Trzęsienie ziemi obróciło część Turcji i Syrii w gruzy, naruszyło też newralgiczną geopolityczną układankę. I pod znakiem zapytania stawia przyszłość kluczowego gracza, tureckiego prezydenta Recepa Tayyipa Erdoğana.
Nie sposób zrozumieć historii tureckich miast i tureckiej urbanizacji bez gecekondu (czyt. geczekondu). Te małe, przysadziste domki z metalowymi drzwiami i niskim dachem pojawiły się wokół Stambułu i Ankary pod koniec lat 40. I od lat wpływają na władzę.
których pręty metalowe były co 30–40 cm – mówi Zeki. – Powinny być nie rzadziej niż co 20. To nie mogło utrzymać konstrukcji. 1. Gdy zamykaliśmy ten numer POLITYKI, liczba ofiar przekroczyła już 21 tys. Pod tym względem trzęsienie ziemi, które 6 lutego nawiedziło południowo
Opowieść o Asteriksie i Obeliksie, znów do obejrzenia w kinach, nigdy nie miała być historią o prawdziwych Galach, ale raczej kroniką potyczek Francuzów ze swoim mitem założycielskim.
W Iranie gwałtownie rośnie liczba wyroków śmierci, nie tylko z powodu ostatnich protestów. Stryczek stał się jednym z ostatnich narzędzi politycznych tamtejszego reżimu. A zarzuty bywają mgliste.
śmierci na prawo i lewo, reżim sygnalizuje obywatelom, że taki los może czekać każdego, nawet przypadkowego przechodnia, który nie zgadza się z władzą czy po prostu zawieruszył się w okolicach demonstracji. 1. Zarzuty bywają mgliste. 22-letni barman Mohsen Szekari, pierwszy z demonstrantów skazany
Burmistrz Stambułu Ekrem İmamoğlu mimo zagrożenia więzieniem wciąż jest największą nadzieją opozycji na zakończenie w nowym roku 20-letnich rządów Erdoğana.
„Pełzająca rewolucja” tli się tysiącami protestów w całym kraju, a jej sukces wciąż zależy od wielu niewiadomych. Ale gdyby szukać jednego, który w 2023 r. może zdecydować o losach buntu, to jest nim bazar.
września tli się tysiącami protestów w całym kraju, nie wyszła z bazaru. Jej sukces wciąż zależy od wielu niewiadomych, na które bazar nie ma wpływu. Ale gdyby szukać jednego czynnika, który w 2023 r. może zdecydować o losach obecnego buntu, to jest nim bazar. 1. Protesty, które wybuchają w Iranie już od
Elon Musk i Jeff Bezos w jednym się zgadzają – longtermizm to potężna ideologia, która pomoże im uratować ludzkość. A przy okazji usprawiedliwi ich egocentryzm.
”. Tak jak zresztą większość amerykańskiej branży technologicznej. Bankman-Fried jeszcze przed bankructwem przyznał w wywiadzie dla „New Yorkera”, że nigdy nie interesowała go pomoc ubogim, bo byłaby sprzeczna z longtermizmem. 1. Co to jest ten longtermizm, długoterminowość? Wyobraźmy
Wśród politycznych liderów zyskuje niedbałość, rozczochranie i pogniecenie. To kolejna moda w wizerunkowych kreacjach polityków.
, potwierdzać przynależność do najwyższej kasty, budzić szacunek. Od kilku lat rośnie jednak w siłę polityczny tryb goblina, w którym górę nad wizualną atrakcyjnością ludzi władzy bierze opowiadanie „prawdziwej historii”, nawet jeśli jest ona pognieciona, rozczochrana i źle skrojona. 1. Aktualnym
Wśród zwolenników demokracji przymiotnikowych w kilku przypadkach zabrakło już skali upadku. Ale 2022 r. przyniósł kilka relatywnych sukcesów w ważnych krajach.
Prezydent Recep Tayyip Erdoğan w weekend zapowiedział turecką interwencję lądową w kontrolowanej przez Kurdów północnej Syrii. Tureckie ataki lotnicze trwają tam już od tygodnia.
Na świecie szybko przybywa ludzi, właśnie pękła granica 8 mld. Ale w Polsce obywateli jest coraz mniej, pogłębia się ujemny demograficzny trend. Dlaczego te nożyce się coraz bardziej rozwierają i co to oznacza?
Dla Katarczyków rozpoczynający się niebawem w ich kraju piłkarski mundial ma być przepustką do nowoczesności. Drogo za to płacą.
W Izraelu do władzy wraca Beniamin Netanjahu, ale prawdopodobnie w rasistowskim i homofobicznym towarzystwie.
Izraelska polityka rozwibrowała się na dobre. Kończą się właśnie rządy szerokiego, centrolewicowego sojuszu z udziałem izraelskich Arabów, a zaczyna – wszystko na to wskazuje – panowanie najbardziej prawicowej koalicji w historii Izraela. Wybory 1 listopada wygrał Likud. Partia
Upadek rządu Liz Truss jest chorobowym objawem polityki w trybie instant, która ma zapewnić rozrywkę i natychmiastowy efekt.
Najnowsza książka Orhana Pamuka „Noce zarazy” to pułapka zastawiona na racjonalny Zachód. I jednocześnie zapis tureckiej choroby narodowej.
Śmierć Mahsy Amini i wywołane nią masowe protesty w Iranie przytrafiły się reżimowi w fatalnym momencie: wkrótce może on stracić głowę.
też jako sprzeciw wobec niesprawiedliwości. 1. Od trzech tygodni nagrania Iranek ścinających swoje włosy zalewają internet. Jedne robią to subtelnie, kosmyk po kosmyku. Inne maszynką golą się niemal do skóry. W oczach widać gniew, ale przeważnie nic nie mówią, podświadomie lub nie naśladując rytuał z
Nie takiego początku urzędowania spodziewała się nowa premier Wielkiej Brytanii Liz Truss. Nie takiej premier Liz Truss spodziewali się jej zwolennicy z Partii Konserwatywnej.
jesieni 3,5 i 5 tys. w przyszłym roku. Podobne ograniczenie kosztów energii w przypadku małych firm będzie obowiązywać sześć miesięcy. Jeszcze niedawno Bank Anglii szacował, że z powodu rosyjskiej agresji na Ukrainę ceny energii w Wielkiej Brytanii skoczą od 1 października o co najmniej 80 proc., mimo
Sprawca najnowszego chaosu w Iraku Muktada al-Sadr zachowuje się jak Chomeini, mówi jak Chomeini. I chciałby władzy – jak Chomeini.
Zarost może być kwestią mody lub lenistwa. Ale bywa też sprawą życia i śmierci. Ta religijno-polityczna walka trwa w najlepsze, ale gdy spojrzeć na cały świat muzułmański, to po epoce brody chyba właśnie rozpoczyna się era wąsów.
Szef NBP Adam Glapiński w dyletancki sposób próbuje naśladować szefów najważniejszych banków centralnych. Na razie jednak powtarza głównie ich błędy. A „bankierzy centralni” to profesja wymagająca bardzo szczególnych kompetencji i cech charakteru.
niedawno, że w ataku na niego „chodzi o zrealizowanie niemieckiego planu – obalenia rządu PiS”, jakby sam był członkiem rządu. To wszystko próbuje niezdarnie opakować w misterium powagi i mocy, które w międzynarodowym odczuciu wciąż otacza funkcję szefa banku centralnego. 1. Większość z
Z irańską bronią nuklearną być może jest jak z królikiem – nie chodzi o to, aby ją zbudować, wystarczy budować.
Szef irańskiego programu nuklearnego Mohammad Eslami oświadczył 1 sierpnia, że jego kraj jest już technicznie zdolny do wyprodukowania bomby nuklearnej... ale nie ma zamiaru tego robić. Powtórzył tym samym co do joty deklarację bliskiego doradcy Najwyższego Przywódcy Alego Chameneiego Kamala
Rishi Sunak lub Liz Truss – ktoś z tej dwójki będzie nowym szefem torysów. I być może ostatnim konserwatywnym premierem Wielkiej Brytanii w przewidywalnej przyszłości.
władzy – uważa Bellamy. Stąd reanimacja Thatcher, która doskonale nadaje się na nowy sztandar konserwatystów. 1. Naczelną reanimatorką tej legendy jest 46-letnia Truss. Najbardziej przypomina Thatcher, gdy mówi o swojej przyszłej polityce zagranicznej. Świat opisuje w huntingtonowskich
Ching Shih nie była kuternogą, nie miała papugi ani nawet przepaski na oku. Ale dowodziła najpotężniejszą piracką flotą w historii świata.
Zachód musiał jakoś przekupić Turcję, aby ta zgodziła się na przyjęcie Finów i Szwedów do NATO. Walutą prawdopodobnie znów byli Kurdowie.
swoje zastrzeżenia. „Kurdowie znów okazali się poręczni” – napisał mi w mailu wspomniany literaturoznawca. 1. Turecko-skandynawskie porozumienie, opublikowane zaraz przed madryckim szczytem NATO, jest niejasne. Finlandia i Szwecja zobowiązały się w nim „sfinalizować toczące
W ciągu ostatnich dwóch lat Polacy masowo przesiedli się na rowery. Skutkiem może być rewolucja nie tylko komunikacyjna, ale również społeczna i polityczna.
rośnie z roku na rok. 1. Najbardziej chyba zaskoczyło jednak międzynarodowe (28 krajów z całego świata) badanie Ipsos. Otóż 65 proc. badanych twierdzi, że potrafi jeździć na rowerze. W czołówce i ponad tą średnią są oczywiście Szwecja i Holandia, ale światowym liderem (82 proc.) jest… Polska
Unia hadziacka, włączająca na równych prawach do państwa polsko-litewskiego element ukraiński, była najśmielszym projektem republikańskiego imperializmu.
unię. Od początku bez szans Zmarły kilka lat temu polski historyk Zbigniew Wójcik najpierw w książce „Dzikie Pola w ogniu” a potem w „Historii Powszechnej wieku XVI–XVII” broni tezy, że najważniejszym powodem stopniowego upadku Rzeczpospolitej było niedocenienie Kozaków
Ostateczna ewakuacja McDonald’sa z Rosji to więcej niż koniec epoki wzajemnych złudzeń. To błąd.
”. 1. Już nie zje. Kilka dni po rosyjskiej agresji McDonald’s zamknął „tymczasowo” wszystkie swoje 847 restauracji w Rosji. Nie przestał jednak płacić wynagrodzenia ponad 62 tys. swoich pracowników w tym kraju. Dorzucając do tego koszty utrzymania budynków i sieci dostaw
Recep Tayyip Erdoğan testuje, co mu wolno w nowych okolicznościach, zwłaszcza wobec wojny w Ukrainie. Sądzi, że może więcej, bo Turcja ma całkiem niezłe relacje z Moskwą. Ale to wszystko nie takie proste.
Dwie szefowe Sinn Fein, partii kiedyś związanej z krwawą rebelią IRA, wkrótce mogą rządzić całą Irlandią.
zerwał, i grozi, że w przeciwnym razie zbojkotuje nowy rząd Irlandii Płn. 1. Unioniści i sam Johnson dali się w ten sposób zapędzić przez Sinn Fein w kozi róg. Ta kierowana z Dublina partia, działająca po obu stronach granicy, to jeden z najciekawszych dziś projektów politycznych w Europie: z planem
Warto w końcu wyjąć słynnego jelonka z kontekstu Disneya. Bo ta opowieść miała pierwotnie wybitnie niebajkowy charakter: mówiła o prześladowaniu Żydów.
Ukraińcy, nazywając rosyjskich żołnierzy orkami, skutecznie ustawiają opowieść o wojnie jako walce dobra ze złem. Ale czy Tolkien byłby z takiej interpretacji zadowolony?
Najbogatszy człowiek świata kupuje Twittera, najmocniejszy megafon w internecie. Czy to będzie jego najgłośniejsza porażka?
klubie nocnym na chwilę przed upadkiem Republiki Weimarskiej”. Nie zabrakło też oskarżeń o rasizm, bo przecież – jak wskazują jego przeciwnicy – Musk dorastał w apartheidzie (wyjechał z RPA 32 lata temu, uciekając m.in. przed służbą wojskową). 1. Pięćdziesięcioletni Musk, twórca i
Szef irańskiej dyplomacji Hosejn Amir-Abdollahian, fan Siergieja Ławrowa, chce „przywrócić Iran światu”. Tylko czy świat tego chce?
Wyparowało kilkaset miliardów dolarów należących do Rosji. Zachód uznał, że po ataku na Ukrainę Rosjanie po prostu nie zasługują na te pieniądze.
międzynarodowe transakcje międzybankowe, ale też bezceremonialnie odciął Rosjan od rezerw walutowych, które zazwyczaj służą do obrony własnej waluty. 1. Efekt? Od dwóch tygodni trwa beznadziejna reanimacja rubla. Kreml nakazał wszystkim rosyjskim eksporterom, w tym eksporterom ropy, gazu i węgla, sprzedanie
To był „tydzień, który odmienił świat”. Pół wieku temu Richard Nixon poleciał do Chin.
Niektórzy eksperci mówią już o „niedzieli, która urodziła Europę”. Ale rosyjska napaść na Ukrainę nie wszędzie na świecie wywołała podobne oburzenie i mobilizację.
To nie była zwykła herbata. Zapakowana w ciężkie, ponadstukilogramowe skrzynie zapełniłaby dziś ponad 18 mln torebek do zaparzania. Późną jesienią 1773 r. ten 45-tonowy ładunek wystarczył jednak, aby wywołać rewolucję.
1. Co do pochodzenia herbaty, konkurują dwie wersje. Według pierwszej do Bostonu w stanie Massachusetts przypłynęła prosto z Chin. Kompania Wschodnioindyjska prowadziła tam rozległe interesy, a herbata była często dodatkiem do handlu opium. Nazywała się Bohea, rosła wyłącznie na zboczach
Szefowa brytyjskiej dyplomacji Liz Truss jest pierwsza w kolejce, aby zastąpić sponiewieranego przez skandale premiera Borisa Johnsona.
. Gill, publicysta „The Sunday Timesa”. – Ale jej przeprowadzka na 10 Downing Street może być tylko kwestią czasu. 1. Jak wskazuje Gill, doskonałym wykrywaczem aktualnej hierarchii wśród torysów jest strona Conservative Home. Jej redaktorzy do losowo wybranych 1400 członków partii
Zachód znów grozi Rosji sankcjami z powodu Ukrainy. Wciąż jednak obowiązują te nałożone w odwecie za Krym. Czy tym razem efekt będzie inny?
kontrofensywę brytyjskich czołgów. 1. Londyn i Waszyngton zapowiedziały, że mają już przygotowany pakiet sankcji skierowanych przeciwko „rosyjskiej elicie” funkcjonującej wokół Kremla. Sankcje mają być skoordynowane z działaniami Unii Europejskiej i – jak zapowiedziała rzeczniczka Białego
Netflix pokazał adaptację głośnej książki Roberta Harrisa o kryzysie monachijskim z 1938 r. To próba rehabilitacji Neville’a Chamberlaina.
Po niefortunnych wypowiedziach Joe Bidena ostatnie wypowiedzi Blinkena sugerują, że Ameryka na każdą agresję odpowie pełną mocą sankcji.
Do następnej wielkiej wojny może pchnąć nie poczucie siły, tylko słabości – swojej i potencjalnego rywala. Chiny zbliżają się do tego momentu.
, będzie w najbliższych latach największym zagrożeniem dla światowego pokoju. 1. W ostatnich miesiącach można było odnieść wrażenie, że Ameryka Joe Bidena wycofuje się z roli gwaranta liberalnego porządku świata. A kolejne autorytarne reżimy właśnie testują, jak głęboki jest ten odwrót. Rosja
Nowe władze Iranu wśród największych zagrożeń dla państwa widzą coraz popularniejsze związki na kocią łapę. Narusza to monopol reżimu na kontrolę społeczną.
Turcja ze swoją upadającą walutą i szalejącą inflacją stoi u bram gigantycznego kryzysu. Recep Tayyip Erdoğan, który jest ojcem tureckiego sukcesu gospodarczego, może się okazać jego grabarzem.
przebija poziom 20 proc., najszybciej rosną ceny żywności, usług, nieruchomości i transportu. W ciągu ostatnich trzech lat turecka lira straciła ponad 60 proc., już 40 proc. od początku bieżącego roku – w tym całe 20 proc. w trzecim tygodniu listopada. Kilka dni temu za 1 dol. trzeba było
Pierwsze sygnały z Wiednia, gdzie toczą się rozmowy, są optymistyczne: strony zgodziły się nie zaczynać rozmów zupełnie od nowa. Ale nastroje wśród ekspertów optymistyczne już nie są.
Czy to Putin stoi za Łukaszenką i nim steruje? Tak twierdzą polskie władze. Prawda jest bardziej skomplikowana. Kryzys migracyjny na polsko-białoruskiej granicy to także gra pozorów, zmyłek i słabości. Tylko ofiary są tu prawdziwe.
Chcąc oddalić brukselskie zarzuty o łamanie praworządności, premier Morawiecki spróbował fortelu: chciał ten spór uczynić jedną z bitew na wojnie między suwerennymi państwami i mityczną Brukselą. Jako taktyka to było nieskuteczne, jako strategia – niebezpieczne.
Europejskiej Ursula von der Leyen wprost przyznali, że właśnie tzw. reforma polskiego wymiaru sprawiedliwości, okraszona teraz wyrokiem Trybunału, jest przyczyną wstrzymania miliardów euro dla Polski z Funduszu Odbudowy, który ma wesprzeć unijne gospodarki wychodzące z pandemicznej zapaści. 1
„Diuna” Franka Herberta jest wielką pułapką, którą zastawia na nas autor. Czy wpadną w nią twórcy najnowszej ekranizacji tej klasyki science fiction, która wejdzie wkrótce do polskich kin?
W moim tekście „Pierwszy Pilot” POLITYKA 39), określając nową politykę Fedu dotyczącą skupu aktywów, użyłem angielskiego słowa „tampering” (manipulować) zamiast „tapering” (zawężać). Przepraszam za tę freudowską pomyłkę. ŁUKASZ WÓJCIK