratoriach. Ich stawką jest wyjaśnienie istoty zjawiska życia i przekroczenie w probówce magicznej granicy między nieożywionym a żywym.

Moja zaniedbana intuicja

Karmiąca pierś

Oczyszczenie

Kajzerka