Jak kochać głodne dziecko?

SB wita

Pierwszą pielgrzymkę do kraju odbył Jan Paweł II w dniach 2-10 czerwca 1979 r. Władze podjęły wszelkie możliwe kroki, by zminimalizować jej negatywne dla stabilności systemu skutki. Akcji nadano kryptonim "Lato-79". Przygotowania do niej omówiono 11 maja 1979 r. na "krajowej naradzie aktywu kierowniczego" MSW. Głos zabrali wówczas: minister spraw wewnętrznych gen. Stanisław Kowalczyk, sekretarz KC PZPR Stanisław Kania oraz wiceminister SW gen. Bogusław Stachura. Jego wystąpienie, ze skrótami, publikujemy. Miał on duże doświadczenie "na froncie" walki z Kościołem, sięgające lat sześćdziesiątych. W następnej dekadzie podlegał mu m.in. IV (tj. kościelny) Departament. Materiały z narady znajdują się w Archiwum MSWiA, MSW II 350, k. 109-151. Tytuł i śródtytuły od redakcji

Podkop pod Wieżą Babel

W tym roku odszedł na zasłużoną emeryturę alfabet Morse’a – najdłużej przetrwał na morzu (SOS), ale w lutym ustąpił miejsca systemowi satelitarnemu. System kodowania Morse’a narodził się dokładnie 155 lat temu, 24 maja 1844 r. Telegraf oparty na nim stał się pierwszym globalnym systemem komunikacji. W chwili śmierci swego twórcy w 1872 r. ponad milion kilometrów drutów telegraficznych oplatało świat łącząc 20 tys. miejscowości. Prasa tamtej epoki pisała o powstaniu „arterii myśli”. Arteria ta była prekursorem eksplodującej po 120 latach „autostrady informacyjnej” – internetu.

Zdrewnienie

Kiedy w 1817 r. James Parkinson w "Traktacie o Trzęsących się Paralitykach" opisał chorobę nazwaną później jego nazwiskiem, nie znano na nią lekarstwa. Umierało się wtedy na Parkinsona z powodu związanych z unieruchomieniem odleżyn, infekcji układu moczowego i oddechowego. Lekarstwa, których coraz więcej i coraz lepszych, odsunęły od parkinsoników śmierć daleko w starość. Pozostało puste pole: choroba na lata.

Pany z Francem

Wisła Kraków, po 21 latach ligowej mizerii, to znowu Pany. W cuglach i kilka kolejek przed terminem zdobyła mistrzostwo kraju w piłce nożnej. Klub ma największe w lidze pieniądze, inwestowane przez trzech właścicieli Tele-Foniki z podkrakowskich Myślenic, oraz ma Franciszka Smudę, trenerskie objawienie ostatnich lat. Czy Smuda - dla piłkarzy Franc - czyni cuda?

Bez normy nie ma przyszłości w żadnej korporacji

Firma zasysa i wysysa. Jeśli Krzysztof sprzeda x produktów w roku, to centrala gdzieś w świecie ustala normę na następny rok x + n. Bez oglądania się na realia kraju, kondycję finansową szpitali, korupcję.

Egzaminy dla rodziców

Maj to miesiąc egzaminów. Głównymi bohaterami są maturzyści; uczą się po nocach, doskonalą pomysły na ściągawki, spekulują wokół tematów-pewniaków, aby wreszcie po pokonaniu egzaminacyjnego stresu poznać smak pasowania na dorosłych. Tradycje i ceremoniały polskiej matury sięgają osiemnastego wieku! Ambitni studenci w maju przystępują do tzw. zerówek, czyli egzaminów we wcześniejszych terminach, poprzedzających czerwcową sesję.

Ambitni ósmoklasiści - i to jest zupełnie nowa tradycja, ukształtowana w latach 90. - finalizują egzaminy do wybranych liceów społecznych i testy do klas autorskich w liceach publicznych.

Zaś warszawskie siedmiolatki, które mają najambitniejszych rodziców, są już po egzaminach do pierwszych klas elitarnych niepublicznych podstawówek. Te ostatnie dla jednych są tylko ciekawostką obyczajową, dla innych - znakiem czasu. Dowodem, że Polacy rozumieją, iż najcenniejszym dobrem, jakie można dać dzieciom - bo zawsze procentującym i opornym na inflację - jest wykształcenie. Szczegółowe plany edukacyjne należy budować jak najwcześniej, już na etapie przedszkola. Nic więc dziwnego, że najbardziej zaangażowanymi uczestnikami wszystkich egzaminów są rodzice.

Prezydent i marionetki

Prezydent Borys Jelcyn nie odejdzie. Do rozpoczęcia procedury odsunięcia go od władzy zabrakło w Dumie 17 głosów. Premierem zostanie Siergiej Stiepaszyn. Jelcyn nie zgłosi bowiem innego kandydata, a trzykrotne odrzucenie wniosku przez Dumę oznacza jej rozwiązanie.

Wędrująca urna

Wiadomość, że przywódca Białoruskiego Frontu Narodowego Zianon Paźniak wycofał się z wyborów prezydenckich, wywołała w Mińsku konsternację. Paźniak twierdzi, że wybory to intryga Moskwy przeciwko opozycji niepodległościowej. Wybory, ogłoszone przez opozycję, odbywają się w domach wyborców, do których przychodzą z urną przedstawiciele komisji. Miała być to manifestacja oporu przeciwko Aleksandrowi Łukaszence, ale okazała się manifestacją chaosu po stronie opozycji.

Najpierw pod górę

Rząd i koalicja nie pozwalają nam zapomnieć o podatkach. Ledwo skończył się traumatyczny okres corocznych rozliczeń PIT-ów, a już na dobre rozgorzały spory w sprawie przyszłorocznego systemu. Wygląda to tak, jakby ktoś z Białej Księgi zawierającej propozycje podatkowe Leszka Balcerowicza powyrywał część kartek, na gwałt dopisał kilka nowych i pospiesznie zszył w całość pozostawiając przy tym gdzieniegdzie puste strony. Takie dzieło, z oczywistych względów, nie może zachwycać.

Ani boso, ani w ostrogach

W ubiegłym roku blisko 60 proc. dorosłych Polaków nie kupiło ani jednej książki, a ponad połowa - ani jednej nie przeczytała. Taka informacja ukazała się w dniu otwarcia 44 Międzynarodowych Targów Książki w Warszawie i z pewnością położyła się niewielkim cieniem w gwarnych korytarzach Pałacu Kultury i Nauki.

Mandatariusze

Ile mamy w państwie służb, inspekcji i straży, których funkcjonariusze mogą nam za różnego rodzaju wykroczenia wlepić mandat? Pełnej wiedzy nie ma ani Sejm, ani Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, ani też kancelarie premiera i prezydenta. Policzyliśmy więc sami i wyszło nam, że organów - jak to pięknie formułuje język przepisów - "uprawnionych do nakładania grzywien w drodze mandatów karnych" jest 23. Ale ilość nie przechodzi w jakość. Według opublikowanego właśnie raportu NIK zaniedbania urzędników w ściąganiu mandatów pozbawiły Skarb Państwa 66 mln zł.

Mecenas obrotowy

Prokuratura zarzuca znanemu wrocławskiemu adwokatowi Januszowi Z. współdziałanie z grupą złodziei samochodów, którzy porwali, a następnie zażądali okupu za uwolnienie dagestańskiego gangstera. Prokuratorzy twierdzą jednak, że Z. wcale nie jest tym, który ma na sumieniu najwięcej. Nieoficjalnie można usłyszeć, że być może po raz pierwszy ujawnione zostaną powiązania pomiędzy światem przestępczym a częścią adwokatury.

Klocki hamulcowe

Termin wejścia w życie ustawy o działach administracji rządowej, która nie tak dawno miała stać się podstawą gruntownej rekonstrukcji rządu i wzmocnić władzę premiera, przesunięto z 1 stycznia na 1 kwietnia. Ta primaaprilisowa data niczego dobrego nie wróżyła. Rzeczywistość przeszła jednak oczekiwania. Wchodzenie w życie tego aktu prawnego stało się bardzo długim, bo trwającym już dwa miesiące primaaprilisowym żartem.

Bomby i miny

Na zewnątrz Polska prezentuje swoje zdecydowane, solidarne z NATO oblicze. Jednak kosowski konflikt mocno podzielił polskich polityków, przy czym różnią się w jego ocenie nie tylko lewica z prawicą - podziały przebiegają także w poprzek formacji. Najlepszym tego dowodem są: z jednej strony, emocjonalne, bezkompromisowo pronatowskie wystąpienie władz Unii Wolności, gdy niemal jedna czwarta jej wyborców ma w tej sprawie odmienne zdanie, a z drugiej - wizyta w Belgradzie czworga posłów SLD przy sprzeciwie wielu partyjnych kolegów.

Broń przy skroni

Z Prisztiny dotarła wiadomość o śmierci Fehmiego Aganiego, przyjaciela i najbliższego politycznego doradcy prezydenta kosowskich Albańczyków Ibrahima Rugovy. Ten 66-letni profesor socjologii uważany był za polityka umiarkowanego, przeciwnika siłowych rozwiązań. Podczas negocjacji w podparyskim Rambouillet był jednym z głównych członków delegacji albańskiej.

Sublokatorzy

Duża część Szkotów, Katalończyków, większość Kosowian, Baskowie i Umberto Bossi z północy Włoch chcieliby mieć własne państwa. W Europie działa kilka silnych ruchów separatystycznych. Co nimi kieruje? Jak pogodzić separację, a nawet izolację - z integralnością państwa i z integracją kontynentu?

Raj utracony

Luciano Pavarotti został skazany za oszustwo podatkowe. Wielki tenor cienko zaśpiewa, by oddać cesarzowi co cesarskie. Zasądzona kwota to - bagatelka - 4,6 mld lirów. Skoro i tak musi płacić - czy boski Luciano wyprowadzi się z podatkowego raju w Monako i osiądzie w ojczyźnie? Włoski fiskus wziął na celownik również trzysta innych znanych osób, podejrzanych o podobne przestępstwa.

Pustka po olbrzymie

Po pięciu latach prezydentury prawie 81-letni, ale wciąż krzepki Nelson Rolihlala Mandela schodzi z mostka kapitańskiego nowej Afryki Południowej. Jasne jest, że gdyby chciał drugiej kadencji - wygrałby każde wybory. Nikt też nie wątpi, że drugim czarnym prezydentem RPA będzie szef rządu Thabo Mbeki, człowiek skromnej postury, łagodnej natury, bez szczególnych zasług dla walki z apartheidem. Wygra, bo namaścił go Mandela.

Luz wystudiowany

"Świat kumpli" to świeżo wydany zbiór opowiadań o "młodych ludziach w Polsce". Nie o "młodzieży", bo to słowo jest dziś infantylne i przestarzałe. Antologię powołała do życia redakcja magazynu "Machina". W zeszłym roku ogłoszono tam konkurs literacki, na który odpowiedziało dwustu autorów. Jury wybrało dwanaście najlepszych opowiadań. To właśnie one składają się na książkę.

Trzynasta praca Herkulesa

Kino akcji szuka nowych twarzy. Kulturysta Rambo przeszedł na zasłużoną emeryturę, dziś ulubieńcem Ameryki i całego świata jest chłopięcy Leonardo DiCaprio, który w "Titanicu" poszedł na dno, ale uratował ukochaną dziewczynę.

Mogę już iść?

Dostawałem zaproszenia do tańca od różnych polityków, a u początków Teatru Nowego nawet od ugrupowania "pryszczatych", ale nie skorzystałem. Byłem nieźle wytrenowany w tego rodzaju sytuacjach, więc przed Marcem działałem z większą świadomością i nie dałem się wmanewrować w rolę bohaterskiego męczennika-opozycjonisty. Z temperamentu jestem reżyserem, w tym zajęciu spełniam się całkowicie.

Wywody śmieszne i głupie

Witkacy na pęczki

Fałszowanie dzieł sztuki jest tak stare jak ich kolekcjonowanie. A ponieważ zbieraczy obrazów przybywa w Polsce coraz więcej, mnożą się też fałszerze. Niektórzy historycy sztuki mówią wręcz o epidemii.

Kuźnia w garażu

Tuż po dniu święta pracy swój dzień święcił kapitał: 3 maja wskaźnik koniunktury giełdowej Dow Jones w Nowym Jorku po raz pierwszy w historii przekroczył 11 tys. punktów. Jeszcze większe wrażenie robi inny rekord amerykańskiej gospodarki: osiem lat nieprzerwanego wzrostu, i to nie po małym kroczku, ale po 3, 4 i więcej procent. Rekordowo niskie bezrobocie. Rekordowo niska inflacja. Ameryka staje się wyspą prosperity na morzu coraz powszechniejszej stagnacji albo i recesji. Dlaczego?

Statki za burtą

Kontenerowiec Tychy, własność Polskich Linii Oceanicznych, od kilku tygodni stoi w angielskim porcie Sheerness, aresztowany za długi jednej ze spółek tej grupy. Z kolei marynarze największego naszego armatora - Polskiej Żeglugi Morskiej - w kwietniu otrzymali wypłaty za styczeń. Kto zawinił, że polska żegluga tonie?

Wszystko ułożone i skończone

Żal po Irenie

Pomiędzy Materią a Duchem

Krety

Do czytania w lodówce

Nie ma już odwrotu. W tym przypadku na własne oczy powinno się odczuć także i na własnej skórze. Za chwilę, prawie na golasa, wejdziemy do tzw. kriokomory, gdzie temperatura może sięgać minus 160 stopni Celsjusza. W takim mrozie w ciągu kilku minut mięso zamienia się w kamień. A człowiek? Człowiek to przetrzyma. Podobno. I to - podobno - z dobrym dla siebie skutkiem.