Święto na później

Co jest za tym lustrem?

Nastąpił kolejny akt lustracyjnego spektaklu. W poniedziałek, 12 kwietnia, kierownictwo polityczne Akcji Wyborczej Solidarność podjęło uchwałę, że każda osoba na stanowisku, w której przypadku rzecznik interesu publicznego skieruje wniosek do sądu o stwierdzenie prawdziwości oświadczenia lustracyjnego, winna ustąpić z funkcji do czasu wyjaśnienia sprawy. W połowie tygodnia zaczęto plotkować w AWS i w opozycji, a także w mediach, że w rządzie jest siedem takich osób. W czwartek premier, w odpowiedzi na pomówienia posła KPN, zaczął się tłumaczyć, że jest niewinny. Zastępca rzecznika interesu publicznego natychmiast potwierdził, że premier mówi prawdę.

Maraton średniodystansowca

Inicjatywy gospodarcze Leszka Balcerowicza zwykle nie budzą entuzjazmu AWS. Za sukces więc wypada uznać, że po wstępnym zapoznaniu się z przedstawioną przez wicepremiera Strategią rozwoju gospodarczego Polski do 2010 roku koalicjanci zgodnie uznali, że kraj powinien się rozwijać, a nie pogrążać się w stagnacji albo - co gorsza - zacząć się cofać. Wspólny cel nie oznacza jednak jeszcze zgody co do sposobów jego realizacji, tu o jednomyślność będzie bardzo trudno. Na razie cieszyć się można tylko z tego, że koalicja dała sobie szansę dalszej dyskusji, z której - jak pamiętamy- nie skorzystała po opublikowaniu w ubiegłym roku Białej Księgi Podatków.

Duchowy wymiar marketingu

Kościół liczy na to, że ciężar sfinansowania obsługi prasowej wizyty papieża weźmie na siebie prywatny biznes. - Tworzy się tradycja sponsoringu - twierdzi bp Tadeusz Pieronek dodając, że Kościół stara się wykorzystać możliwości, jakie niesie wolny rynek. Z kolei dający pieniądze przedsiębiorcy mówią chórem o duchowym przełomie, pobudzeniu sumień i Trzecim Tysiącleciu.

Pożytki z piechoty

W czwartym tygodniu działań NATO w Jugosławii - po 4,6 tys. lotów bojowych, wystrzeleniu 1,5 tys. rakiet i zrzuceniu 5 tys. ton materiałów wybuchowych, na co poszło w sumie 1,6 mld dolarów - to Slobodan Miloszević jest bliżej celu niż starająca się go powstrzymać armada Sojuszu. Ten cel to wysiedlenie Albańczyków z Kosowa.

Cień Czarnej Góry

Gdy parlament jugosłowiański podjął niedawno uchwałę o przyłączeniu do Związku Białorusi i Rosji, władze w Czarnogórze, połączonej federacją z Serbią, uznały, że ta decyzja ich nie dotyczy. Bunt malutkiej republiki, który narasta od kilku lat, może stać się zarzewiem kolejnego konfliktu z udziałem serbskich wojsk. Jeśli sprawdzą się zapowiedzi o puczu szykowanym przez Slobodana Miloszevicia przeciwko prezydentowi Czarnogóry Milo Djukanoviciovi, każdy scenariusz stanie się możliwy.

Przystanek na żądanie

Polska włączyła się do łańcucha międzynarodowej pomocy - pierwsi Albańczycy z Jugosławii są już nad Wisłą. Rząd zadeklarował początkowo, że przyjmiemy dwa tysiące uciekinierów, ale za wyasygnowane na ten cel 4 mln zł z rezerwy budżetowej można będzie ugościć zaledwie tysiąc uchodźców z Kosowa.

Szukaj Leppera w polu

Siły natury rządzą sprawą Andrzeja Leppera. Wiosenne prace polowe osłabiły szeregi Samoobrony; grupka chłopów czeka na werdykt przed budynkiem Sądu Okręgowego w Lublinie, kilku weszło do salki rozpraw w towarzystwie 30 dziennikarzy. Jedyne wolne miejsce zostało mi na ławie oskarżonych, obok podsądnego i dwóch obrońców. - Niech pan siada - zapraszają uprzejmie.

Tajne podziękowanie

Z nowym rokiem akademickim, 1 października, miał na Uniwersytecie Wrocławskim ruszyć Wydział Teologiczny. Po cichu mówiło się, że wrocławska teologia będzie prezentem dla papieża, dlatego trzeba zdążyć z decyzją przed jego letnią wizytą.

Dowód w nosie

Krakowski sąd uniewinnił Wojciecha B., domniemanego "Inkasenta", oskarżonego o popełnienie pięciu morderstw. Koronnym dowodem prokuratury był zapach pozostawiony na miejscu zbrodni. - Wyszli za daleko przed orkiestrę - uważa prof. Jan Widacki, obrońca oskarżonego. - Identyfikacja osmologiczna, zapachowa, to dobra i obiecująca metoda, ale trzeba ją wesprzeć innymi dowodami.

Chory zarabia leżąc

Mówi się, że życie ludzkie jest bezcenne. Ale żeby je ratować, potrzebne są pieniądze. Ile? W Polsce na leczenie publiczne przeznacza się ok. 150 dolarów na głowę, w USA - ponaddwudziestokrotnie więcej. I tu, i tam za mało. Tymczasem politycy wszystkich opcji obiecują każdemu obywatelowi za te 150 dolarów "bezpłatne leczenie" (konstytucja) "na możliwie najwyższym poziomie" (Karta Pacjenta). Kłamią. To kłamstwo pozwala unikać odpowiedzi na pytanie: kto i według jakich kryteriów dokonuje selekcji pacjentów, będącej niekiedy zgodą na faktyczną eutanazję.

Z głową na powierzchni

Prof. dr hab. Piotr Węgleński (59 lat) pracuje naukowo w dziedzinie genetyki molekularnej; kieruje Zakładem Genetyki Uniwersytetu Warszawskiego. Z tą uczelnią związany jest od studiów na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi, poprzez asystenturę, doktorat, habilitację aż do profesury zwyczajnej. Pracował naukowo za granicą, w tym dwa lata jako visiting profesor w Massachusetts Institute of Technology. W latach 70. wprowadził do polskiej nauki metody inżynierii genetycznej. Jest autorem kilkudziesięciu prac naukowych i współautorem m.in. podręcznika "Genetyka molekularna". Kierował też projektami o znaczeniu praktycznym, takimi jak konstruowanie szczepów bakterii do produkcji ludzkiej insuliny i ludzkiego hormonu wzrostu. Przez trzy kadencje pełnił funkcję prorektora, 12 kwietnia został rektorem UW. Z dawnych obowiązków najmilej wspomina funkcję kapitana uniwersyteckiej drużyny siatkówki.

Smoking pancerny

- A proponowałem mu samochód pancerny - powiedział obłudnie prezydent Paragwaju Raul Cubas, gdy dowiedział się, że wiceprezydent dr Luis Maria Argania został zamordowany w drodze do pracy. Nikt nie miał wątpliwości, że prawdziwym sprawcą zamachu był sam prezydent i jego "brat syjamski" - gen. Lino Oviedo. W pięć dni później Cubas był już na emigracji w Brazylii, a Oviedo uciekł do Argentyny, gdzie otrzymał azyl.

Drugi most przez Tag

Ćwierć wieku temu - 25 kwietnia 1974 r. - w Portugalii upadł autorytarny reżim sprawujący władzę od 1926 r. Gdyby "rewolucja goździków" potoczyła się bardziej na lewo i portugalscy komuniści przejęli władzę, radzieccy przywódcy uwierzyliby, że trzymają Europę w kleszczach. Być może widoczna już wtedy erozja komunizmu zostałaby zatrzymana. Portugalska rewolucja jest ważnym wydarzeniem w powojennej historii Europy.

Fotel na głowę

Heroldowie domagający się dla kultury większych dotacji są bardziej elokwentni i mają łatwiejszy dostęp do mediów niż rolnicy, górnicy czy służba zdrowia, ale w gruncie rzeczy chodzi im o to samo: żeby wyrwać więcej pieniędzy publicznych dla swojej dziedziny. Artyści głośno oburzają się, kiedy księgowi przymuszają ich do liczenia i oszczędzania pieniędzy. Tymczasem spośród 120 polskich teatrów upadły, a i to nie na dno, zaledwie dwa. Ale rok bieżący, rok reformy samorządów, które przejęły teatry pod swoją opiekę, może być rokiem gorzkiej prawdy.

Listy niezłomnych

Europa się odzywa

Trzy filmy powstałe w Europie weszły na nasze ekrany: "Idioci" pochodzą z Danii, "Wieczność i jeden dzień" z Grecji, autorem trzeciego - "Czarny kot, biały kot", jest Jugosłowianin, który posłużył się ekipą ze swojego kraju, ale przy pomocy produkcji francuskiej.

Dziadek się trzyma

Rodzinę Sienkiewiczów cieszy pośmiertna żywotność sławnego przodka - tłumy w kinie na "Ogniem i mieczem", zwycięstwo w naszym rankingu najwybitniejszych polskich pisarzy XX wieku. - Dobrze się trzyma - konstatuje Anna Dziewanowska, jedna z prawnuczek, mieszkanka Oblęgorka.

Bankrut na torach

Polskie Koleje Państwowe znalazły się na krawędzi finansowej katastrofy. Gdyby chodziło o normalną firmę, można byłoby mówić o bankructwie. Jednak przedsiębiorstwo państwowe o kluczowym znaczeniu dla życia kraju, zatrudniające ponad 200 tys. osób, zbankrutować nie może. Dlatego pytanie - co dalej z PKP - wymaga szybkiej odpowiedzi.

Polak, Niemiec, Portugalczyk?

Od dwóch miesięcy polski rynek kapitałowy elektryzuje walka o kontrolę nad BIG Bankiem Gdańskim - jedną z największych krajowych instytucji finansowych. To najbardziej spektakularna próba "wrogiego przejęcia" firmy notowanej na warszawskiej giełdzie. Czy BIG-BG obroni się przed niechcianym inwestorem?

Ostatni pojedynek

Sześćdziesiąt lat temu, 5 maja 1939 r., minister spraw zagranicznych RP Józef Beck wygłosił w Sejmie do dziś pamiętane przemówienie, w którym przeciwstawił się żądaniom Hitlera wobec Polski. Przemówienie przyjęto owacjami na stojąco. Sam minister bynajmniej nie podzielał tej euforii.

Trzy piony nie na poziomie

Czy o awansie naukowym decydować będzie miejsce pracy, a nie rzeczywiste osiągnięcia? Czy pozauniwersyteckie rady naukowe zostaną pozbawione prawa do przeprowadzania habilitacji i wysuwania wniosków o tytuły profesorskie? Czy Centralna Komisja ds. Tytułu Naukowego i Stopni Naukowych przestanie być strażnikiem poziomu awansów w nauce? Czy uzyskanie habilitacji zapewni automatycznie tytuł profesora?

Czy monogamia leży w naturze człowieka?

Najbardziej publiczna afera miłosna świata, która niemal spowodowała usunięcie prezydenta USA ze stanowiska, rozbudziła gorące dyskusje wśród biologów i antropologów nad monogamią, poligamią i naszą ludzką naturą.

Ryba w wodzie

Kiedy w 1990 roku Paweł Piskorski, student prawa i historii, działacz NZS, zorganizował w Warszawie spotkanie "bratnich", studenckich organizacji z byłych krajów socjalistycznych Karta 90, jego koledzy żartowali, że w auli Uniwersytetu Warszawskiego udało się zgromadzić przyszłych ministrów, premierów i prezydentów. Nikt nie miał wątpliwości, kto ze strony polskiej jest pewnym kandydatem do najwyższych urzędów. Wiadomo, "Piskorz".

Martwa ustawa

Już tylko niespełna pół roku zostało rządowi na dokończenie porządków konstytucyjno-ustawodawczych. Chodzi o wykonanie kategorycznego polecenia konstytucji, by Rada Ministrów przedstawiła Sejmowi "projekty ustaw niezbędnych do stosowania" ustawy zasadniczej. Musi to nastąpić do 17 października br.

Rzuty samobójcze

Polska, Bułgaria i Węgry mają podobne kłopoty z piłką nożną i bliźniacze konflikty między państwowymi władzami sportu a centralami klubowymi. Szczególnie ostry jest spór w węgierskiej piłce nożnej. U bratanków minister Dębski nazywa się Deutsch, zaś węgierski prezes Dziurowicz nazywa się Kovacs.

Dawne dobre czasy

Kto jest matołem

Przerwany wieczór

Nie ma pokoju pod oliwkami

Minęły 32 lata od czasu, gdy Wzgórza Golan zostały zdobyte przez Izrael podczas Wojny Sześciodniowej, a mimo to zachowały one swój pierwotny, niemal dziki charakter. Sporą część obszaru uznano za rezerwat przyrody, w którym żyją dziki, wilki i jeżozwierze w dziwnej koegzystencji z kibucami i osiedlami rolniczymi, na ogół oddalonymi od głównych dróg, wtopionymi w przyrodę. Jedynie anteny radarowe wyrzutni rakietowych, ukryte w białych, ochronnych kopułach, szpecą niektóre wzgórza i przypominają, że nie ma pokoju pod oliwkami.