Mieszko II Lambert. Ur. ok. 990 – zm. 1034, król Polski 1025–34

W cieniu wielkiego ojca. „Opowiadają też, że Czesi schwytali [go] zdradziecko na wiecu i rzemieniami skrępowali mu genitalia tak, że nie mógł już płodzić [potomstwa], za to, że król Bolesław, jego ojciec, podobną im wyrządził krzywdę, oślepiwszy ich księcia, a swego wuja. Mieszko tedy powrócił wprawdzie z niewoli, lecz żony więcej nie zaznał”. Tą opowieścią, także dziś budzącą emocje miłośników historii, kończy swą niezwykle krótką, liczącą ledwie jeden rozdział opowieść o Mieszku II Gall Anonim. Trudno oprzeć się wrażeniu, że dla pierwszego polskiego kronikarza władca ten jest przede wszystkim synem swego ojca (Bolesława Chrobrego), mężem swej żony (Rychezy) i ojcem swego syna (Kazimierza Odnowiciela). Choć Gall nie odmawia mu przymiotów wojskowych, to o własnych osiągnięciach władcy nie dowiadujemy się niemal nic. Kronikarz podkreśla, że nie odznaczał się on ani zaletami, ani bogactwem Bolesława Chrobrego, a nawet opisany tu akt zemsty, jak i w ogóle nienawiść, jaką mieli do Mieszka żywić wszyscy sąsiedzi, były – powiada Gall – „skutkiem zawiści, jaką żywili dla jego ojca”. Żałosny los, jaki miał spotykać władcę w czeskiej niewoli, jest tylko dopełnieniem tego obrazu.

Współrządy. Synem swego ojca był niewątpliwie i to jemu zawdzięczał pozycję. Nie tylko w sensie ogólnym – jako syn władcy był osobą niezwykle uprzywilejowaną – ale że został najwyraźniej przez ojca wybrany do objęcia władzy. Urodzony wedle sporo późniejszych polskich roczników w 989 lub 990 r., otrzymał dwa imiona – Mieszko Lambert. O ile to drugie nawiązuje zapewne do świętego, o tyle to pierwsze można potraktować jako wyraźny sygnał – Bolesław nadał mu imię ojca, z pewnością z myślą o przekazaniu mu dziedzictwa.