Rozmowa z prof. Krystyną Skarżyńską, psycholożką społeczną, o młodych dorosłych Polakach, ich życiowych postawach i poglądach politycznych.
EWA WILK: – Komu zostawimy świat zbudowany przez nieodwracalnie już dojrzałych? KRYSTYNA SKARŻYŃSKA: – Ludziom urodzonym w latach 90. XX w. i w pierwszych latach nowego stulecia – millenialsom. Jednak mentalność dzisiejszych młodych dorosłych Polaków bardziej niż to, że urodzili
Mijają dokładnie dwa lata (11 lutego), odkąd do światowego rejestru chorób zakaźnych wpisano nową: Covid-19. W tym czasie zdążyliśmy się już przekonać, że bardziej zabójcze niż sam wirus są ludzka głupota, egoizm, przesądy.
„enter”, a włączało się „escape”. Oto zaledwie pięć przykładów złudzeń, jakie żywiliśmy wobec doskonałości swego oprogramowania, zanim zostało zawirusowane. 1. Instynkt samozachowawczy. Uznaje się za pewnik, że to niezawodny „program basic”, w który wyposażyła
Rozmowa z Justyną Pronobis-Szczylik, psycholożką kliniczną i psychoterapeutką, o depresji, która potrafi dopaść każdego.
EWA WILK: – Czy często zdarza się, że człowiek pogrążony w depresji, po krótkiej terapii, zadziwiwszy nawet swoich lekarzy, powstaje niczym Feniks z popiołów i wraca do intensywnego życia zawodowego, z przekonaniem, że co go nie zabiło, to wzmocniło? Tak swoje przejścia z ostatniego czasu
Dzisiejsza władza pogrąża się w etycznym chaosie. Najgorsze, że w to grzęzawisko wciąga Bogu ducha winnych obywateli, jakby chciała wszystkich w nim utaplać. Z wielu skądinąd szlachetnych zawodów uczyniła profesje wysokiego ryzyka moralnego.
? Subetycznie? Nie inaczej. Jak za Peerelu. Lekarze i żołnierze Kolejny front, który władza otworzyła, to medycy. Pandemia, niestety, jej w tym pomogła. Prof. Ewa Nowak, filozofka z UAM w Poznaniu, mówi o zjawisku dystresu moralnego (chronicznego dyskomfortu) u lekarzy podczas pandemii Covid-19. Twierdzi, że
Kilkudziesięciu działaczy z całej Polski złoży w poniedziałek samodonosy w solidarności z Janiną Ochojską. Jak mówił wiceminister Maciej Wąsik, założycielce i prezesce PAH grożą zarzuty po jej ocenie sytuacji na granicy polsko-białoruskiej.
, Grzegorz Antoszewski), warszawskie aktywistki działające indywidualnie (Agnieszka Wierzbicka, Elżbieta Podleśna, Ewka Błaszczyk, Beata Geppert, Iwona Wyszogrodzką, Joanna Gzyra-Iskandar), aktywiści i aktywistki związani z ruchem Obywatele RP (m.in. Paweł Kasprzak, Wojciech Kinasiewicz, Ewa Trojanowska
W życiu społecznym zachodzi właśnie bezprecedensowa i bardzo ryzykowna zmiana. Parcieje, traci na znaczeniu, jeśli wręcz nie zanika, jedna z najważniejszych więzi łączących człowieka z drugim człowiekiem: przyjaźń. Covid? Nie tylko.
. Przyjaźń znalazła się w okolicach 30. miejsca, wskazał na nią 1 proc. pytanych! Covid? Oczywiście. Ale pandemia ze swym nakazem izolacji i dystansu przyspieszyła i być może domknęła rozmaite trendy z minionych kilkunastu lat. Definicja Najbardziej bodaj znany we współczesnych naukach społecznych
Była prawą ręką miliardera Jeffreya Epsteina – wabiła dla niego nieletnie dziewczyny i zapewniała mu uznanie na salonach. Nie był pierwszym potworem, któremu służyła.
. Oraz że to Ghislaine była pierwszą, naczelną ofiarą Epsteina, a teraz pada ofiarą polowania na czarownice tylko dlatego, że winny nie żyje. Tak zaczęła się mowa otwierająca obrońców – powołali się na zakorzenioną już w biblijnej opowieści o Adamie i Ewie tradycję obciążania kobiet
Uczestnicy Marszu Niepodległości poturbowali m.in. działaczkę dawnej „Solidarności”. Ma poważne złamanie, czeka w szpitalu na operację. Oba antyfaszystowskie zgromadzenia, które zaatakowali narodowcy 11 listopada, były zgłoszone.
tu hasła „Cwel” oraz „6. dzień tygodnia jak żywa pochodnia”, a z pozostawionych przez mieszkańców Warszawy zniczy ułożyli wulgarny napis. Tym razem przewodniczącą zgromadzenia była Ewa Borguńska, związana zawodowo z branżą produkcji filmowej. To ona w 2018 r. w ramach
Scenariusz na dziś jest taki, że zamiast Marszu Niepodległości pt. „Niepodległość nie na sprzedaż” w stolicy zobaczymy wolnościowy marsz „Niepodległa dla wszystkich”. Jako pierwsi publikujemy specjalne oświadczenie Kobiet z Mostu.
zarejestrowane”. 14 Kobiet z Mostu: Ewa Błaszczyk, Maria Bąk-Ziółkowska, Beata Geppert, Kinga Kamińska, Katarzyna Kwiatkowska, Lucyna Łukian, Zofia Marcinek, Agnieszka Markowska, Izabela Możdrzeń, Monika Niedźwiecka, Elżbieta Podleśna, Katarzyna Szumniak, Agnieszka Wierzbicka, Krystyna
Czy niedzielne manifestacje proeuropejskie to wreszcie powrót na jawę, czy też tylko chwila oprzytomnienia, by znów zapaść w obywatelską drzemkę? Bo ostatnie lata, miesiące, tygodnie wskazywały na rozlewający się w polskim społeczeństwie tumiwisizm, poczucie bezradności, obojętność wobec afer, zamachów na praworządność, media czy wobec tragedii na granicy. Co się z nami stało?
, a już wszystko to dostało się pod pisowski walec: czego nie da się kontrolować, to wygasić, zagłodzić. Swoją drogą znamiennie, jak ten zaczyn społeczeństwa obywatelskiego był uzależniony od lewarowania z pomocą krajowej czy europejskiej kasy. Jak już wymyśliliśmy 1 proc. od podatku, to większość
Z odpowiedzi rządu udzielonej Komisji Europejskiej wynika, że władza nie zamierza słuchać się TSUE. Rząd powołuje się na to, że sądy konstytucyjne innych państw też kwestionują wyroki unijnego Trybunału. Tak bywa. Jednak są fundamentalne różnice, które czynią działania PiS bezprecedensowymi.
ust. 1 Konstytucji”. Zaś jedynie Trybunał Konstytucyjny jest uprawniony do oceny zgodności prawa z konstytucją. Dalej rząd powołuje się na wyroki innych krajowych sądów konstytucyjnych, m.in. Czech, Danii, Niemiec, Francji, które także dotyczą wyższości konstytucji krajowych nad unijnym
Powrót do normalności jest dziś bodaj najczęściej używaną frazą w kontekście upragnionego ustania pandemii. Właściwie do czego człowiek współczesny tak bardzo pragnie powrócić? I do czego wracać nie warto?
Sędzia Izby Karnej SN prof. Włodzimierz Wróbel zachował immunitet. Według neosędziów z Izby Dyscyplinarnej należy mu się postępowanie dyscyplinarne, a nie karne. Celem jest defamacja jednego z najbardziej rozpoznawalnych i poważanych sędziów SN.
rozpoznawalnych i poważanych sędziów SN, a jednocześnie zabezpieczył sam siebie przed możliwym w przyszłości zarzutem działania na szkodę wymiaru sprawiedliwości poprzez bezpodstawne pozbawianie sędziego możliwości sądzenia. Wilk syty, owca cała. Tylko że sędzia Wróbel będzie teraz zapewne grillowany
Mamy do czynienia z tabu: mało kto przyzna się do niechęci wobec ludzi starych. Władza cynicznie na tym żeruje: zamiast realnie pomóc polskiej nędznej starości, dokarmia ją trzynastkami, czternastkami i propagandą o swej rzekomej szczodrobliwości. Nie przepuszcza żadnej okazji, by dzielić Polaków, również na starych i młodych.
– poniżej 1. Polak choruje na statystycznie 2,8 choroby, w innych krajach – 2,5, a w Szwecji – 1,8. Już w wieku 50–59 lat 40 proc. Polaków ma zdiagnozowane dwie lub więcej choroby przewlekłe, a po osiemdziesiątce – 80 proc. Najczęściej to choroby układu krążenia
W ostatnich tygodniach zmuszono Polaków do wyobrażenia sobie, co by było, gdyby przestały istnieć niezależne od władzy media, a obywatele – pozbawieni jakiegokolwiek wyboru – zostali poddani zmasowanej propagandzie władzy. Czy udałoby im się jej nie ulec?
telewizji cyfrowej (5 mln na ok. 14 mln, gdzie ogląda się TV). Głównym kanałem informacyjnym jest tam TVP Info, do TVN24 np. dostępu brak. Z analizy Havas Media Group/Nielsen Audience Measurement wynika, że w 2020 r. pierwsze miejsce wśród najpopularniejszych stacji telewizyjnych zajęła TVP 1, na
W odróżnieniu od poprzedniego rozdania teraz wszystkie kandydatury są poważne. Ale nowy Rzecznik Praw Obywatelskich raczej znowu nie zostanie wybrany.
pozbawiony prawa do wykonywania zawodu, zasługuje na moje poparcie. I sędziego pewnie bym bronił, jak każdego innego obywatela. Bo każdy jest równy: i pan Tuleya, i np. pani Anna Wilk-Baran, dziennikarka bezpodstawnie zwolniona z pracy, mają takie samo prawo do interwencji RPO” – powiedział
Globalna akcja szczepienia jest bezprecedensową operacją medyczną i logistyczną. Ujawnia walory, ale i słabości naszej cywilizacji. Miesza solidarność z egoizmem i strach z nadzieją.
Dziś coraz łatwiej dojść do władzy ludziom odbiegającym od psychicznej równowagi. System polityczny konstruowany w Polsce od sześciu lat ścieli drogę dla rozmaitych osobliwości psychologicznych. Takie pojęcia, jak narcyzm, megalomania, zespół Delbrücka, towarzyszą opisom naszych rządzących coraz częściej.
nie będzie za późno. I nie należy mieć nadziei, że sam się podda, zrezygnuje, przyzna do błędu. Nie ma takiej opcji. Test Owena Jeśli polityk przejawia przynajmniej kilka z poniższych skłonności, jest na prostej drodze do syndromu dyktatorskiej buty. 1. Narcystyczne postrzeganie świata jako
Kto dziś w naszym społeczeństwie cieszy się takim autorytetem, by porywać miliony? Czy Polacy jeszcze się z kimś liczą?
istnieją. Osoby stawiane wcześniej na ich czele, zwykle już z poważnym dorobkiem i uznaniem środowiskowym, stawały się stopniowo autorytetami w powszechnej opinii, niejako rosły wraz ze znaczeniem kierowanych przez nie instytucji. Profesorowie Adam Strzembosz, Ewa Łętowska, Marek Safjan, Andrzej
Wielotysięczne manifestacje, głównie młodych i bardzo młodych ludzi. Specyficzny język, radykalizm polityczny, rosnące poczucie wspólnoty. Oto objawiła się specyficzna generacja, można powiedzieć zgodnie z jej retoryką: „Generacja Wyp…ć”.
współobywateli. Co niesie Aleksandra gromadzi swoje ulubione hasła z łódzkich protestów: 1. „Jaki kraj, taki Voldemort” (odniesienie do Harry’ego Pottera); 2. „Bóg z nami, ch...j z wami” (cytat z piosenki Taco Hemingwaya); 3. „PiS myśli, że wada terminalna
Wielotysięczne manifestacje, głównie młodych i bardzo młodych ludzi. Specyficzny język, radykalizm polityczny, rosnące poczucie wspólnoty. Objawiła się specyficzna generacja, można powiedzieć zgodnie z jej retoryką: „Generacja wyp…ć”. Tekst Marty Mazuś i Ewy Wilk w środę w tygodniku „Polityka” i we wtorek wieczorem na Polityka.pl.
obywatelskie w Polsce jest słabe, ale instytucje demokratyczne to już mamy silne i stabilne. Jest dokładnie odwrotnie, przyczółki tych instytucji trzymają się resztkami sił. Tymczasem młodersi są obywatelscy. Do bólu obywatelscy. Kim są młodersi? Dlaczego i po co idą razem? Tekst Marty Mazuś i Ewy Wilk w środę w tygodniku „Polityka” i we wtorek wieczorem na Polityka.pl.
Niedorzeczności, absurdy, mijanie się z prawdą i logiką, bzdury, przesądy, teorie spiskowe. Wszystko to przenika intensywnie nasze życie społeczne, sączy się z podskórnych źródeł, czasem widowiskowo wybija, rozlewa się falami, łazi w ulicznych manifestacjach, oblepia mury i furgonetki wyznaniami swoich niemądrości. Uciekać, odgradzać się, ignorować czy jednak walczyć?
Jak Polacy spędzają tegoroczne święta Bożego Narodzenia? Skromniej i samotniej. Toteż w wielu z nas odzywa się tęsknota za tym, jak było zawsze, a pierwsze życzenie, jakie przychodzi na myśl, brzmi: żeby w przyszłym roku już nie było tak, jak jest teraz.
E. Leclerc przetrzymywali karpie bez wody i pakowali je do worków foliowych – również bez wody. Kierownikowi zasądzono rok pozbawienia wolności w zawieszeniu na dwa lata oraz nawiązkę w wysokości 1 tys. zł na rzecz fundacji prozwierzęcej, a sprzedawcom – po 10 miesięcy w zawieszeniu na
Reakcje na ciągle trwające manifestacje pokazują, jak mocne są fałszywe przekonania, kim jest, a raczej kim być powinna Polka. Oto ledwie dziesięć sprostowań wobec zasadniczych stereotypów na ten temat.
dawno zdezaktualizowane (także przez współczesną psychologię) schematy. Kim zatem na pewno nie jest współczesna Polka? 1. Kobieta nie jest matką Polką Przez bez mała dwa wieki usilnie starano się zaszczepić w polskiej tożsamości opowieść o matce Polce, co to i synów narodzi, i do powstań ich odda na
Siedzimy na huśtawce społecznej i politycznej. Z jednej strony dyscyplina sanitarna, z drugiej masowe manifestacje oraz bandyckie rozróby na ulicach. Chaos, bezładne poczynania władzy, jak zapowiedź tzw. narodowej kwarantanny, wzmacniają nasz niepokój.
Nasz konkurs skierowany do młodych wybitnych naukowców przez pierwsze dziesięciolecie miał cel dobroczynny. Potem rozumieliśmy go jako misję kulturową: wyławiać osobowości niebanalne intelektualnie i życiowo. Teraz przyjdzie nam stanąć w obronie powagi, rzetelności, prestiżu nauki.
W życiu emocjonalnym Polaków dzieje się coś godnego uwagi. Polityka stała się katalizatorem pewnego rozhamowania. Wstręt, odraza, nienawiść. Kto i po co nas w to pcha?
10 października, ogłoszony w 1992 r. Światowym Dniem Zdrowia Psychicznego, w tym roku ma kilka nowych sensów. Pandemia, spory polityczne, wizja kryzysu gospodarczego – to rozchybotało świat. Rozkalibrowało miliony ludzi w sensie psychicznym. Jak sobie poradzić?
przyzwoicie. Wykąp się, ubierz estetycznie, choćby czekał Cię tydzień, miesiąc, może i rok w przymusowym udomowieniu. Nie daj się spiżamować, skapciować, ukanapić przed telewizorem. Nie kapcaniej. No i, oczywiście, czytaj, czytaj, czytaj! Ewa Wilk, redaktorka naczelna „Ja my oni”Katarzyna Czarnecka, redaktorka „Ja my oni” kontakt: k.czarnecka@polityka.pl
Dr hab. Wojciech Śmieja o tym, jak ukształtował się osobliwy, polski wzorzec tak zwanego prawdziwego mężczyzny.
Ewa Wilk: – Zajmuje się pan męskościami w kulturze i literaturze. Nie męskością, ale męskościami właśnie. O co chodzi z tą liczbą mnogą?Wojciech Śmieja: – W kulturze z reguły da się wyróżnić cztery wzory męskości. Przede wszystkim hegemoniczną – dominującą kulturowo, społecznie
Nagrody Naukowe POLITYKI wchodzą w trzecie dziesięciolecie. Każda kolejna dekada nadaje im nowy sens.
., prof. UML Agata Przekora-Kuśmierz – Wydział Farmaceu-tyczny, Uniwersytet Medyczny w Lublinie – NAUKI TECHNICZNE Kapituła Profesorska (I etapu) BIOLOGIA, OCHRONA ŚRODOWISKA, NAUKI ROLNICZEprof. dr hab. Ewa Bartnik Wydział Biologii UW (na emeryturze) FILOLOGIE, LITERATUROZNAWSTWO
Nic nie wskazuje, by koronawirus po wakacjach miał przygasić swój impet, więc wracamy do pandemicznie zmodyfikowanej pracy. Coraz częściej – zdalnej.
, ujawniane wcześniej w rozmaitych sondażach (np. przeprowadzonych na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości w 2005 r. badaniach na próbie 1 tys. polskich przedsiębiorców). Niepokoi zależność od awaryjnych technologii informatycznych, co czwarty pracodawca martwi się też pracownikami
Co się stało, że temat osób nieheteronormatywnych znów rozpalił polskie życie polityczne. Dlaczego orientacja i tożsamość płciowa budzą tyle emocji, a ci, którzy wymykają się heteronormatywnej sztancy, tyle lęku i wrogości.
Co się stało, że temat homoseksualizmu znów rozpalił polskie życie polityczne? Dlaczego orientacja i tożsamość płciowa budzą tyle emocji, a ci, którzy wymykają się heteronormatywnej sztancy, tyle lęku i wrogości?
Rozmowa z prof. Krystyną Skarżyńską o tym, czego dowiedzieli się o sobie Polacy po ostatnich wyborach.
EWA WILK: – Jak po wyborach prezydenckich powinni czuć się przegrani? Psychiczny dołek, zawód czy poczucie – jak mawiają sprawozdawcy futbolowi – zwycięskiego remisu? KRYSTYNA SKARŻYŃSKA: – Mimo dużych kosztów psychologicznych: wątpliwości co do demokratyczności wyborów
Pandemia nie skasuje tegorocznych wakacji, ale na pewno je zreorganizuje. Szykuje się lato retro.
Polacy już spontanicznie zakończyli pandemię. Badacze nie byliby sobą, gdyby nie skorzystali z niezwykłej sposobności, jaką przyniosła społeczna kwarantanna. Czego się o nas dowiedzieli? Czego sami dowiedzieliśmy się o sobie, żyjąc w izolacji, lęku, niepewności?
kilkunastu pandemicznych tygodni. Wzrośnie apetyt na podróże. Oraz izolację od świata w jakimś apetycznym śródziemnomorskim resorcie. By oddać się tam nudzie. Dzisiaj za powrót do normalności jesteśmy gotowi zapłacić naprawdę wysoką cenę. Także cenę ryzyka. EWA WILK, WSPÓŁPRACA: KATARZYNA CZARNECKA, MARTA MAZUŚ
Przymusowa izolacja ujawniła, jak wielu Polaków – jeśli nawet ma dach nad głową – nie ma domu w sensie psychologicznym.
skromną powierzchnię, ale gdzieś bliżej centrum miasta, bliżej świata. W wielkich miastach rozpowszechnia się następująca strategia: ja mam swoje 50, moja dziewczyna czy chłopak swoje; zamieszkujemy w jednym, drugie wypuszczamy pod wynajem za 1–2 tys. zł miesięcznie. Jak nam przyjdzie do głowy
Rozmowa z psychologiem dr. hab. Łukaszem Okruszkiem o tym, jak bardzo jesteśmy zmęczeni izolacją i brakiem naturalnych kontaktów społecznych.
EWA WILK: – Chyba powoli zaczynamy mieć dość przymusowej izolacji i samotności. Zniesienie pierwszych restrykcji wyciągnęło ludzi do parków, na bazary, na razie nieśmiało – do galerii handlowych. Nawet ci, którzy mogą telepracować, wpadają do swoich biur, trochę po nic. Czy aż tak
Las Rąk, warszawska galeria rękodzieła, nieraz bywała nieformalnym punktem kontaktowym dla aktywistów obywatelskich. Przez pandemię grozi jej bankructwo.
pozamykane restauracje, zanotowała spadek sprzedaży o 99 proc. Czynsz przy głównej turystycznej ulicy to blisko 15 tys. zł. Bazarek inny niż wszystkie Agnieszka Czerederecka i Anna Kulesza z Warszawskiego Strajku Kobiet oraz aktywistka Ewa Błaszczyk założyły dla Lasu zbiórkę w serwisie Zrzutka.pl. Zebrano
Czy i jak inwazja koronawirusa zmieni człowieka, społeczeństwo, szalony świat współczesny.
Jak epidemia koronawirusa zmieniła nasze życie? I jak jeszcze może zmienić?
psychicznych zachowania kompulsywno-obsesyjne (dziś dotykają nieco ponad 1 proc. ludzkiej populacji), zwłaszcza nawyk mycia rąk może (o zaburzeniu mówimy wtedy, gdy człowiek robi to np. 20 razy z rzędu w przekonaniu, że nie tylko ustrzeże się zakażenia, ale często, że zapobiegnie w ten sposób
Dlaczego polska obyczajowość tak mocno nasiąkła wódką.
, że nasze społeczeństwo jest dotknięte tym uzależnieniem również w sensie zbiorowym. I nie chodzi tu bynajmniej tylko o liczbę alkoholików. Ujawnia się ono w relacjach międzyludzkich na niemal każdym poziomie. Wymieńmy tylko pięć spośród nich. 1. Oczywistą potrzebą człowieka jest bycie w stadzie
Czego człowiek powinien się dowiedzieć o najbliższej mu osobie.
Rozpoczął się feryjny najazd Polaków na polskie góry. Potwierdzi się zapewne coraz oczywistsza z roku na rok obserwacja, że gór mamy mało, zaś Polaków objawiających ich umiłowanie przybywa. Nomen omen – lawinowo.
Dlaczego wśród tak wielu Polaków, zwłaszcza młodych mężczyzn, autokracja zdobywa coraz większy poklask? Prof. Krystyna Skarżyńska podsumowuje kilkadziesiąt lat badań nad naszym społeczeństwem.
EWA WILK: – Pani najnowsza książka jest panoramicznym obrazem ponad 30-letnich badań zarówno pani autorstwa, jak i innych badaczy. Po 1989 r. silna była wiara, że polskie społeczeństwo błyskawicznie i nieodwracalnie się zdemokratyzuje. Kiedy zauważyła pani sygnały, że duża jego część zechce
Prof. Małgorzata Bogunia-Borowska, socjolog kultury, mówi o tym, jacy bohaterowie zamieszkują dziś dziecięcą wyobraźnię i jakie mają zadania do wykonania.
EWA WILK: – Miliony rodziców, dziadków, cioć i wujków przed gwiazdką stają dość bezradnie w menażerii plastikowych i pluszowych heroin i herosów, tłoczących się w sklepach z zabawkami. Niewiele o nich wiemy, ale i o współczesnych dzieciach mało. MAŁGORZATA BOGUNIA-BOROWSKA: – O tak, a
Z gimnazjami nie było aż tak źle, jak chcieli pisowscy reformatorzy polskiej oświaty, którzy w imię pogrzebania tego szczebla edukacji zaprowadzili w szkolnictwie bezprecedensowy chaos.