Całe życie w klatce

Polskość na kartki

- Jeślibym o nich zapomniał, Ty Boże na niebie zapomnij o mnie. Te słowa naszego wieszcza Adama Mickiewicza zapisane na kartach literatury, a odnoszące się do rodaków za wschodnią granicą, są ciągle aktualne w dzisiejszej rzeczywistości - tak senator Stanisław Marczuk (AWS) witał projekty ustaw o Karcie Polaka i trybie stwierdzenia przynależności do Narodu Polskiego oraz o repatriacji, nad którymi w minionym tygodniu debatował Senat.

Strajk zamiast składki

Rozszerzają się strajki górników. Nie usatysfakcjonowała ich decyzja Senatu, gwarantująca tej branży tzw. emerytury pomostowe. Obecnie górnicy protestują już nie tylko przeciwko ustawie emerytalnej, ale również przeciwko programowi restrukturyzacji kopalń.

Pigułki na smyczy

Minister zdrowia zatwierdził nowe zasady odpłatności za leki. Korektę przeprowadzano zawsze wiosną. Tym razem, w związku z reformą ochrony zdrowia, już 1 stycznia czeka nas rewolucja: likwidacja zielonych recept i finansowanie sprzedaży leków przez kasy chorych.

Sztuka za sztukę

Spore poruszenie w Polsce i Niemczech wywołała wypowiedź Aleksandra Kwaśniewskiego udzielona gazecie "Der Tagesspiegel". Prezydent ujawnił się jako zwolennik jak najszybszego uporządkowania nie uregulowanych od czasu wojny spraw zwrotu dóbr kultury. W efekcie do Berlina mogłyby powrócić zbiory Pruskiej Biblioteki Państwowej przechowywane obecnie w Bibliotece Uniwersytetu Jagiellońskiego. Do nas zaś mogłyby wrócić dzieła sztuki zagrabione w czasie II wojny światowej, a dziś rozproszone po całych Niemczech. W dyskusjach, jakie zaczęto toczyć pod hasłem "zwracać czy nie zwracać", zapomina się, że problem jest znacznie szerszy.

Wirówka egoizmów

Gwałtowne spory na temat zwrotu zrabowanych arcydzieł są w całej Europie prowadzone z punktu widzenia interesów narodowych i prywatnych, a nie europejskich. Każdy stara się odzyskać jak najwięcej z tego, co kiedyś utracił, a oddać jak najmniej z tego, co sam kiedyś zrabował, czy mniej lub bardziej legalnie uzyskał.

Podróż z alchemikiem

Paulo Coelho, ur. 1947 r., w Rio de Janeiro, autor "Alchemika", światowego bestsellera przetłumaczonego na 39 języków. Polskiemu czytelnikowi znana jest również jego powieść pt. "Na brzegu rzeki Piedry usiadłam i płakałam" oraz wydana ostatnio "Piąta Góra". Książki brazylijskiego pisarza są utrzymane w poetyce baśni. Opowiadają o tym, że każda życiowa klęska może oznaczać zwycięstwo, bo nic tak nie ubogaca, jak pokonywanie trudności. Coelho codziennie otrzymuje wiele listów z podziękowaniami od czytelników, którym jego książki przyniosły pomoc i ukojenie.

Wojciech Eichelberger, ur. 1944 r., psycholog, psychoterapeuta. Od ponad 20 lat prowadzi psychoterapię indywidualną i grupową oraz treningi umiejętności psychologicznej. Jest współzałożycielem warszawskiego Laboratorium Psychoedukacji. Swoim pacjentom zaleca m.in. lekturę "Alchemika". Sam również wydał kilka książek, m.in. "Jak wychować szczęśliwe dzieci" czy nominowany do nagrody Nike esej pt. "Kobieta bez winy i wstydu". Najnowsza pozycja to "Zdradzony przez ojca". Eichelberger prowadzi telewizyjny program "Okna", w którym ostatnio gościł Paulo Coelho.

Nie tracić czasu

85 lat temu ukazała się pierwsza część największego dzieła Prousta "W poszukiwaniu straconego czasu". Książki, w której - jak powiedział jeden z paryskich wydawców, odrzucając rękopis - przez trzydzieści stron facet przewraca się z boku na bok, bo nie może zasnąć. Być może niedługo w polskich księgarniach ukaże się nowe wydanie tego dzieła. Czy dzisiejszy czytelnik, żyjący w nieustannym pędzie, zrozumie nostalgiczne tęsknoty, o których Proust pisał na kilku tysiącach stron?

Łzy komika

Film włoskiego reżysera Roberta Benigniego "Życie jest piękne" dostał najpierw Nagrodę Specjalną w Cannes, potem kilka pomniejszych wyróżnień, a teraz dwa Felixy - dla najlepszego europejskiego filmu roku i najlepszego aktora. Film zawdzięcza jednak swój rozgłos nie tyle nagrodom, co wykorzystanej w niekonwencjonalny sposób tematyce Holocaustu.

Redliński pali Warszawę

Generał Wojciech Jaruzelski nie żyje, Lech Wałęsa wyplata kobiałki w spółdzielni inwalidów, papież na emeryturze, Jerzy Popiełuszko jest biskupem, Adam Michnik doradza chińskim władcom. Oddaliśmy ziemie zwane kiedyś odzyskanymi, miasta są zniszczone, a rządząca partia nadal jeździ po instrukcje do Moskwy. Tak w wizji Edwarda Redlińskiego mogłaby wyglądać współczesna Polska, gdyby 13 grudnia roku pamiętnego nie został wprowadzony stan wojenny. Dalsze szczegóły w wydanej właśnie książce "Krfotok".

Kwestia pisioka. Figurki-golaski oburzyły Zakopane

Wiceburmistrz Zakopanego Krzysztof Owczarek twierdzi, że górale dzwonią do niego oburzeni i skarżą, że na ulicach sprzedaje się sprośne rzeczy. Że ich to obraża. Szczególnie chodzi o górala w kapeluszu i – jak mówią starzy – z pisiokiem na wierzchu.

Ciasto czteropartyjne

Po wyborach samorządowych ostateczny rachunek jest taki: sześć list ogólnopolskich zdobyło aż 98 proc. mandatów w sejmikach wojewódzkich i 75 proc. w powiatach, a więc tam, gdzie wybory mają przede wszystkim charakter partyjny. Choć sukcesy wyborcze ogłosiły zarówno AWS jak i SLD, prawdziwymi zwycięzcami są Sojusz i Rodzina Polska. Tylko te dwa ugrupowania zwiększyły - w porównaniu z wyborami parlamentarnymi - liczbę wyborców.

Chudo z grubym węglem

Jeszcze miesiąc temu, przed atakiem zimy, na hałdach leżało ponad siedem milionów ton węgla, spółki ograniczały wydobycie, a dzisiaj pod kopalniami ustawiają się kilometrowe kolejki ciężarówek - kierowcy skarżą się, że na załadunek czekają po kilka dni, marzną w kabinach, a w całym kraju marzną ludzie. Raz słyszą, że węgla jest za dużo, należy radykalnie zmniejszyć produkcję, a wystarczy, że trochę przymrozi i poprószy śnieg, to okazuje się, iż jest go jak na lekarstwo.

Tapczan, dżem i serce

18 grudnia wszystkie telewizje pokażą samolot rządowy załadowany paczkami. To Janina Ochojska powiezie świąteczne prezenty do Kazachstanu. Po kilku dniach obejrzymy starowinki w chuścinach, dziękujące ze łzami w oczach i całujące pierścień prymasa Glempa. To Polacy z Kazachstanu po świątecznym pobycie wracać będą do siebie.

Lokatorzy Czarnej Dziury

Przypominają o swoim istnieniu, kiedy zaczynają się mrozy. Wtedy trafiają do kronik wypadków. Nie są nigdzie zameldowani, nie płacą podatków, nie głosują, żyją poza systemem opieki społecznej. Dziewięćdziesiąt procent z nich prawdopodobnie nigdy nie wróci do normalnego życia. Tegorocznej zimy zamarzło już niemal sto osób.

Dla mnie zabić, to tak jak dla kobiety zbić kotlet

Śmierć dla niego to za mało, jego trzeba ćwiartować, żeby długo umierał, najlepiej 52 dni, tyle ile ofiar ma na sumieniu. Musi być przecież jakaś sprawiedliwość – mówią żytomierzanie.

Oskar do dziecka

Kto rządzi w Niemczech? Od tygodni mówi się, że to raczej minister finansów Oskar Lafontaine, a nie kanclerz Gerhard Schröder, jest prawdziwym przywódcą kraju. A kto rządzi Oskarem Lafontaine´em? Jego żona Christa Müller: jasnowłosa ekonomistka ze szkoły Keynesa.

Cień samuraja

W artykule "Japońska zaprawa?" (POLITYKA 46) opisując tajemnicze wydarzenia w branży budowlanej zaryzykowałem hipotezę, że mogą być one efektem działań japońskiego banku Nomura. Wywołało to oburzenie jego szefów. Uważają wszelkie podejrzenia za nieusprawiedliwione i krzywdzące. Tymczasem aktywność japońskiego banku w Polsce budzi wyjątkowo wiele emocji. Jaką rolę gra Nomura? "Giełdowego szakala", jak widzą to jego przeciwnicy, czy też "katalizatora zmian", jak chcą szefowie banku?

Teraz obce

W tym roku wartość polskiego importu zbliży się do granicy 44 mld dolarów, a eksport ledwo przekroczy 30. W ten sposób w naszym handlu zagranicznym powstanie groźny deficyt w wysokości 13,6 mld dolarów. Czy musimy tak dużo kupować? I na co też wydajemy tę górę dolarów?

Pogoda dla murarzy

Spór o ulgę mieszkaniową i uproszczenie systemu podatkowego nie jest wyłącznie polską specjalnością. W USA od kilku lat mówi się o wprowadzeniu jednolitej stopy podatkowej (flat tax). Jednym z podstawowych problemów, który będą musieli rozstrzygnąć legislatorzy w Kongresie, jest los niezwykle popularnych wśród Amerykanów ulg od zakupu nieruchomości.

Inwazja, której nie było

Taki tytuł nosi opracowanie Vojtecha Mastnego, amerykańskiego politologa, ogłoszone niedawno przez Wilson Center, o niedoszłej inwazji sowieckiej, która miała się zacząć 8 grudnia 1980 r., w trzy miesiące po powstaniu Solidarności.

Choroba brudnych myśli

Skini z podwarszawskiego Legionowa zostali skazani za zabójstwo, liczne pobicia (jedno - ze skutkiem śmiertelnym) i rozboje. To najgłośniejszy w ostatnich latach proces w Polsce z ksenofobią i rasizmem w tle. Tymczasem nacjonalistyczni agitatorzy są bezkarni. Nikt nie wnosił o delegalizację partii, z którą związani byli oskarżeni.

Więźniowie pod celą znaleźli skarb. Strażnicy nie zauważyli

Więźniów odsiadujących wyroki w Gdańsku przy ulicy Kurkowej zdradziło upodobanie do wykwintu. Niektórzy bowiem jedli strawę, używając zabytkowych srebrnych sztućców. Inni paradowali zdobni w sygnety i bransolety. Po rewizji w celach wyszło na jaw, iż więźniowie odkopali skarb.

Zimno, zimno, ciepło

Mroźny oddech zimy odczuliśmy jesienią. Zaspy na drogach, cysterny w rowach, nieprzejezdne miasta, pożary mieszkań, ludzie umierający z zimna. Przez media przetoczył się obraz prawdziwej klęski spowodowanej atakiem żywiołu.

Odczulanie Europy

Choroby alergiczne, choć są dziś najszybciej rozprzestrzeniającą się grupą schorzeń w Europie, nie budzą przerażenia. Nie to co groźne infekcje, choroby serca i nowotwory, wokół których łatwiej stworzyć finansowe lobby oparte na strachu przed śmiercią. W batalii o fundusze na badania i refundację leków armia alergików przegrywa. Choć jej szeregi pęcznieją z roku na rok, jest to armia dzieci i młodzieży. A kto słucha nieletnich?

Za progiem

W kalendarzu FIS w nadchodzącym sezonie przewidziano 25 konkursów skoków narciarskich o Puchar Świata. FIS wymaga od organizatora zapewnienia pieniężnej puli nagród, która dzielona jest między pierwszych sześciu zawodników. Suma do podziału wynosi 50 tys. franków szwajcarskich. Jeśli przeprowadza się dwa konkursy (tak jak na przykład będzie to 16-17 stycznia 1999 r. na Wielkiej Krokwi w Zakopanem), to organizator musi zapewnić 70 tys. SFR do podziału dla dwóch najlepszych szóstek.

Bogaci czy szczęśliwi

Daniel Goleman, doktor psychologii, wykładowca uniwersytecki, przez wiele lat dziennikarz "The New York Times", autor międzynarodowego bestselleru "Inteligencja emocjonalna", obalającego mit intelektu i wykazującego, że zdolności takie jak samoświadomość, samodyscyplina, wytrwałość i empatia w znacznie większym stopniu decydują o sukcesie życiowym i zawodowym niż iloraz inteligencji. Książka została przetłumaczona na 30 języków i wydana na świecie w ponad 4 mln egzemplarzy. Goleman jest założycielem ośrodka Współpraca na rzecz Nauczania Społecznego i Emocjonalnego na Uniwersytecie Yale, obecnie działającego na Uniwersytecie Illinois w Chicago, którego programy są stosowane do nauczania inteligencji emocjonalnej w tysiącach szkół na świecie. Jest też współprzewodniczącym Konsorcjum Nauczania Społecznego i Emocjonalnego w Miejscu Pracy, założonego w ramach Szkoły Psychologii Pracy, które rekomenduje najlepsze metody rozwijania kompetencji emocjonalnej. D. Goleman jest żonaty i ma dwóch dorosłych synów. 

Trzeba mieć to minimum

O wspaniałomyślności

Nasz sąsiad Hiszpania

W hipermarkecie jesteś w siatce

Świetliste, zdobione wodotryskami promenady. Rozległe handlowe centra, kapiące niklem i chromem, niczym srebrem i złotem. Super- i hipermarkety. Wielkie, hektarowe iluzje raju.