Z listy grzechów głównych w Niemczech zniknął dług. Są kontrowersje, Europa się cieszy

W sparaliżowanej gospodarczo Europie oczekiwania są ogromne – że jej największa gospodarka, duszona dotychczas przez zakaz poważnego zadłużania się, teraz pociągnie resztę kontynentu ku… „cudowi gospodarczemu”. Znów dominuje wiara, że jedna zmiana, jeden trik zmienią wszystko.

Nie ma czegoś takiego jak „cud gospodarczy”, tak samo jak nie było „cudu nad Wisłą” czy polskiego „cudu gospodarczego” po 1989 r. Były to skomplikowane procesy, w których nie jeden czynnik czy zmienna, ale setki, tysiące powodowały zmianę. Dziś stoimy ponoć u progu „cudu gospodarczego” w Niemczech, do którego ma doprowadzić nowa polityka oparta na inwestycjach finansowanych z pożyczek. Nasz zachodni sąsiad, straumatyzowany przez swoje historyczne kryzysy zadłużenia, które miały doprowadzić do nazizmu i wojen (tu historycy nie są zgodni), w końcu wyzwolił się z poczucia winy (die Schuld w języku niemieckim oznacza również „dług”). I teraz zacznie wydawać pożyczone pieniądze, głównie na zbrojenia i infrastrukturę.

Hamulec zadłużenia

W sparaliżowanej gospodarczo Europie oczekiwania są ogromne – że jej największa gospodarka, duszona dotychczas przez zakaz poważnego zadłużania się, teraz pociągnie resztę kontynentu ku… „cudowi gospodarczemu”. Znów dominuje wiara, że jedna zmiana, jeden trik zmienią wszystko.

W zeszłym tygodniu niemiecki parlament zezwolił na – fachowo rzecz nazywając – największą ekspansję fiskalną w powojennej historii Niemiec, czyli dał zielone światło dla pożyczek na unowocześnienie zaniedbanej infrastruktury i przezbrojenie armii, aby stawić czoło wyzwaniom nowoczesności i rosyjskiemu zagrożeniu.

W sumie 512 posłów chadeckich, socjaldemokratycznych i Zielonych – dużo więcej, niż było wymagane – poparło zmianę niemieckiej ustawy zasadniczej zgodnie z propozycją Friedricha Merza, lidera CDU i przyszłego kanclerza Niemiec. Pokrótce: zmiany oznaczają, że teraz wydatki na obronę przekraczające 1 proc. PKB nie będą już wliczane do deficytu, czyli nie obejmie ich wspomniany hamulec zadłużenia, który jednak pozostaje w mocy dla innych wydatków państwa (do 0,35 proc.