Bolesław Pierwszy Unijny

W przeszłości nie mieliśmy specjalnego szczęścia ani do władców, ani do sojuszy, ale dzisiaj, wciąż, my sami możemy wybrać swoją historię. Takie przesłanie na Królewską Wielkanoc A.D. 2025.

Wielkanoc 1025 r. wypadła 18 kwietnia. Tego dnia, według historycznej tradycji, Bolesław wkroczył do gnieźnieńskiej katedry, odziany tylko w tunikę, i z rąk arcybiskupa Hipolita przyjął kapłańskie namaszczenie oraz insygnia królewskiej władzy: miecz, płaszcz, berło, koronę. Historycy potrafią dziś dość wiernie opisać ówczesny skomplikowany rytuał koronacyjny i dobrze by było kiedyś obejrzeć porządną rekonstrukcję. Zanosi się jednak, że obchody 1000-lecia Korony Polskiej przemkną jak inne wielkie rocznice w ostatnich latach.

Przypomnijmy sobie, jakież to miały być widowiska, obeliski, muzea związane ze 100-leciem odzyskania niepodległości czy Bitwy Warszawskiej. Wyszło marnie, partyjnie, konfliktowo. Teraz obchody rozdziela nie tylko polityka, ale i Wielkanoc. PiS urządził swój marsz kampanijno-koronacyjny już 12 kwietnia; oficjalne uroczystości państwowe odbędą się zaś 26 kwietnia. Ma być „spotkanie posłów i senatorów” w Gnieźnie (z celebrą kościelną ku czci św. Wojciecha w tle) oraz organizowany naprędce rodzinny „niepolityczny” piknik w Warszawie, zwieńczony koncertem i pokazem dronów. I to na razie tyle.

Polityka już dawno odebrała nam wspólną pamięć historyczną i radość państwowych świąt; kampania wyborcza dodatkowo pogłębia polaryzację, a do dzielenia Polaków – mówiąc kolokwialnie – Chrobry jest bardzo dobry. Prof. Tomasz Nałęcz opowiada w tym numerze, jak niemal od początku naszego dziejopisarstwa manipulowano postacią pierwszego króla; jak został on wciągnięty w przedwojenny spór między endecją i sanacją, jak za PRL wpisywano go w propagandowe narracje o Ziemiach Odzyskanych, odwiecznym niemieckim wrogu, moralnej wyższości Wschodu nad Zachodem.