Unia się dozbroi. PiS i Konfederacja znów przeciw Tarczy Wschód. 5 tematów na dziś
1. Unia się dozbroi
Czwartkowy szczyt w Brukseli był już drugim zjazdem unijnych przywódców, na którym premier Viktor Orbán oficjalnie wyłamał się ze wspólnego stanowiska w sprawie Ukrainy. A konkretnie ze strategii „pokój osiągnięty poprzez siłę”, oznaczającej ciągłe dozbrajanie Kijowa, by najpierw wzmocnić jego stanowisko negocjacyjne wobec Moskwy, a po ewentualnym zakończeniu walk odstraszać Rosjan od ponownego ataku.
W sprawie Ukrainy coraz bardziej widać wpływ różnic w geografii i ideologicznego zakotwiczenia poszczególnych rządów. Ale mimo tych rozdźwięków unijni przywódcy, już w gronie wszystkich 27 liderów, wezwali na szczycie do stanowczego zwiększenia gotowości obronnej UE w ciągu pięciu najbliższych lat.
2. 171 posłów przeciw uchwale o Tarczy Wschód
220 posłów zagłosowało za uchwałą w sprawie bezpieczeństwa, która wyraża poparcie dla rezolucji Parlamentu Europejskiego o wzmocnieniu obronności i uznaniu za szczególnie istotny zapis dotyczący Tarczy Wschód na terenie Polski. Tak głosowali parlamentarzyści KO, Polski 2050 i PSL, Lewicy, Razem oraz niezrzeszony Adam Gomoła. Przeciw było 171 posłów PiS, Konfederacji, Republikanów oraz niezrzeszony Włodzimierz Skalik.
Politycy PiS przekonywali, że uchwała „uderza w polską suwerenność, jeśli chodzi o politykę obronną, i wprost w jedność Sojuszu Północnoatlantyckiego, czyli NATO”. Zdaniem posła Marcina Ociepy NATO jest unią obrony, a poparcie europejskich ambicji rozbija jedność transatlantycką. Krzysztof Bosak z Konfederacji zarzucił rządowi dezinformację, twierdząc, że rezolucja PE nie przewiduje dodatkowego finansowania ze środków europejskich. Tusk skwitował głosowanie prawicy, pisząc na X: „wybrali hańbę”.
3. O co chodzi z przejęciem ukraińskich elektrowni atomowych?
Donald Trump zaproponował, by Amerykanie przejęli na własność ukraińskie elektrownie atomowe – co miałoby zapewnić Ukraińcom najlepsze gwarancje bezpieczeństwa. Wołodymyr Zełenski wyjaśnił, że chodzi wyłącznie o Zaporoską Elektrownię Atomową. Jest tylko jeden mały problem: elektrownia od trzech lat znajduje się pod rosyjską okupacją. Kontrolę nad nią sprawuje de facto Rosatom.
Jeśli Trump rzeczywiście zamierza przejąć kontrolę nad zaporoską elektrownią, to musi uzyskać zgodę przede wszystkim Rosji. Władimir Putin dokonał aneksji obwodu zaporoskiego we wrześniu 2022 i uważa elektrownię za swoją. Czy Trump myśli, że może ją odkupić? A jeśli nie, to czy zamierza przejąć ją siłą? Ukraina nie ma obecnie możliwości zbrojnego odzyskania okupowanych terenów. W 2023 r. kontrofensywa na południowym odcinku frontu skończyła się porażką. Dyplomacja USA zmierza więc w martwy kierunek – piszą w swojej codziennej analizie Michał i Jacek Fiszerowie.
4. Nie palą się do obrony Mateckiego w PiS
Dariusz Matecki to na razie jedyny poseł PiS, który siedzi w areszcie. Nie jest to pierwszoplanowa postać dawnej władzy. Ale to jego sprawa pokaże, jak wyglądają rozliczenia w praktyce. Prokuratura Krajowa postawiła Mateckiemu do tej pory sześć zarzutów zagrożonych karą do dziesięciu lat pozbawienia wolności. Dowody są, a nawet nagrania, które sporządził i dostarczył prokuraturze były dyrektor Funduszu Sprawiedliwości Tomasz Mraz, który ma w śledztwie status małego świadka koronnego.
W PiS nie palą się do obrony Mateckiego, nie pielgrzymują pod areszt i nie wyśpiewują patriotyczno-religijnych pieśni. A przecież w minionym tygodniu został nawet przewieziony z warszawskiego aresztu do zakładu karnego w Radomiu, w którym przebywał były szef CBA, dziś europoseł Mariusz Kamiński, zanim prezydent go ułaskawił – pisze Anna Dąbrowska.
5. Czy Macron odstraszy Rosję?
Gdy wiarygodność USA jako filaru obrony Europy topnieje w oczach, liderem europejskiej odnowy strategicznej chce być prezydent Francji Emmanuel Macron. Od lat z marnym skutkiem promował ideę strategicznej autonomii i dziś jej nie powtarza, ale przepakował swoje podejście w nową formułę – parasola nuklearnego dla Europy. „Chciałbym wierzyć, że Stany Zjednoczone pozostaną po naszej stronie. Ale musimy być gotowi na wypadek, gdyby tak nie było” – mówił niedawno w telewizyjnym orędziu. I oświadczył, że jest gotów otworzyć debatę na temat objęcia europejskich sojuszników francuskim systemem odstraszania nuklearnego.
Czy ma to sens? Czy jest wykonalne? I przede wszystkim: czy odstraszy Rosję? – analizuje Marek Świerczyński.