Czy westalki często łamały śluby czystości, dlaczego córka cesarza Augusta publicznie uprawiała seks i czy w Rzymie były bizneswomen, opowiada dr Emma Southon, autorka książki o kobietach w starożytnym Rzymie.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: W antyku pisali głównie możni mężczyźni dla innych możnych mężczyzn, co w dużej mierze sprawia, że obraz Imperium Romanum jest jednostronny. Czy nie drażniło to pani podczas studiów historycznych? EMMA SOUTHON: Bardzo! Historycy mają skłonność do lansowania władców imperium
Gdy myślimy o Rumunii, staje nam przed oczami Vlad Palownik, ubrany w kostium hrabiego Drakuli, oraz komunistyczny dyktator Nicolae Ceaușescu. To już czyni jej obraz mrocznym i tajemniczym, ale też pokazuje, jak mało wiemy o historii tego kraju.
Poszukiwanie skarbów z przeszłości stało się patriotyczną odmianą grzybobrania. Polskie państwo sprzyja, archeolodzy załamują ręce.
umieścić wszędzie, ale od 1 maja 2024 r. dzięki specjalnej aplikacji każdy poszukiwacz miał dostawać koordynaty chronionych obiektów znajdujących się w obszarze planowanych przez niego eksploracji. Zachętą, aby z niej korzystać, miały być nagrody za odkryte artefakty. Jeśli detektorysta znalazłby jakieś
Dobre maniery nie są już w modzie? A może właśnie powstaje nowa grzeczność? Co ciekawe, choć ludzie nie kupują już dziś tak masowo podręczników savoir-vivre’u, to wciąż śledzą dyskusje o tym, co uchodzi za poprawne, a co nie.
cierpienia prześladowanych, ani próba zwalania całej winy na Kościół i podległą mu inkwizycję, tylko wyważone studium ukazujące wieloaspektowość i złożoność średniowiecznego świata. AGNIESZKA KRZEMIŃSKA
Czy kobiety gadają trzy po trzy, a mężczyźni prawią mądrości? One używają eufemizmów, a oni klną jak szewcy? Odpowiada prof. Jolanta Szpyra-Kozłowska, językoznawczyni.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – Tytuł pani książki „Marsjanie i Wenusjanki? O języku młodych Polek i Polaków” nawiązuje do książki Johna Graya, który pisał o różnicach między płciami wynikających z innego sposobu myślenia, zachowań, zainteresowań. Czy to przekłada się też na istnienie w
Nie ma złej pogody na spacer, tylko źle dobrane ubrania. A kontakt z bakteriami uodparnia dzieci – uważają Skandynawowie.
Mityczni herosi powracają niezmiennie od blisko trzech tysięcy lat – dziś także w powieściach, filmach, a ostatnio również w serialach. Skąd ta nieśmiertelność? Odpowiadają dr hab. Tomasz Mojsik i dr Maciej Paprocki.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – W netflixowym serialu „Kaos” Hera, Zeus, Posejdon i Dionizos żyją w luksusie na Olimpie, zdradzają się, są okrutni i egocentryczni. I chyba tak wyobrażali ich sobie starożytni Grecy? TOMASZ MOJSIK: – Jeff Goldblum jako Zeus to skrzyżowanie
tej książki mnóstwo się dowie, specjalista nie będzie mieć wrażenia, że mu się wciska kit. AGNIESZKA KRZEMIŃSKA *** W skali mikro Agnieszka Cubała, Wojciech Lada, Sebastian Pawlina, Magdalena Rigamonti, Michał Wójcik, Sylwia Zientek, Przetrwać ’44. Mozaika pamięci o powstaniu warszawskim, Wielka
Cesarstwo Rzymskie robi furorę na TikToku i w Hollywood. Kto i co tak naprawdę myśli o starożytnym Rzymie i jak to się ma do prawdziwej historii?
Żyzne ziemie Cyrenajki przyciągały i Greków, i Rzymian. Przecinająca je kulturowa linia jest widoczna do dziś. Nic dziwnego, że ten region Afryki frapuje archeologów, także polskich. Opowiada o tym dr Piotr Jaworski.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – W 2001 r. rozpoczęliście badania w Ptolemais, jednym z miast krainy zwanej Cyrenajką, gdzie w ciągu 10 sezonów udało się wam odkopać 3 rzymskie domy. Wygnała was stamtąd arabska wiosna. Teraz wróciliście, chociaż sytuacja w Libii nadal jest napięta, a region, w którym
Bohater „Poematu o Cydzie” to ideał średniowiecznego rycerza, który jest u nas mało znany. Mało kto wie, że jego pierwowzór – urodzony w 1043 r. Kastylijczyk Rodrigo Díaz – nie był tak idealny jak jego literacki odpowiednik.
Rapa Nui nie była areną zbrodni ekologicznej, która doprowadziła do upadku wielkiej cywilizacji. Nowe badania dowodzą, że jej historia może wręcz stanowić pozytywną inspirację.
Celtyckie oręże znalezione na Kujawach przyprawiło archeologów o bezsenność. Co prekursorzy cywilizacyjni barbarzyńskiej Europy robili w tym miejscu w III w. p.n.e.? O wyjątkowych znaleziskach opowiada prof. Bartosz Kontny.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – Celtycka broń w jeziorze to spełnienie marzeń archeologa zajmującego się orężem. Po pierwsze, dopiero od niedawna wiemy, że różne ludy praktykowały u nas rytualne wrzucanie broni do wody, a po drugie – ślady Celtów były dotąd znane głównie z południa Polski
charakter. AGNIESZKA KRZEMIŃSKA *** Idea do remontu Muzeum. Historia światowa 3. Na podbój świata 1850–2020, Krzysztof Pomian, przeł. Tomasz Stróżyński, Wydawnictwo Słowo Obraz Terytoria, Gdańsk 2024, s. 927 Trzeci, liczący niemal tysiąc stron, tom historii muzeum prof. Pomiana koncentruje się na
Dlaczego młodzież pokochała ten kierunek, tłumaczą dr Anna Paradowska i prof. Marcin Jacoby.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – Z wynikiem 28 osób na jedno miejsce koreanistyka na UW zajęła pierwsze miejsce (w 2022 r. – przyp. red.). Od kiedy trwa ta moda na Koreę?DR ANNA PARADOWSKA: – Choć już dwa lata temu po raz pierwszy stanęliśmy na najwyższym podium w tej uczelnianej
W podkaście Polityki prof. Marcin Jacoby przybliża fenomen chińskiej cywilizacji.
z zupełnie innego świata, to też sposób na zrozumienie ich fenomenu. Podkast po raz pierwszy został opublikowany 20.07.2022;Oryginalny tytuł: „Polityka o historii. Odc. 1”.
Nasi przodkowie częściej niż po kamień sięgali po drewno. Tylko że to materiał nietrwały. Dopiero niedawno zaczęliśmy sobie uświadamiać skalę jego znaczenia.
-wschodnimi rubieżami tej cywilizacji. AGNIESZKA KRZEMIŃSKA *** Dlaczego nie wyklęci Niezłomni czy realiści? Polskie podziemie antykomunistyczne bez patosu, Rafał Wnuk, Sławomir Poleszak, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2024, s. 867 Grubość przeszła w jakość: ta publikacja jest efektem wieloletnich
Gry komputerowe promują dziedzictwo i ratują przeszłość – przekonuje archeolog Wacław Kulczykowski. W jego doktorat zagrały dwa miliony osób.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – Od kiedy gra pan w gry komputerowe? DR WACŁAW KULCZYKOWSKI: – Od 10. roku życia. Czy sprawiły, że zainteresował się pan historią? Niekoniecznie, ale na pewno pobudziły wyobraźnię i zachęciły do szukania odpowiedzi. Z tym że gdy byłem dzieckiem, gry były dla mnie
Sasi wygrali wyścig o to, kto pierwszy w Europie odkryje recepturę porcelany.
Województwo śląskie to kraina, w której człowiek najpierw przez wieki żył w zgodzie z naturą, a potem zaczął ją niemiłosiernie eksploatować i zmieniać.
żywioł wymykał się spod kontroli, pokazał pożar, który w 1913 r. wybuchł w fabryce i został zarejestrowany na taśmie przez pionierów kinematografii Antoniego i Władysława Krzemińskich. Najstarszy w Polsce kilkuminutowy dokument, zatrzymane w biegu stare maszyny i autentyczne od lat nieodnawiane wnętrza
Czy dwaj królowie z niemieckiej dynastii Wettynów, którzy z krótką przerwą zasiadali na polskim tronie 63 lata, byli dobrymi czy złymi władcami? Zależy, kogo zapytamy o opinię, przekonuje prof. Miloš Řezník, do końca marca dyrektor Niemieckiego Instytutu Historycznego w Warszawie.
Po co malowaliśmy na skałach wizerunki zwierząt, ludzi, symbole? Polscy badacze dowodzą, jak plastyczne jest to zjawisko. Także w sferze interpretacji.
O repatriantach z Francji po drugiej wojnie światowej opowiada Aleksandra Suława, autorka „Przy rodzicach nie parlować”, książki uhonorowanej Nagrodą Historyczną POLITYKI jako najlepszy debiut.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – W dzieciństwie wakacje spędzałam u babci w Jedlinie-Zdroju, gdzie wielu sąsiadów „parlowało”. Francuszczyzna pana Wiktora i jego żony, którzy przyjechali z Nord-Pas-de-Calais, była dość osobliwa, za to sąsiadka z naprzeciwka, pani Regina, mówiła po parysku
Kucharze szukają inspiracji w kuchni sprzed wieków. Czy można i warto dokładnie odtwarzać jej smaki?
Co nas, Europejczyków, bardziej ukształtowało – rzymskie prawo czy chrześcijańska religia? Grecka demokracja czy kultura dworska wieków średnich?
Ludzie to zwierzęta stadne. Ale kiedy i jak zaczęli się organizować, by współdziałać na rzecz ogółu? Jakie pierwsze reguły życia społecznego tworzyli? Są już odpowiedzi.
Życie na wsi było znacznie bardziej zróżnicowane i skomplikowane, niż wskazywałyby na to zakorzenione stereotypy. Jak wyglądało w dawnych wiekach, czym była chłopskość oraz skąd u nas tak wielkie nią zainteresowanie?
Teoretycznie po 1 maja policjanci powinni zatrzymywać każdą osobę chodzącą z wykrywaczem i konfiskować jej sprzęt.
dawna lobbował za wprowadzeniem ułatwień dla poszukiwaczy, w zeszłym roku znalazł dojście do posłów Kukiza oraz Konfederacji i dzięki poparciu PiS 13 lipca przeforsowano nową ustawę. Wedle niej poszukiwacze skarbów od 1 maja tego roku nie muszą już występować o pozwolenia do urzędów konserwatorskich
Nasz stosunek do nich zawsze oscylował między podziwem a pogardą, miłością a nienawiścią.
Wydawało się, że to będzie formalność. Światowe gremium ekspertów przypieczętuje oczywisty fakt, że żyjemy w antropocenie. Ale tak się nie stało.
. Barbara Fiałkiewicz-Kozieł z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz prof. Agnieszka Gałuszka z Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach – miało zebrać dowody, że antropocen należy uznać za jednostkę czasu geologicznego. Początkowo jako symboliczną datę początku epoki wskazywano
mitologiczną cebulę, trafiła na tę feministyczną warstwę, w końcu jest znaną w sieci jako wiedźma_od_wiedzy badaczką historii magii i „czarownic” w dawnych kulturach oraz założycielką fundacji Muzeum Historii Kobiet. AGNIESZKA KRZEMIŃSKA
Czy da się zrozumieć „Oppenheimera” bez znajomości mitologii? Czy Posejdon jeździłby Maserati? Znaczenie antyku dla współczesności podkreśla prof. dr hab. Katarzyna Marciniak, która poświęciła mu całe życie zawodowe.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – W 2012 r. dostała pani Nagrodę Naukową POLITYKI. Była dla pani ważna? PROF. KATARZYNA MARCINIAK: – Bardzo. Badanie antyku i jego recepcji bywa stereotypowo uważane za niezbyt „życiową” dyscyplinę, a ja w dodatku zajęłam się też popularyzacją. Fakt, że
Uprawiano go „od zawsze”. Jednak dopiero teraz zaczynamy skutecznie zabezpieczać się przed chorobami.
Mężczyźni przez wieki nie mogli się zdecydować, jak postrzegać rozkosz kobiet. Echa ich dylematów słychać do dziś.
obowiązków” (autorka: Agnieszka Jelonek, czytają: Sandra Drzymalska, Maciej Musiał): Co robi kosturek w okienku? W październiku w archiwum diecezji Worcester prof. Nicholas Vincent z University of East Anglia odkrył kilka stron manuskryptu, które okazały się fragmentem „Powieści o Róży
Pradzieje Korei według archeologów i koreańskich mitów założycielskich.
Jakie ma historyczno-kulturowe podstawy fenomen Korei Południowej, która ostatnio stała się nie mniej rozpoznawalna niż sąsiadujące z nią mocarstwa – Chiny czy Japonia.
Chiński system kształcenia, pozornie egalitarny, dawał fory ludziom ustosunkowanym i zamożnym. Tak było przed wiekami – i podobnie jest dziś. Nie bez znaczenia jest też coraz bardziej dający się we znaki inny problem.
samoloty wylatujące z Korei zostają uziemione, a samoloty przylatujące do Korei nie dostają pozwolenia na lądowanie – złamanie zakazu może się skończyć dla linii lotniczych w sądzie. Wszystko po to, by nie zakłócać ciszy podczas egzaminu” – pisze Agnieszka Klessa-Shin w książce
Choć system egzaminów urzędniczych, który istniał w Chinach przez 1,5 tys. lat, był sposobem na zdobycie dużych pieniędzy i zrobienie kariery, niekoniecznie wiązał się z kreatywnością i rozwojem nauki.
Jak starożytni postrzegali zachowania homoerotyczne, tłumaczą dr hab. Paweł Sawiński i prof. dr hab. Andrzej Wypustek, autorzy książki „Homoseksualność i homoerotyzm w świecie starożytnym”.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – O Grekach „kochających inaczej” napisano tomy, w zeszłym roku wyszła książka prof. Włodzimierza Lengauera „Eros Greków”. Jaką lukę chcieliście uzupełnić? ANDRZEJ WYPUSTEK: – Pokazać antyk w całej złożoności, a nie w wersji
Informatycy odczytali tekst na zwęglonym podczas wybuchu Wezuwiusza papirusowym zwoju z Herkulanum. – To początek nowej ery badań starożytnych dokumentów – mówi dr hab. Jan Kwapisz, profesor UW.
euforia. AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – Starożytnicy piszą, że spełniły się ich marzenia. Pańskie też? JAN KWAPISZ: – Bliższa mi jest opinia grecysty Roberta Fowlera z Uniwersytetu w Bristolu, jednego z jurorów w konkursie, że to historyczny moment. Ale rozumiem entuzjastyczne wypowiedzi
zmarłych, pisała ostatnio w „Czasie żupanów, czasie czechmanów” archeolożka Małgorzata Grupa. Dla kostiumografów przygotowujących stroje do kolejnej produkcji osadzonej w czasach I Rzeczpospolitej jedna i druga książka to lektury obowiązkowe. AGNIESZKA KRZEMIŃSKA
Odkąd wiadomo, że zwoje z antycznej biblioteki zasypanej popiołami Wezuwiusza w 79 r. są możliwe do odczytania, papirolodzy i filolodzy klasyczni mówią o rewolucji w spojrzeniu na antyk.
Egipcjanie wpadli na pomysł, że przyciągną turystów nad Nil pracami rekonstrukcyjnymi jednej z piramid w Gizie. Pracami nikomu niepotrzebnymi i potencjalnie szkodliwymi, mówi dr Andrzej Ćwiek.
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – 26 stycznia w sieci pojawił się filmik, w którym Mostafa Waziri, przewodniczący Rady Starożytności Egiptu, stoi na brzegu wykopu u podstawy piramidy Mykerinosa, robotnicy kręcą się w dole, a wokół tłoczą się gapie. Waziri zapowiada rozpoczęcie trzyletniego egipsko
Samice to nie skromne, nieśmiałe i bierne obiekty ewolucji. W świecie zwierząt występuje znacznie większa płynność płci i zachowań, niż sądziliśmy. Czy powinniśmy więc inaczej spojrzeć także na ludzi?
. 1 na 10–20 samców szympansów nie wykazuje typowo męskich reakcji. Osobniki te nie dążą np. do wysokiej pozycji w hierarchii. Uczony przywołuje również przykłady genitalnych samic, które wykazywały zachowanie przypisywane samcom. Trzeci pierwiastek U ludzi też zawsze dochodziło do gry genów i
Wschodu. Historia, geografia, biologia, kuchnia, kultura i moda łączą się w tej książce w zgrabną całość. Jedno jest pewne – po jej lekturze z większym szacunkiem spojrzymy na małą pomarszczoną kulkę znalezioną w zupie. AGNIESZKA KRZEMIŃSKA PRL bez retuszu Wiesław Złoch, Swój plan wykonam
I jaka jest prawdziwa różnica między wrogiem a przyjacielem – opowiada psycholog Bartłomiej Dobroczyński.
Agnieszka Krzemińska: – Epikur i Platon uważali przyjaźń za idealną więź międzyludzką, Leszek Kołakowski przyjaciół uznał za niezbędny element do uzyskania szczęścia. Czym jest ta legendarna, opiewana przez poetów i wychwalana przez filozofów przyjaźń? Bartłomiej Dobroczyński: – Aby
Czy umiejętność pisania i czytania była w starożytności wyłączną domeną mężczyzn? Niekoniecznie. Tyle że do niedawna poważnym naukowcom jakoś nie mieściło się to w głowie.
Tłumaczy dr Dominik Héjj, politolog i autor książki „Węgry na nowo. Jak Victor Orban zaprogramował narodową tożsamość”.