Amorficzne, nieuchwytne, niedefiniowalne piękno

O pięknie decyduje kontekst. Ten sam wieżowiec może być piękny w mieście, a paskudny w górach. Żadnego piękna nie ma poza kontekstem – mówi historyk sztuki Anda Rottenberg.

JACEK ŻAKOWSKI: – Dysgraficzny dyslektyk, czyli ja, przychodzi do guru artystów, czyli do pani, i pyta: co jest piękne w życiu?ANDA ROTTENBERG: – Guru ma być od sztuki czy od życia? Niech będzie od życia sztuki i sztuki jako życia. Kiedy ostatnio spojrzała pani na coś i pomyślała pani

Siedzimy nigdzie, pijemy nic

Rozmowa z George’em Ritzerem o religii, języku i znakach konsumpcji oraz o tym, jak konsumpcyjne niezaspokojenie przekształca świat.

Rozmowa ukazała się w Niezbędniku Inteligenta POLITYKI w kwietniu 2007 r. JACEK ŻAKOWSKI: – Gdzie, cztery lata po ogłoszeniu przez pana „Globalization of Nothing”, jesteśmy na drodze od czegoś do niczego?GEORGE RITZER: – Jesteśmy bliżej niczego. Albo może powinniśmy

Tadeusz Mazowiecki: Powstanie mojego rządu było przełomem

Do dziś nie jestem pewien, czy z utworzeniem mojego rządu oni zrozumieli, że już stracą władzę. Myślę, że nie do końca. Nawet kiedy mówiłem, że będę „premierem rzeczywistym, a nie malowanym” – mówił „Polityce” pierwszy premier III Rzeczpospolitej.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA 7 czerwca 2008 r. JACEK ŻAKOWSKI: – Gdyby miał pan jedną frazą opowiedzieć, jak pan rozumie ostatnie 20 lat, to jak by ona brzmiała?TADEUSZ MAZOWIECKI: – Polska jest inna. Inna niż wcześniej czy inna niż nam się wydawało, że będzie.Inna niż

Tajemnice Morawieckiego

Jest prawie jak Donald Trump. Za jednym i drugim ciągną się dziwne interesy. Obu oplata rosyjska sieć. Obaj oparli kariery na schedzie ojców. Obaj od lat wymyślają sobie legendy. Różnią ich miliardy, samodzielność, charyzma i władza. Trump je ma.

Prof. Gadacz: Nie ma szczęścia bez myślenia

Cywilizacja może odrzucić kulturę, z której wyrosła, ale nie jest pewne, że może to przeżyć - mówił przed laty prof. Tadeusz Gadacz.

” (Niezbędnik Inteligenta nr 17, POLITYKA 8/09). Drukowana tu rozmowa dotyczy spojrzenia filozofa na współczesność. Jacek Żakowski: – Czuje pan, że czegoś nam w Polsce brakuje? Tadeusz Gadacz: – Bardzo. A czego brakuje? Kultury. Szeroko pojętego życia duchowego. Jak to się pana zdaniem objawia

Kiedy zaczynaliśmy, mało kto wiedział, co to jest ekologia

Rex Weyler, współzałożyciel ekologicznej organizacji Greenpeace, o świecie przypominającym korporację, green-washingu, iluzji wzrostu i nadreprezentacji socjopatów.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w grudniu 2009 r. JACEK ŻAKOWSKI: – Jest pan dumny?REX WEYNER: – Z czego? Z Greenpeace.Bardzo! Przez 40 lat zachowaliśmy podstawowe zasady: radykalizm i niestosowanie przemocy w walce o środowisko. Potrząsnęliśmy światem. Otworzyliśmy ludzi na

Skąd się biorą nierówności i jak wpływają na demokrację?

Główna ekonomistka EBOiR, profesor Oxfordu Beata Javorcik o tym, jak chronić demokrację przed skutkami, które przynosi globalny rynek.

JACEK ŻAKOWSKI: – Gdzie się pani ukrywała?BEATA JAVORCIK: – Nie ukrywałam się. Nie było pani, nie było… I buch! Międzynarodowa gwiazda. Profesura Oxfordu. All Souls College. Dyrektor w londyńskim Centrum Badań Ekonomicznych. Członek zarządu Królewskiego Towarzystwa Ekonomicznego

Wyznania nawróconego marksisty

Antonio Negri włoski filozof, więzień polityczny, oskarżany o terroryzm, w rozmowie z Jackiem Żakowskim.

tylko jednego. Pozowania do zdjęcia ze stojącym w jego gabinecie popiersiem Lenina – czerwonym jak skorupa parzonego raka. JACEK ŻAKOWSKI: – Po czyjej pan jest stronie widząc w telewizji kolejne zamachy?ANTONIO NEGRI: – Ja zawsze jestem po stronie ofiary. A rozumie pan zamachowców

Nieobecność Modzelewskiego

Przegapiliśmy Karola Modzelewskiego. Nie słyszeliśmy tego, co nam mówił. I zostaliśmy za to słusznie ukarani.

go światem nie groził więzieniem, ale był najtrudniejszy. Nie tylko dlatego, że był to spór z przyjaciółmi, a zwłaszcza z Jackiem Kuroniem, z którym łączyła go wspólnota poglądów, działania i ławy oskarżonych. W wolnej Polsce przyjaciele poszli za Leszkiem Balcerowiczem, a Modzelewski – nie

Pieniądz lubi ciszę. Czeka nas kolejny krach. I to niedługo

Filozof i ekonomista Amit Bhaduri o tym, że kryzys jest już blisko, a w brexicie chodzi o walkę klas, a nie narodową tożsamość.

JACEK ŻAKOWSKI: – Kiedy będzie krach?AMIT BHADURI: – Niedługo. Czyli?Dwa warunki muszą być spełnione. I już są spełnione?W dużym stopniu. Te warunki to…?Po pierwsze, wiara, że sektor finansowy wymyślił nowe sposoby ograniczania ryzyka, więc znów można zarabiać szybko i

Biedroń: Jesteśmy politycznym start-upem

Rozmowa Jacka Żakowskiego z Robertem Biedroniem o wymieceniu Misiewiczów z administracji, żądaniach nauczycieli, związkach partnerskich i pieniądzach Wiosny.

JACEK ŻAKOWSKI: – Po co mi taka Wiosna?ROBERT BIEDROŃ: – Żeby w końcu coś się zmieniło. W polityce potrzebne są zmiany, postęp, przypominanie, po co mamy demokrację i politykę. A mamy je po to, żeby ludzie żyli lepiej i szczęśliwiej. Oj, źle zacząłem, skoro od razu pojechał pan

Prawo i pięść

Prezes narodowego banku nie może być świętą krową. Musi podlegać ocenie i Sejm musi móc go zmienić – mówił przed laty prezes PiS.

Rozmowa ukazała się w tygodniu POLITYKA w listopadzie 2004 r. JACEK ŻAKOWSKI: – Rozumie pan, co się w Polsce dzieje?JAROSŁAW KACZYŃSKI: – Unosi się kurtyna. Ruszyła ją afera Rywina, a sprawa Orlenu unosi ją dalej i ukazuje kolejne fragmenty systemu gospodarczo-polityczno-kryminalnych

Putin ma dużą moc niszczenia, ale nie ma mocy tworzenia

Prof. Timothy Snyder, historyk, badacz nacjonalizmu, o tym, dlaczego Putin, Trump czy Kaczyński skończyli z wielkim marszem do przodu, a zaczęli wracać. I dlaczego jest to takie groźne.

JACEK ŻAKOWSKI: – Czy rządzi nami Putin?TIMOTHY SNYDER: – Nie rządzi. Manipuluje. Czytelnik pana „Drogi do niewolności” wie, że Putin ma w Ameryce swojego prezydenta, w Polsce wpływy na najwyższych szczeblach, potężne partie we Włoszech, Francji, w Niemczech, na Słowacji, w

Czy Okrągły Stół dałoby się powtórzyć?

W 30. rocznicę rozpoczęcia obrad Okrągłego Stołu ich uczestnik ze strony rządowej, psycholog, prof. Janusz Reykowski o tym, jak to się wtedy udało i czy Polacy znowu muszą do takiego stołu zasiąść.

JACEK ŻAKOWSKI: – Czy Okrągły Stół da się powtórzyć?JANUSZ REYKOWSKI: – Gdzie? W Polsce teraz.Nie. Za rok?Też chyba nie. A za pięć lat?Raczej chyba też nie. Dziś nie, za rok mniej nie, a za pięć lat jeszcze mniej nie?Albo: dziś nie, za rok bardziej nie i za pięć lat jeszcze bardziej nie

Co Piątek wie o Macierewiczu

To dziwne, że nowa książka Tomasza Piątka jeszcze nie wstrząsnęła światem.

Typowy Polak, kurde

Jako typowy choleryk nieraz się powstrzymuję, żeby komuś nie przywalić – mówił przed laty Jerzy Owsiak.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w listopadzie 2008 r. JACEK ŻAKOWSKI: – Ciężko jest być największym autorytetem Polaków?JERZY OWSIAK: – W ogóle o tym nie myślę. Są ludzie, którzy świadomie budują swój autorytet. Mnie to się zdarzyło gdzieś obok tego, co robimy. Jak już się

Prof. Bauman: Wojna z kłamstwem jest nie do wygrania

Kłamstwo jest wieczne i wszędobylskie z natury – mówił przed laty prof. Zygmunt Bauman.

Rozmowa ukazała się w Niezbędniku Inteligenta POLITYKI w grudniu 2004 r. Prof. Zygmunt Bauman zmarł 9 stycznia 2017 r. Jacek Żakowski: – Nie ma pan pojęcia, jak się ucieszyłem, kiedy w rozmowie z Keithem Testerem powiedział pan o swojej „pasji obnażania kłamstw, w jakie opakowuje się

Drapieżniki kontra roślinożercy

Co łączy Schetynę i Kaczyńskiego z Trumpem, Macronem i Putinem? Drapieżność! Po czasach trawożerców przyszedł czas drapieżników.

Regenerator

Państwo może dać nam więcej za mniejsze pieniądze – mówił przed laty David Osborne, amerykański guru publicznego zarządzania.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w listopadzie 2005 r. Jacek Żakowski: – Naprawdę pan wierzy, że państwo może dać więcej zbierając mniejsze podatki?David Osborne: – Ja to wiem. W sprawach publicznych wiara to za mało, żeby się wypowiadać. A „więcej” i „mniej

Rozmowa Jacka Żakowskiego z Wiesławem Łukaszewskim

W cyklu zapoczątkowanym rozmową z filozofem prof. Leszkiem Kołakowskim o tym, co jest w życiu ważne, tym razem pytamy psychologa prof. Wiesława Łukaszewskiego o to, jak nie być niemądrym i jak stawać się mądrzejszym.

JACEK ŻAKOWSKI: – Przychodzi do badacza pogubiony facet i pyta, co jest mądre w życiu?WIESŁAW ŁUKASZEWSKI: – Przede wszystkim wolność i różnorodność. Wolność jest mądra?Wolność to wybór. Jej przeciwieństwem jest przymus. Można być mądrym w warunkach przymusu, jeśli się jest

Co czuje Miller?

Autor słynnej wypowiedzi o tym, że „prawdziwego mężczyznę poznaje się po tym, jak kończy” opowiedział o końcu swojej misji jako premiera, w czasie gdy rząd SLD-PSL zatapiały afery Rywina i starachowicka. Kilka tygodni później Leszek Miller podał się do dymisji.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w kwietniu 2004 r. Jerzy Baczyński, Jacek Żakowski: Co czuje mężczyzna Miller, kiedy kończy?Premier Leszek Miller: Ulgę. I...?I... satysfakcję, że na przykład żona zaczyna się uśmiechać. A żal, że to już koniec?...raczej, że mogło być lepiej. Smutek?Nie

Skoro jest tak źle, dlaczego jest tak dobrze?

Diagnoza Społeczna sprzed kilkunastu lat ujawniła wiele nowych zjawisk i prawd dotyczących Polaków. Na przykład to, że coraz więcej ludzi ostro wzięło się do roboty.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w październiku 2005 r. Jacek Żakowski: – Jak się w Polsce żyje?Janusz Czapiński: – Fantastycznie. Żartuje pan?Ani trochę. Kraj-raj po prostu. W porównaniu z Kambodżą?W porównaniu z Polską sprzed 3 albo 6 lat. Skonfundował mnie pan.Siebie też

Najbardziej brakuje jego marzeń. Jacek, do cholery, dlaczego Cię nie ma?!

Wśród ważnych postaci polskiej polityki Jacek Kuroń był ostatnim wielkim marzycielem. Zmarł 20 lat temu, 17 czerwca 2004 r.

. Zagnieździł się w moim domu na kilka dni i nocy, przyprowadzony przez Annę Bikont i Helenę Łuczywo, współautorki 700-stronicowego „Jacka”. Jak wiele osób z mojego pokolenia, mam z Jackiem swoje przejścia, więc od początku wiedziałem, że łatwo nie będzie. Ale to, co zrobiły autorki, z miłością i

Rewolucja u bram

Wierzę w rewolucję, która odmieni świat i znów go uczłowieczy – mówił przed kilkunastoma laty Slavoj Żiżek w rozmowie z Jackiem Żakowskim. Trafnie?

”), w której blisko połowę stanowią wypisy z Lenina. Jacek Żakowski: – Naprawdę wierzy pan, że rewolucja już czai się u bram?Slavoj Żiżek: – To zależy, co pan ma na myśli mówiąc rewolucja. Wiadomo: francuska, październikowa...W przewrót dokonany przemocą nie wierzę. Ale widzę, że

Różni nas seks

Mamy „seksualne zderzenie cywilizacji”. Muzułmanie dużo rzadziej niż Amerykanie czy Europejczycy akceptują równość płci, rozwody, aborcję, homoseksualność – mówi Ronald Inglehart, socjolog, szef Światowego Sondażu Wartości.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w kwietniu 2004 r. Jacek Żakowski: – Wciąż słyszymy, że „po 11.09 nic nie jest takie samo”. Czy porównując wyniki najnowszego Światowego Sondażu Wartości z wcześniejszymi wynikami zauważa pan jakąś istotną zmianę?Ronald Inglehart

Nie jestem populistą

Lech Kaczyński odpowiada, dlaczego wygrał wybory prezydenckie i czy wybierze się z wizytą do Władimira Putina. Rozmowa została przeprowadzona po wygranych przez PiS wyborach parlamentarnych i wyborze Kaczyńskiego na prezydenta.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA 29 października 2005 r. Jacek Żakowski: Dlaczego pan wygrał?Lech Kaczyński: – Przede wszystkim Donald Tusk kojarzył się z liberalizmem, a to rzadko jest program większości. Poza tym jestem politykiem bardziej konsekwentnym i bardziej doświadczonym. A

Imperium mimo woli

Dlaczego prof. Niall Ferguson uważa Ameryka to kolos, który nie chce i nie potrafi stać się prawdziwym imperium.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w sierpniu 2008 r. Rozmowa z Niallem Fergusonem o tym, że Ameryka musi naprawdę zacząć rządzić światem, nawet gdyby nie chciała. Jacek Żakowski: – Wie pan, kto dziś rządzi światem?Niall Ferguson: – Nikt. I to jest nasz największy problem. Całym

Gram, jak lubię

Tylko bardzo piękne kobiety mają problem z wiekiem i żałują, że czas płynie. Ja nie. W NRD mnie kiedyś nie wzięli do serialu, bo powiedzieli, że na serial jestem za brzydka – mówiła przed laty Krystyna Janda.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w grudniu 2012 r. Krystyna Janda o byciu aktorką do zadań specjalnych, teatrze, który może zastąpić życie, dawnych i obecnych hierarchiach oraz emeryturze i pomysłach na przyszłość. Jacek Żakowski: – Sześćdziesiątka boli czy cieszy? Krystyna Janda

Na lewo od ściany

Dziś kryzys demokracji ujawnia się w pełnej krasie. Wiele lat temu ostrzegał przed nim Noam Chomsky, zwany amerykańskim dysydentem numer 1.

fale niepokojów i wzywa do oporu w obronie prawdziwej demokracji. Jacek Żakowski: – Co się stało z Ameryką?Noam Chomsky: – Ameryka pęka. Podobnie jak reszta świata. Dlaczego?To jest trudniejsze pytanie. Pan musi mieć odpowiedź.Pewnie, że mam. Więc co takiego się stało w Ameryce przez te

Wojewódzki z Żakowskim: Ja jednak myślę

Rozmowa o tym, że może przepraszać jako satyryk, ale nie rasista, o Monice Olejnik, która niczego nie rozumie, i o tym, czego ludzie mu zazdroszczą.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w lipcu 2012 r. Jacek Żakowski: – Czy kwiaty były drogie? Kuba Wojewódzki: – Nie wyobrażam sobie hieny kupującej kwiaty. Miałeś tydzień, zanim cię SDP mianowało hieną. Ja już się w całej tej dynamice nie łapię. I nie bardzo wiem, dla kogo by

Zrób to sam

Globalny system kapitalistyczny przeżywa dziś kryzys podobny do tego, który gospodarki Zachodu przeżyły w latach 20. poprzedniego wieku. Mówił na kilka lat przed kolejnym wielkim kryzysem Joseph Stiglitz, najsłynniejszy współczesny ekonomista.

Jacek Żakowski: – Czy pan wierzy w rynek?Joseph Stiglitz: – Oczywiście! Rynek może być najważniejszą instytucją stymulującą rozwój gospodarczy. Może być czy jest?Może być, jeżeli jest właściwie zorganizowany. Rynek źle zorganizowany, zarządzany i kontrolowany jest groźny. Zawodzi i

Matthew Bolton o tym, jak skutecznie protestować

Matthew Bolton, wicedyrektor brytyjskiej organizacji Citizen UK, o tym, jak protestować i co zrobić, aby manifestacje, strajki i marsze przyniosły sukces.

JACEK ŻAKOWSKI: – Od ponad dwóch lat tysiące Polaków protestują, demonstrują, pikietują. I nic. Władza nie reaguje. Co jest z nami nie tak?MATTHEW BOLTON: – Pewnie to, co jest potem. Bo protest sam z siebie nie przynosi zmiany. Dlatego brytyjskie wydanie mojej książki ma podtytuł

Mnie się ta Polska podoba

Generał Wojciech Jaruzelski szczerze o tym, kto naprawdę obalił komunizm.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w lutym 2009 r. Jacek Żakowski: – Kto obalił komunizm?Wojciech Jaruzelski: – Spodziewałem się, że zacznie pan od dyżurnego tematu – stan wojenny. O stanie wojennym nie mam już siły rozmawiać.A co ja mam powiedzieć? Jako oskarżony złożyłem

Świat według Naomi Klein

Autorka „No Logo”, głębokiej krytyki współczesnego kapitalizmu, opowiada o swoich dziennikarskich początkach i wyjaśnia jak, jej zdaniem, neoliberałowie podstępem wprowadzają swoje porządki.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w grudniu 2008 r. O wielkim kryzysie, toksycznych korporacjach, światowym spisku neoliberałów i kapitalizmie katastroficznym. Jacek Żakowski: – Skąd się wzięła Naomi Klein?Naomi Klein: – Gdzieś stąd. Moi dziadkowie przyjechali do Kanady z Polski

Łagodnie szukamy dna

Jeden z największych inwestorów finansowych i filantropów tłumaczy, skąd wziął się kryzys, który 10 lat temu wstrząsnął światem.

Rozmowa ukazała się w tygodniku POLITYKA w czerwcu 2009 r. George Soros o tym, kiedy kryzys osiągnie swoje dno, o końcu pewnej epoki, potrzebie podnoszenia podatków i o tym, jak pogodzić wolność z koniecznością globalnej kontroli nad gospodarką. Jacek Żakowski: – Pamięta pan pierwsze zdanie

Paul Auster najbardziej kultowym amerykańskim pisarzem w Polsce

Prywatna historia Austera to – podobnie jak jego książki – mieszanka banalnej codzienności i niesamowitych zdarzeń.