Pośród muzułmanów na Bliskim Wschodzie ciągle jeszcze mieszkają wyznawcy Jezusa, potomkowie pierwszych christianoi, od kilkunastu wieków pozostający poza głównym nurtem chrześcijaństwa, które stąd wywędrowało w świat.
W ujęciu muzułmańskich kronikarzy dwie rzeczy wysuwają się na czoło wydarzeń: sztuka wojenna krzyżowców oraz ich barbarzyństwo. Ale ówczesne zderzenie cywilizacji miało nie tylko ciemne strony.
Kobieta arabska jest postacią niejednoznaczną; zależna i niezależna zarazem, równa mężczyźnie, ale oddana mu pod opiekę.
Do rozkwitu kultury arabsko-muzułmańskiej w szczególny sposób przyczynili się Persowie i przedstawiciele innych ludów irańskich.
Dwór kalifów określił pewien wzór sprawowania władzy dla wszystkich muzułmańskich władców, był też centrum życia intelektualnego i kulturalnego.
Gdy nomadzi osiedli w miastach, z czasem uczynili z nich główne ośrodki życia, przydając im specyficznych cech urbanistycznych i architektonicznych.
Marzeniem każdego mieszkańca było posiadanie ogrodu z basenem w cieniu drzew.
Gdy wojownicy arabscy podbijali świat, kupcy rozjeżdżali się po nim w poszukiwaniu cennych towarów. Dalekosiężny handel i kontakty na kilkaset lat stały się domeną Arabów, podstawą ich bogactwa i stymulatorem rozwoju cywilizacyjnego.
O niearabskich elitach rządzących Arabami i Sułtanacie Mameluków.
Arabski ruch narodowowyzwoleńczy zrodził się w międzywojniu. Jako ostatnia w 1962 r. wybiła się na niepodległość Algieria.Po wyzwoleniu każde państwo arabskie poszło własną drogą.