Respirator psychologiczny dostępny od zaraz

10 października, ogłoszony w 1992 r. Światowym Dniem Zdrowia Psychicznego, w tym roku ma kilka nowych sensów. Pandemia, spory polityczne, wizja kryzysu gospodarczego – to rozchybotało świat. Rozkalibrowało miliony ludzi w sensie psychicznym. Jak sobie poradzić?

przyzwoicie. Wykąp się, ubierz estetycznie, choćby czekał Cię tydzień, miesiąc, może i rok w przymusowym udomowieniu. Nie daj się spiżamować, skapciować, ukanapić przed telewizorem. Nie kapcaniej. No i, oczywiście, czytaj, czytaj, czytaj! Ewa Wilk, redaktorka naczelna „Ja my oni”Katarzyna Czarnecka, redaktorka „Ja my oni” kontakt: k.czarnecka@polityka.pl

Problemy młodych dopiero się zaczną. Dorośli, bądźcie czujni

Na młodych ludzi nigdy nie czyhało tyle niebezpieczeństw co dziś – mówi Mirosława Kątna, psycholożka, przewodnicząca zarządu Komitetu Ochrony Praw Dziecka.

KATARZYNA CZARNECKA: Kiedy zaczął się lockdown, dzieci się cieszyły, że nie muszą chodzić do szkoły?MIROSŁAWA KĄTNA: Przez pierwsze dwa–trzy tygodnie dało się zaobserwować radość, bo nagle zniknęły pewne uciążliwości: poranna pobudka, ciągły pośpiech, stres przed klasówką czy odpytywaniem. W

Mike: Niech sojusznicy nie wbijają nam szpil

Gejowska tożsamość jest dla mnie fundamentalnie ważna, od kiedy pamiętam – mówi Mike Urbaniak, dziennikarz, krytyk teatralny.

Katarzyna Czarnecka: – Kim jesteś? Mike Urbaniak: – Jestem gejem, który mieszka w tym nieszczęsnym kraju i próbuje jakoś pchać go do przodu. Parę miesięcy temu odpowiedziałbyś inaczej? Pytasz o to, czy sytuacja, która jest teraz w Polsce, powoduje, że gejostwo staje się kluczowym

Marta i Ola: Pewnie sąsiedzi nas już omówili wzdłuż i wszerz

Na placu zabaw sąsiadka spytała, czy ja jestem mamą Franka, czy Ola. Powiedziałam, że on jest naszym synem.

, co się dzieje np. na naszym podwórku. Ja mam pytanie do ludzi, niezależnie od tego, czy czytają POLITYKĘ, czy oglądają TVP: na ile starają się rozmawiać z innymi ludźmi, na ile lubią siebie, na ile lubią swoich sąsiadów? Katarzyna Czarnecka: – Właśnie o podwórku i sąsiadach chcę z wami

Jak wspierać osoby LGBT

Co może zrobić osoba heteroseksualna, żeby nie traktować osób LGBT+ jako zagrożenia i je wspierać.

petycje, uczestniczyć w demonstracjach solidarności z osobami LGBT+, dołączać do akcji w mediach społecznościowych, obserwuj wydarzenia i nie bądź obojętny, a życie podsunie ci sposoby wspierania. KATARZYNA REMINWSPÓŁPRACA KATARZYNA CZARNECKA Organizacje wspierające osoby LGBT+ w Polsce

Lucyfer (lgbT+)

Ktoś pomyśli sobie, że to straszne imię, że jestem wariatem. A ktoś inny zrozumie. Dla mnie jest symbolem buntownika, oznacza zmianę.

odwagą. I może dlatego Lucyfer. Ktoś pomyśli sobie, że to straszne imię, że jestem wariatem. A ktoś inny zrozumie. Dla mnie jest symbolem buntownika, oznacza zmianę. Poza tym po prostu mi się podoba. Pasuje do mojego charakteru. I chrzanić, że szatan. Szczególnie że w niedokończonym poemacie Wiktora Hugo „La fin de Satan” po odpokutowaniu win staje się ponownie aniołem światła. WYSŁUCHAŁA KATARZYNA CZARNECKA

Edyta (lgbT+)

Rozmówczyni jest dziennikarką i redaktorką. Od 2004 r. aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz osób transpłciowych.

się do niego odnieść. Wiem, że mam jakąś misję. Ja głupio czuję się w bezczynności, lubię, jak się coś dzieje. Od początku istnienia naszego ruchu jestem jedną z najaktywniejszych osób. Ta działalność daje znakomity pretekst, żeby pracować nad sobą. To oczywiście powinien robić każdy, uważam, że celem naszego bytowania jest doskonalenie naszej osobowości i człowieczeństwa. Czyż można mieć lepsze pole do popisu? WYSŁUCHAŁA KATARZYNA CZARNECKA

Niebinarność nie jest tak skomplikowana, jak myślimy

Nikt nie ma prawa narzucać innemu człowiekowi, jaką ma mieć orientację seksualną i tożsamość. Obrażać i upokarzać go tylko dlatego, że nie mieści się w większościowej normie.

Historia Magdy. Wyparcie pozwala żyć, ale przemoc wraca

Kiedy cierpienia jest zbyt wiele, dziecko chroni się i odcina od wspomnień – tłumaczy Magdalena Nowacka, psycholożka z gdańskiego oddziału Centrum Praw Kobiet.

KATARZYNA CZARNECKA: – Według raportu fundacji Dajemy Dzieciom Siłę co piąte polskie dziecko doświadczyło obciążającego doświadczenia seksualnego, a 7 proc. zostało wykorzystanych fizycznie. 21 lipca „Gazeta Wyborcza” opublikowała materiał o Magdalenie Nowakowskiej, która w wieku

Ułaskawiony przez Dudę. Przemoc domowa, przemoc państwa

Można powiedzieć, że przemoc stosuje sprawca, ale i państwo, które nie zapewniając właściwej pomocy, wikła ofiary w sytuację bez wyjścia – mówi Urszula Nowakowska, prezes Centrum Praw Kobiet.

KATARZYNA CZARNECKA: ­– Rozmawiamy o mężczyźnie, który spędził trzy i pół roku w więzieniu za gwałty na małoletniej córce i 15 miesięcy za stosowanie przemocy wobec konkubiny. Zacznijmy od tego, czy pani zdaniem to był właściwy wyrok?URSZULA NOWAKOWSKA: – Jeśli chodzi o wielokrotne

Niezwykła wystawa w Polin: nośniki pamięci o getcie

Kiedy zawaliły się domy, znalazły się pod ziemią i czekały na odkrycie. Przedmioty, których używali ludzie w warszawskim getcie, można zobaczyć na wystawie „Tu Muranów” w Polin.

Jak okazuje emocje i komunikuje się z człowiekiem bezkompromisowy koci indywidualista

Kot to bezkompromisowy indywidualista – wie to każdy człowiek, który ma z nim do czynienia na co dzień. W dodatku, inaczej niż pies, ma zwykle twarz pokerzysty. Tym ważniejsze jest więc zrozumienie, jak działają jego zmysły, i właściwe odczytywanie wysyłanych przez niego sygnałów.

Jak się dogadać i jak się zrozumieć ze zwierzętami

Prof. Maciej Trojan o tym, jak się dogadywać ze zwierzętami i co zrobić, żeby czuły się z nami lepiej.

KATARZYNA CZARNECKA: – Kiedy wracam do domu, opowiadam mojej kocicy i suczce, jak mi minął dzień. To znaczy, że powinnam się udać po poradę do psychologa? MACIEJ TROJAN: – Człowiek jest zwierzęciem społecznym, więc będzie się odzywał do wszystkich istot w pobliżu. A jeśli ich nie ma, to

Tyrania w czterech ścianach. Kiedy zaczyna się przemoc?

Renata Durda o tym, jak się rodzi i czym skutkuje przemoc w związku dwojga ludzi.

KATARZYNA CZARNECKA: – Fizyczna, psychiczna, seksualna i ekonomiczna – czy ta klasyfikacja rodzajów przemocy jest według pani wystarczająca? RENATA DURDA: – Nie. Ona nie tylko nie wyczerpuje tematu, ale wręcz czasami go zaciemnia. Co prawda, żeby ludziom łatwiej było zrozumieć

Kryzysowe relacje dzieci z rodzicami

Prof. dr hab. Katarzyna Schier o tym, jak polska historia wpływa na polskie rodziny.

Artykuł ukazał się w „Ja My Oni” tom 38. „Oswoić i przetrwać pandemię”. Poradnik dostępny w Polityce Cyfrowej i w naszym sklepie internetowym. *** KATARZYNA CZARNECKA: – Pandemia skierowała powszechną uwagę na relacje rodziców z nie dorosłymi jeszcze dziećmi. Ale z

Swoi wśród swoich. Czy Polacy się zbuntują?

Nie mamy dziś wiarygodnych autorytetów albo jest ich jak na lekarstwo. Nie mamy komu zaufać, bo niemal wszyscy skrewili – mówi prof. dr hab. Barbara Fatyga z Instytutu Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego.

KATARZYNA CZARNECKA: – Polacy są cierpliwi?BARBARA FATYGA: – Wydaje mi się, że tak. Można odnieść wrażenie, że w obliczu obecnych działań władzy – parciu do wyborów, projektach zmian w prawie dotyczącym przerywania ciąży, edukacji seksualnej czy udziału dzieci w polowaniach

Najpierw trzeba przyznać się do winy. Polacy i Żydzi w czasie próby

Nadal jesteśmy dla siebie okrutni, obojętni na cierpienie. Ludzkość powtarza pewne wzory i modele. Na szczęście także te dobre – mówi prof. Barbara Engelking, psycholożka, socjolożka, badaczka Zagłady.

KATARZYNA CZARNECKA: – Izolacja, osamotnienie, niepewność, lęk o zdrowie i życie – właśnie to nas dziś spotyka. Jak pani jako badaczka Zagłady widzi tę sytuację?BARBARA ENGELKING: – Nie szłabym zbyt daleko w porównaniach, trzeba tu zachować wszelkie proporcje, choć zapewne można

18-latka wymyśliła szyfr dla ofiar przemocy domowej

W czasie izolacji w wielu polskich domach dzieje się źle. Jak pomóc cierpiącym kobietom i dzieciom? Bardzo konkretne rozwiązanie wymyśliła Krystyna Paszko, licealistka z Warszawy.

Wszędzie pełno informacji o wirusie. Gdzie czają się pułapki?

Szansę na wygraną dadzą nam wiarygodne informacje, naukowy rozwój i wspólne decyzje. To jest ten moment, w którym wiele musi się zmienić – mówi Kamil Izydorczak, psycholog z Uniwersytetu SWPS i popularyzator nauki.

KATARZYNA CZARNECKA: – Informacja. Czym jest dziś?KAMIL IZYDORCZAK: – Właśnie odzyskała swoje pierwotne znaczenie. Przez ostatnie lata służyła do budowania tożsamości, dostarczania poglądów, była rozrywką. Teraz nie skrollujemy już Facebooka tylko dla zabicia czasu, nie biegamy tak

Jak przeżyć Wielkanoc w czasach zarazy

Święta, choć tak inne niż dotychczasowe, to czas, żeby sobie przypomnieć, co w życiu ważne, a co nam umknęło. I żeby pomagać sobie nawzajem – mówi dr Mariola Kosowicz.

KATARZYNA CZARNECKA: – Szykuje się pani do świąt?MARIOLA KOSOWICZ: – I tak, i nie. Trudno powiedzieć, że się w ogóle nie przygotowuję, bo aspekt duchowy Wielkanocy jest dla mnie bardzo ważny. Ale nie chcę udawać bohaterki: jest mi ciężko w tej nowej sytuacji. Choćby dlatego, że nie będę

Ja, my, oni. Pracujemy w domu. Co nam w tym pomoże?

Praca zdalna oznacza przemeblowanie głowy i domu. W dłuższej perspektywie może się to opłacić, bo wygląda na to, że do cyfrowego funkcjonowania trzeba się już przyzwyczaić – mówi dr Piotr Kaczmarek-Kurczak z Akademii Leona Koźmińskiego.

Koronawirus w Polsce. Czy grozi nam kwarantannowy bunt?

Człowiek ma potrzebę autonomii, chce o sobie decydować. Kiedy ktoś wywiera na nim presję, naturalną reakcją jest opór – mówi psycholog zdrowia Mateusz Banaszkiewicz. Ale dodaje, że taki bunt można ograniczać.

KATARZYNA CZARNECKA: – Niektórzy psychologowie ostrzegają, że im dłużej będzie trwała przymusowa izolacja, tym więcej osób będzie się pogrążało w apatii. Zgadza się pan z taką diagnozą?MATEUSZ BANASZKIEWICZ: – Niestety tak. Już w lutym naukowe pismo „Lancet” opublikowało

Lęki pandemii. Polscy psychologowie pomagają zdalnie

Niepotrzebne są pieniądze. Tylko internet lub telefon – mówi Krystian Rubacha, psycholog i terapeuta, trener Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, współorganizator akcji „Psychologowie dla społeczeństwa”.

KATARZYNA CZARNECKA: – Co się stało 15 marca?KRYSTIAN RUBACHA: – Uświadomiliśmy sobie, że weszliśmy w czas szczególny w historii naszej wspólnoty, ale też zawodu. Poczuliśmy z całą mocą jego powagę i sens. Bo jesteśmy w momencie potencjalnego budowania się traumy społecznej. Ludzie

Ja, my, oni. Wszyscy czujemy lęk. Jak się odnaleźć w tej pandemii?

W sytuacji, która narusza poczucie bezpieczeństwa, każdy może mieć gorszy nastrój i odczuwać niepokój, a nawet czuć się zagubiony – mówi dr n. med. Mariola Kosowicz.

, psycholożka kliniczna, psychoterapeutka kierująca Poradnią Psychoonkologii w Narodowym Instytucie Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie. Czytaj też: Koronawirus w pytaniach i odpowiedziach 1. JA: Obserwuj siebie i mów o sobie W sytuacji, która narusza poczucie bezpieczeństwa, każdy może

Nawykowo. Irracjonalne zachowania, których człowiek uporczywie się trzyma

Mateusz Banaszkiewicz o irracjonalnych zachowaniach, których człowiek uporczywie się trzyma.

Artykuł ukazał się w „Ja My Oni” tom 37. „Nałogi, natręctwa, manie”. Poradnik dostępny w Polityce Cyfrowej i w naszym sklepie internetowym. *** KATARZYNA CZARNECKA: – Proponuję grę: zdradzę panu kilka rzeczy na swój temat, a pan się zrewanżuje. Zgoda? MATEUSZ

Jak wytrwać w związku z osobą uzależnioną?

Jak mądrze pomóc nadużywającemu i wyjść z jego nałogu cało.

używania substancji 1. Częste spożywanie alkoholu w większych ilościach lub przez dłuższy czas, niż zamierzano. 2. Uporczywe pragnienie picia alkoholu lub towarzyszące temu nieudane próby ograniczenia lub kontrolowania picia. 3. Poświęcanie wiele czasu na aktywności związane ze zdobywaniem alkoholu

Współczesne zjawiska i wyzwania

– psycholog osobowości i motywacji, pisarz, prof. Wiesław Łukaszewski mówi nam, co jest w życiu mądre. Zapraszamy do lektury. Następny numer już w nowym roku. KATARZYNA CZARNECKAREDAKTOR WYDANIA

Trudny czas pożegnania

Czy istnieje model, według którego człowiek powinien przeżywać żałobę po rodzicu.

, abyśmy znów dali sobie prawo do życia i do kochania. Na wielu cmentarnych nagrobkach można przeczytać inskrypcje „Pamięć nie umiera nigdy”. To prawda. Ale ważne jest, abyśmy my też żyli. Razem z tą naszą pamięcią. KATARZYNA CZARNECKAKOMENTARZ PSYCHOLOGICZNY: ANNA HEBENSTREIT-MARUSZEWSKA

Człowiek w epoce neuronauki

Leon Ciechanowski o tym, kim jest i kim może być człowiek w erze neuronauk.

Artykuł ukazał się w „Ja My Oni” tom 31. „Jak i po co podglądany jest mózg”. Poradnik dostępny w Polityce Cyfrowej i w naszym sklepie internetowym. *** KATARZYNA CZARNECKA: – Do najbardziej istotnych cech ludzkich różniących zasadniczo człowieka od zwierząt należą

Człowiek w erze neuronauk

Rozmowa z Leonem Ciechanowskim, filozofem, kognitywistą i kulturoznawcą, o tym, kim jest i kim może być człowiek w erze neuronauk.

KATARZYNA CZARNECKA: – Słownik PWN mówi: Do najbardziej istotnych cech ludzkich różniących zasadniczo człowieka od zwierząt należą: zdolność do abstrakcyjnego myślenia, do rekapitulacji (pamięć), do świadomego decydowania o swoim postępowaniu (wola) i do wyższych uczuć. Czy to wszystko jest

Nieprzepracowana Zagłada jest w każdym z nas

Zrozumienie, że jako wspólnota obywatelska w czasie wojny zawiedliśmy na całego, jest jeszcze ciągle przed nami – mówi w 72. rocznicę pogromu kieleckiego prof. dr hab. Joanna Tokarska-Bakir.

KATARZYNA CZARNECKA:– Są w historii wydarzenia zmieniające rzeczywistość. Czy pogrom kielecki w 1946 r. jest jednym z nich?JOANNA TOKARSKA-BAKIR:– To z pewnością wydarzenie, które zmienia spojrzenie na powojenną historię. Wojna skończyła się w 1945 r., ale nie można powiedzieć, że wtedy

Pokój między wrogami, czyli jak żyć ze wszystkimi swoimi Ja

Dr hab. Irena Dzwonkowska o tym, jak żyć ze wszystkimi swoimi Ja.

Katarzyna Czarnecka: – Czy człowiek ma tylko jedno ego?Irena Dzwonkowska: – Ego to termin zaczerpnięty z psychoanalizy, oznaczający dosyć specyficzny sposób rozumienia ludzkiego Ja. Jednak jeśli popatrzymy na osobowość człowieka z perspektywy poznawczej, zobaczymy wielość owych Ja