Nie z Azji Środkowej, wschodnioeuropejskich stepów czy z Anatolii, ale z Kaukazu. Nie jedną drogą, tylko dwiema. I bez przemocy. Monumentalne badania genetyczne weryfikują teorie o pochodzeniu Indoeuropejczyków, którzy w Eurazji rozpowszechnili swój język i obyczaje.
Czy sztuczna inteligencja zastąpi człowieka w rekonstruowaniu przeszłości? Nie, ale komputer awansował, i staje się narzędziem, z którego analizami humanistyka musi się liczyć.
Kiedy lokalne konflikty między ludźmi stały się wojnami? Zachowane w ziemi ślady nie dają jednoznacznej odpowiedzi, ale wskazują tropy.
Na terenach ziem polskich nie możemy liczyć na odkrycie obsypanych złotem mumii czy rzymskiej drogi, to jednak nie znaczy, że mieszkamy na archeologicznej pustyni.
Podczas ataków bombowych na Ukrainie niszczone są nie tylko domy mieszkalne, urzędy i fabryki, ale i zabytki. Nie ma wątpliwości, że gdy do większych miast wejdą rosyjscy żołnierze, plądrowane będą muzea. A jest co kraść i niszczyć.
Toruński bibliolog prof. UMK Arkadiusz Wagner o tym, dlaczego XV-wieczny rękopis z biblioteki króla Macieja Korwina, który nasz rząd chce ofiarować Węgrom, powinien u nas jednak zostać.
Czy alfabet wymyślili Fenicjanie? Raczej upowszechnili, bo tworzenie uproszczonego zapisu języka, opartego na literach odpowiadających poszczególnym głoskom, trwało kilkaset lat.
Popkulturowy obraz archeologa awanturnika umacnia przekonanie, że ich głównym zadaniem jest odkrywanie skarbów. Ten fałsz fatalnie odbija się na wiedzy o przeszłości.
Glina nie wydaje się surowcem tak cennym jak kamień czy metale. Tymczasem to ona stoi u podstaw rozwoju cywilizacji.
Badania genetyczne mogą wiele ułatwić. Ale nie wszystko, szczególnie jeśli okazuje się, że jeden święty miał trzy głowy. Czy pomogą w odtworzeniu dynastii Piastów?