Jakub I Stuart, Szkot, który zdobył Anglię. Dla ambicji poświęcił matkę

Jego panowanie było początkiem unii personalnej Anglii i Szkocji. Jakub I Stuart jako pierwszy użył tytułu króla Wielkiej Brytanii, choć kiedy umierał 400 lat temu, realne zjednoczenie było jeszcze mrzonką.

Polityka

Ambitny Jakub I Stuart przeszedł do historii jako postać kontrowersyjna. Z jednej strony podjął pierwszą próbę zjednoczenia swoich dwóch królestw, prowadził politykę zagraniczną, dzięki której Anglia stała się potęgą kolonialną. Z drugiej znany był ze słabości do urodziwych młodzieńców, którzy bezwzględnie wykorzystywali swoją pozycję faworytów, by zdobywać majątki i wpływy. Głębokie przekonanie o boskości władzy królewskiej dodatkowo komplikowało jego relacje z poddanymi.

Bodaj najsłynniejszy opis Jakuba pozostawił rozgoryczony dworzanin sir Anthony Weldon: „Jego zbyt duży język nie mieścił się w ustach i przeszkadzał mu w mówieniu i piciu w cywilizowany sposób (bo pił tak, jakby raczej coś jadł). Jego skóra była w dotyku niczym tkanina o nierównej fakturze, ponieważ nigdy nie mył on rąk. Z kolei jego nogi były tak słabe (…), że zwykł opierać się na ramionach innych mężczyzn. Jego krok był chwiejny, a kiedy szedł, jego palce majstrowały nieustanie w okolicach krocza”.

Król mógł się nie podobać nie tylko z wyglądu. Dla jednych problemem był fakt, że syn Marii Stuart poświęcił matkę (ściętą z polecenia Elżbiety I Tudor), by móc zasiąść na angielskim tronie. Dla innych – że nie potrafił dorównać swojej poprzedniczce Elżbiecie I, która – w przeciwieństwie do niego – nie lękała się otwarcie stawić czoła przeciwnikom Anglii.

Z czasem historycy podjęli próbę spojrzenia na monarchę w nieco innym świetle. I choć ich ocena też bywa niejednoznaczna, to z pewnością bierze pod uwagę znacznie więcej czynników.

Jak zostać królem Szkocji

Jednym z nich są kwestie psychologiczne: tragiczne dzieciństwo i młodość. Już narodzinom Jakuba w czerwcu 1566 r. towarzyszyły kontrowersje. Relacje jego rodziców – królowej Szkotów Marii Stuart i jej męża Henryka, Lorda Darnley – były bardzo złe.