Zmagania z automatyczną cenzurą mediów społecznościowych wydobywają na wierzch niestosowność wielu poglądów akceptowanych w polskim głównym nurcie.
, z jakim Kawecki walczył o przywrócenie tej wypowiedzi na TikToka, chociaż nie dziwi stanowisko Bralczyka. Już w 2020 r., gdy przez Polskę przewinęła się kolejna dyskusja o tym słowie, wypowiadał się o jego rzekomej neutralności. Mimo że miał okazję spotkać się z czarnoskórymi Polkami, które
Chlebak, mydelnica, komoda – tak przezywano komputer Commodore 64, który choć nie był piękny, to stał się najlepiej sprzedawaną maszyną całego pokolenia. I nie zapomniano o nim, choć skończył 40 lat.
pokolenie, które potrafiło programować – otworzyły także nowe możliwości dla artystów i muzyków. Jedną z takich maszyn był Commodore 64, po raz pierwszy pokazany na targach CES w styczniu 1982 r. Co sprawiło, że został on najlepiej sprzedającym się komputerem w historii? Sukces z kalkulatora Firma
Nikt nie powiedział, że mroczna przyszłość nie będzie kolorowa.
Zaginiony pilot amerykańskiej adaptacji „Sailor Moon” to fascynujący dokument pokazujący podejście do wymiany kulturowej.
krótkiego teledysku. Został nagrany na konwencie w połowie lat 90., a potem krążył po sieci, wzbudzając całe spektrum uczuć: szok, niedowierzanie, rozbawienie i przerażenie. Krążyła też legenda, że powstał cały odcinek. W 2018 r. tematem zajęła się reporterka serwisu Kotaku Cecillia D’Anastasio. W
Szukający nowych pomysłów na siebie i swoją firmę Mark Zuckerberg wpadł w pułapkę demograficzną – w ogóle nie rozumie młodzieży. W Horizon Worlds dobrze poczują się najwyżej dziadki z pokolenia X i Y.
, wręcz przeciwnie. Wirtualne ludziki używane w Horizon Worlds ewidentnie przenoszą do wirtualnego świata filozofię, na której został zbudowany sam Facebook – miejsce w sieci, w którym ludzie nie mają być, kim chcą, tylko cyfrową wersją siebie. Serwis wystartował w 2004 r., dla szerszego grona
Media bezmyślnie powielające narracje internetowych trolli i niesprawdzone wiadomości stają się narzędziem w kulturowej wojnie.
niebezpiecznych rodzajów cyfrowego prześladowania, w 2018 r. doszło nawet do wypadku śmiertelnego, gdy jeden z graczy w popularną grę sieciową wrobił drugiego w wyniku sprzeczki. Za ten akt swattingu sprawca został skazany na 20 lat więzienia. Czytaj też: Twitterowe boty do politycznej roboty Uwaga na
Przykład Elliota Page’a w „Umbrella Academy” pokazuje, że skoro tranzycji można dokonać nawet w trakcie kręcenia serialu, to nie powinno się z niej robić problemu.
światem. W przeszłości tabloidy zresztą nie miały żadnych skrupułów, by wywlekać przeszłość osób transpłciowych, które karierę zrobiły dopiero po tranzycji. Tak stało się z Caroline Cossey, modelką i aktorką (wystąpiła w „Tylko dla twoich oczu” z 1981 r.), wyoutowaną przez „News of
Kabaret Neo-Nówka, jak wielu śmieszków w Polsce, przeżywa spóźnione antysymetryczne przebudzenie. Sezon ogórkowy, więc internet i media zapłonęły, podzielone zupełnie jak rodzina w skeczu.
„Kazik sam w domu” wystawionego w 2018 r. Sezon ogórkowy, więc internet i media zapłonęły, podzielone zupełnie jak rodzina w skeczu. Ile ośmiorniczek można kupić za wybory kopertowe? Występ miał miejsce na emitowanym w Polsacie kabaretonie w Koszalinie, co mogło spotęgować oburzenie PiS
Widzowie są raczej zgodni – netflixowa „Królowa” to nie realistyczny obraz, tylko baśń. Ale może właśnie potrzebujemy takiej baśni.
queerowe i anarchistyczne. „Lokatorka” z 2021 r. z jakiegoś powodu ten wątek przemilczała. Prezydent poleca Filmoznawczyni Paulina Okuńska w „Krytyce Politycznej” narzeka na serial. Nazywa go wydmuszką, która nie porusza żadnego ważnego tematu i „wygląda, jakby nie
Prezes PiS wygłosił kolejną mowę i rzucił kolejne hasło, które zostało podchwycone przez media, sieci społecznościowe i internetowych śmieszków. Tym razem jest to „smartfon”, ale nie należy się szczególnie do niego przywiązywać. Za chwilę Kaczyński wymyśli coś nowego.
szukać w wywiadzie z Pawłem Nowackim przeprowadzonym przez Michała Karnowskiego. Pod tytułem „Czarodziej smartfon porywa dzieci” ukazał się w tygodniku „Sieci” (nr 45/2020). Nowacki martwi się w nim o młodzież, która została skorumpowana przez Netflixa czy TikToka i zdryfowała
Za sprawą „Heartstoppera” Alice Oseman stała się jedną z najbardziej znanych twórczyń komiksowych, króluje również na polskich listach bestsellerów. Ale jest też autorką książek, która wie, jak dotrzeć do młodych odbiorców.
Gdy w 2016 r. ukazała się powieść Alice Oseman „Radio Silence”, dziennikarz „The Guardian” zadał autorce prowokacyjne pytanie: Dlaczego piszesz dla dzieci? „To ja jestem dziećmi!” – odparła wtedy urodzona w 1994 r. pisarka. Opisane w książce życie studentki
A co jeśli za dekadę albo dwie trans i queer przestaną być fenomenami utożsamianymi z metropoliami? – zastanawia się Torrey Peters, autorka książki „Trans i pół, bejbi”.
MICHAŁ R. WIŚNIEWSKI: – Dużo się tu dzieje. Transkobieta Reese pragnie dziecka, rozwódka Katrina zachodzi w niespodziewaną ciążę, przyszłym ojcem jest Ames, który właśnie dokonał detranzycji. To trudne słowo w oryginalnej wersji pojawia się już w tytule. TORREY PETERS: – W angielskim
Odbiór nowej piosenki Doroty Masłowskiej pokazuje, że współczesne życie kulturalne toczy się w nieprzystających do siebie światach.
Solo w karbonicie. Gdy w 2002 r. wyszła „Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną”, miałem 23 lata, więc 19-letnia autorka wydawała mi się cudownym dzieckiem. I gdzieś z tyłu głowy ciągle tak o niej myślę i mam wrażenie, że ten wizerunek genialnej maturzystki piszącej powieść ciągle
W awanturze o książkę „Nie ma i nie będzie” skupia się wiele problemów współczesnego dyskursu, stojącego w rozkroku między mediami tradycyjnymi i portalami społecznościowymi.
Kolejne wybryki komików na galach każą zadać pytanie, czy te żarty w ogóle są do czegoś potrzebne?
rolę. Powinien o tym wiedzieć Chris Rock, który w 2009 r. wystąpił w filmie dokumentalnym „Good Hair”. Wśród głosów chwalących postawę Smitha i ganiących Rocka znalazły się głównie czarne kobiety, dla których fryzura jest elementem genderowej i rasowej tożsamości – i walki o nią
Wchodząca do kin baśń „Belle” pokazuje, co by było, gdyby animowane filmy dziecięce tworzyć naprawdę dla dzieci, zamiast kręcić je z myślą o płacących za bilety i piszących recenzje dorosłych.
międzypokoleniowa trauma eksploduje (zjawia się jeszcze babcia i cioteczki), spór zostaje zażegnany dzięki chwili zrozumienia i wybaczenia. Dlaczego cały ciężar pracy emocjonalnej w „Turning Red” spoczywa na dziecku? Dlatego że reżyserka filmu, urodzona w 1987 r. Domee Shi, opowiada o
Hollywood potrzebuje nowej rewolucji – obsada filmów powinna być bardziej różnorodna. Z korzyścią dla nas wszystkich.
W scenie otwierającej „Wilka z Wall Street” upojeni kasą i używkami bohaterowie urządzają sobie w środku biura zabawę: rzut niskorosłym człowiekiem do celu. Film Martina Scorsesego z 2013 r. pokazywał przygody giełdowego oszusta Jordana Belforta w sympatycznym świetle (reżyser liczył na
Walka lewicowego poety z prawicowym youtuberem mówi więcej o polskim dyskursie politycznym, niż jesteśmy to gotowi przyznać.
”, czyli internetowych dziwadeł – obok Kapeli i Kossakowskiego zmierzyli się m.in. patoyoutuberzy Lord Kruszwil i Kamerzysta, co najlepiej świadczy o poziomie tej imprezy. W 2021 r. Kamerzysta został aresztowany za nagranie filmu, na którym wraz ze znajomymi znęca się nad osobą nieporadną
Facebook usunął konto skrajnie prawicowej partii politycznej. To dobrze i źle.
czasie wizyt w studiach telewizyjnych, skwapliwie zapraszani przez spragnionych sensacji prowadzących. Przemysław Wipler nazwał nawet Agnieszkę Gozdyrę z Polsatu „medialną matką chrzestną Konfederacji”. W poście opublikowanym na Twitterze w 2020 r. napisał: „Większość liderów z
Czwarta kinowa część „Matrixa” jest filmem jednocześnie nadświadomym i niezwykle szczerym.
internet, którym straszyły siostry Wachowskie w 1999 r., był siecią komputerową. Dzisiaj jest siecią społecznościową; nie grą, w której można się zdystansować, a ogromnym organizmem, w którym wymieniamy się żywymi emocjami. Emocjami, które mogą zostać uzbrojone i użyte przeciwko nam, zupełnie jak
W czasach kryzysu ludzie szukają ratunku w figurach zbawców. Kiedyś dostarczały ich religie, dziś – popkultura. A ta w tym roku wskrzesza bohaterów „Matrixa” Neo i Trinity.
słuchowisku radiowym z 1946 r. „Clan of the Fiery Cross” (w 2019 r. powstał zainspirowany nim komiks „Superman Smashes the Klan”) przybysz ze zniszczonej planety Krypton występował przeciwko rasistom z Ku-Klux-Klanu. Podobno ośmieszenie organizacji w radiowym serialu wpłynęło
Czy nowy hit Netflixa wstrząśnie sumieniami widzów, czy tylko stanie się kolejnym narzędziem do odwracania wzroku?
Z okazji zbliżającej się premiery czwartej części kultowego „Matrixa” ukazało się interaktywne demo pozwalające zwiedzić wirtualne miasto – o ile ma się dostęp do najnowszej konsoli.
. czwartą ścianę, która powinna oddzielać aktorów od widowni – i nie pierwszy raz, gdy dzieje się to w medium gry wideo. Gry i kino Warto przypomnieć, że „Matrix” był projektem multimedialnym. Po sukcesie pierwszego filmu (premiera w 1999 r.) powstała para kinowych sequeli, ale dla
Po skandalicznej manipulacji w „Wiadomościach” TVP należy zadać pytanie – czy można pogodzić istnienie demokracji i demotywatorów?
W ramach kampanii nienawiści wymierzonej w uchodźców program „Wiadomości” TVP wyemitował materiał straszący „nielegalnymi migrantami”, którzy rzekomo stwarzają problemy od 2015 r. (kiedy miał miejsce poprzedni kryzys uchodźczy). Dla podkreślenia wagi wypowiadanych słów
Ciemne zwierciadło science fiction pozwala lepiej zrozumieć trudne czasy, w jakich żyjemy. O czym może opowiedzieć nam seans „Diuny”?
bohater wyjawia publiczności: „zostałem komikiem, żebyście mnie nie zabili, kiedy mówię prawdę”. Diuna i Ziemia Na ekrany kin weszła właśnie najnowsza ekranizacja powieści „Diuna” Franka Herberta. Książka z 1965 r. od lat rozpala wyobraźnię swoim epickim rozmachem i
Koreański serial „Squid Game” o dziecięcych zabawach zamienionych w śmiertelny turniej przeraża na wielu poziomach. Wzbudził też moralną panikę – co oglądają nasze dzieci?
zabierają dzieciom ich zabawki, dzieci sięgają po zabawki dorosłych, zwłaszcza gdy reklamy i memy wchodzą w dziecięce przestrzenie. Twórca „Squid Game” chciał po prostu odwołać się do swoich doświadczeń. Pierwszą wersję scenariusza koreański reżyser Hwang Dong-hyuk opracował w 2008 r., gdy
Czy raperowi okrzykniętemu głosem pokolenia wypada być twarzą hamburgerów? I co ma do tego wszystkiego prof. Marcin Matczak?
Kariera Michała Matczaka ps. Mata toczy się, zaliczając kolejne imponujące punkty kontrolne od mocnego debiutu, singla „Patointeligencja”, który oprócz rekordowej liczby odsłon na YouTube wdarł się do dyskursu mieszczan (i podmieszczan). Zatrwożeni przedstawionymi w piosence realiami
Globalną popularność serialu „Squid Game” można odebrać jako kolejny sukces koreańskiej fali, ale może stoi za nią coś innego – mechanizmy Netflixa.
Najpierw przenieśli się tu odbiorcy, widząc w tym miejsce dla żywej muzyki. Za nimi ruszyli twórcy – ostatnio Abba. I wydawcy, wyczuwając nową fabrykę hitów. Miejsce MTV zajął TikTok.
. Ponad kulturami, granicami i pokoleniami. Przykład: nagrana w 1988 r. piosenka L’Trimm „Cars That Go Boom”, oda do samochodów wyposażonych w potężne subwoofery. Piosenka pochodzących z Florydy raperek Lady Tigra i Bunny D. stała się podkładem do układu tanecznego wymyślonego przez
27 lipca 2021 r. zakończył działalność serwis społecznościowy nk.pl. Znany niegdyś jako „Nasza Klasa”, zrewolucjonizował polski internet.
słynny obrazek, na którym pies korzystający z komputera mówi do kolegi: „W internecie nikt nie wie, że jesteś psem”. Tymczasem w listopadzie 2006 r. wystartowała nasza-klasa.pl. Strona, która – wzorem amerykańskiego serwisu Classmates czy pierwotnej wersji Facebooka (zrzeszającego
Zapowiedziana na 3 czerwca emisja filmu „Sailor Moon Eternal” otworzyła pokłady nostalgii. Dziewczęca ikona lat 90. wciąż żyje w memach i na T-shirtach.
przemowy nastoletnich wojowniczek były pastiszem seriali o superherosach. Polscy fani dużo lepiej rozumieli drugi filar „Sailor Moon” – animacje o magicznych dziewczynach. Telewizja Polonia 1 emitowała wówczas takie klasyczne serie, jak „Sally Czarodziejka” (1966 r
Szał na „Lody Ekipy”, o którym donoszą wszystkie media, to efekt tego, co dzieje się z dziećmi pozostawionymi samopas w internecie.
machiny, jak japoński czy koreański przemysł idoli, działa także w przypadku najnowszej generacji dostawców rozrywki. Czytaj też: Youtuber. Zawód, który porywa tłumy Ekipa na lodzie Złożona z jedenastu osób ekipa Friza (naprawdę nazywa się Karol Wiśniewski, urodzony w 1996 r.) wzbudziła zachwyt
Cenzorskie zapędy serwisów społecznościowych rodzą pytanie, czy są odpowiednim miejscem do prezentowania sztuki. I czy sztuka może istnieć poza kontekstem galerii czy muzeum.
przedstawiający kobietę pokazującą waginę, który jest dostępny w paryskim Musée d’Orsay, do wglądu bez ograniczeń wiekowych. No ale amerykański purytański Facebook to nie Paryż; zinterpretował obraz jako pornografię” – opowiadał w 2014 r. „Gazecie Wyborczej
Wraz z zapowiedzią nowej odsłony „Kosmicznego meczu” – filmu, w którym gwiazdy koszykówki występują z animowanymi bohaterami Warner Bros. – pojawiła się dość niespodziewana dyskusja o granicach seksapilu rysunkowych królików.
, spryt i umiejętności strzeleckie były zbilansowane wyeksponowanym dużym biustem. Gdy seria doczekała się poważniejszego w tonie restartu w 2013 r., proporcje stały się bardziej stonowane. Podobne podejście ma reżyser nowego filmu Malcom D. Lee. Seksualizację Loli widział jako element długiej historii
Jest 2021 r., więc mogę napisać następujące zdanie: „10 lutego Elon Musk zgodził się wystąpić razem z Kanyem Westem w Clubhousie”. A potem wyjaśnić, co ono właściwie znaczy.
Dziesięć lat temu trzynastoletnia wokalistka Rebecca Black nagrała piosenkę „Friday”, która stała się internetowym fenomenem.
Założona w 2010 r. firma ARK Music za cel postawiła sobie odkrywanie nowych talentów. Za opłatą wnoszoną przez artystów (2–4 tys. dol.) dostarczała piosenkę, produkowała muzykę i kręciła teledysk – co mogło posłużyć jako pierwszy krok ku sławie. Jednym z najważniejszych narzędzi
Z okładki „najbardziej opiniotwórczego tygodnika w Polsce w 2020 roku” żółci się tytuł „Zemsta na Polsce”. Kto się mści? Literaci.
: „namawiając swym tekstem do przeprowadzenia »łagodnej rewolucji«, nie wzięła pod uwagę konsekwencji wcześniejszego eksperymentu socjologicznego, który zapoczątkowany w Rosji w 1917 r. spowodował śmierć blisko 150 mln niewinnych ludzi na całym świecie”. I tak się właśnie żyje w
Przetaczająca się przez portale panika związana ze śmiercią pochodzącej z Palermo dziewczynki uniemożliwia poważną dyskusję o zagrożeniach, jakie czekają na dzieci w internecie.
jest w stanie cały czas kontrolować, co oglądają. Wcześniej o rozpowszechnianie morderczej mody oskarżany był serwis MySpace, a jeszcze dawniej – najzwyklejsza moda przenoszona pocztą pantoflową. Śmiertelne wypadki przy podduszaniu zdarzały się co najmniej w 1995 r. TikTok chroni się sam Po
Platformy mediów społecznościowych przestały kochać Donalda Trumpa – o kilka lat za późno. Cierpliwość skończyła się dopiero w czasie szturmu jego zwolenników na Kapitol.
Trolle wyszły z internetu i ruszyły na Kapitol – tak najkrócej można by podsumować wydarzenia z 6 stycznia 2021 r., ale to będzie spore uproszczenie. Spiskowa teoria QAnon, stanowiąca paliwo dla prawicowej paranoi (wedle niej Trump walczy z niewidocznymi siłami politycznymi), zrodziła się w
Napięcie związane z przesuwaniem premiery „Cyberpunka 2077” można zrozumieć, oglądając reakcje fanów. Ich niecierpliwość budzi moje zdziwienie.
takie oczywiste. Najbardziej zdeterminowani zamawiają dużo wcześniej – tzw. preorder – płaci się, zanim produkt jest gotowy. Do legendy przeszedł gracz, który w 2001 r. zamówił niesławną grę „Duke Nukem Forever”. Zapowiedziana w 1997 r., wyszła dopiero w 2011. Czekał więc
Mnie dziaders kojarzy się nie tyle z wiekiem, co z dziadostwem.
sobie zbadać prostatę. *** Michał R. Wiśniewski (ur. 1979) – pisarz, publicysta, eks-bloger, popularyzator japońskiej popkultury i fantastyki w Polsce. Autor powieści „Jetlag” (nominowanej do Nagrody Conrada), „God Hates Poland” i „Hello World”. Były redaktor naczelny magazynu „Kawaii”. Mieszka w Szczecinie.
Czas inaczej płynie, gdy zbliża się deadline.
pytania o sens życia, wszechświata i całej reszty. Czterdzieste drugie, żeby znaleźć na nie odpowiedź. Czterdzieste pierwsze – nic nieznacząca liczba. *** Michał R. Wiśniewski (ur. 1979) – pisarz, publicysta, eksbloger, popularyzator japońskiej popkultury i fantastyki w Polsce. Autor
Czy informatycy mają prawo narzekać, że muszą pracować w sobotę? Ogromne emocje wywołała wieść o tym, że twórcy gry „Cyberpunk 2077” mają pracować w nadgodzinach.
2017 r., gdy youtuber dotarł do wypowiedzi byłych pracowników firmy. To specyfika całej branży, w której trwa nieustanny wyścig zbrojeń. Gdy redaktorka sugeruje pisarzowi, żeby zmienił zakończenie na lepsze, nie jest to zbyt duży wysiłek – ot, trzeba pokonać swoje ego, przemyśleć sprawę i napisać
Fantastyczny thriller szpiegowski „Tenet” bawi się naszym postrzeganiem czasu – i figurą filmowego agenta.
wyznającego wartości, które dziś są nie do przyjęcia. Sposób, w jaki rozgrywano np. problematyczny seksizm 007, jest doskonałą ilustracją, jakie strategie przyjmował mainstream. „GoldenEye” z 1995 r. wziął wszystko w ironiczny nawias zgodnie z ówczesnym duchem postmodernizmu – Judi Dench
Co o współczesnym świecie mówią tiktokowe filmiki, w których młodzi ludzie odgrywają ofiary Holokaustu? Zanim się oburzymy, spójrzmy szerzej na tę sprawę.
Piosenkarka Britney Spears walczy w sądzie o zniesienie ubezwłasnowolnienia. Kibicują jej internauci. Hasztag #freebritney ma ponad 200 mln wyświetleń na TikToku.
W 2008 r. magazyn „Rolling Stone” postawił krzyżyk na Britney Spears. Artykuł „Tragedia Britney Spears” Vanessy Grigoriadis otwierał opis ataku szału, w jaki wpadła piosenkarka w czasie zakupów w centrum handlowym. To były zupełnie nowe czasy dla sławnych ludzi
Epic Games, twórcy niezwykle popularnej gry „Fortnite”, wypowiedzieli wojnę platformom mobilnym. Co to oznacza dla użytkowników?
, ale faktem jest, że Apple zbudowało – i utrzymuje – cały skomplikowany ekosystem, dzięki któremu firmy mają możliwość zarabiania na swoich treściach. Zbudowało go od zera – przy pomocy iTunes i iPoda nauczyło użytkowników wydawać drobne sumy na legalną muzykę, aby w 2008 r
Polska fantastyka nie od dziś ma problem ze swoją prawą stroną, ale wygląda na to, że wreszcie nadchodzą zmiany.
” wskazywała na to, że nie miała świadomości problemu. I nic dziwnego – tekst wpisywał się w tradycję opowiadań, które przez lata ukazywały się w tym magazynie. Prawa wyobraźnia Wychodząca od 1982 r. „Fantastyka” (człon „Nowa” pojawił się w 1990 r.) to pismo zasłużone
Gdy jedni prezydenci pokazują się na TikToku, inni próbują go zbanować. Popularna wśród młodzieży – i nie tylko – aplikacja już została usunięta z Indii. Następne będą USA?
Półka z książkami widoczna w czasie telekonferencji nie wystarczy – obecność w mediach społecznościowych stała się czymś w rodzaju gry komputerowej. Wygrywają ci, którzy potrafią się najlepiej zaprezentować.
przerwy z piosenką pod tytułem „I don’t know what’s cool anymore” („Już nie wiem, co jest cool”). Urodzony w 1985 r. podmiot liryczny rozpacza, że nie nadąża za współczesnymi trendami i w przeciwieństwie do „fajnych dzieciaków” nie ma pojęcia, co teraz