Archiwum Polityki

Teheran – Jałta – Poczdam

6 minut czytania
Dodaj do schowka
Usuń ze schowka
Wyślij emailem
Parametry czytania
Drukuj
Trzej przywódcy głównych państw alianckich spotykali się ze sobą trzykrotnie. I trzykrotnie opisali powojenny porządek świata, w tym przesądzili o losach Polski.

O dziesiątej czterdzieści w nocy z 1 na 2 sierpnia 1945 r. zebrała się w Poczdamie po raz ostatni Wielka Trójka: Truman, Attlee i Stalin. Konferencja Poczdamska zamykała główny rozdział wojny – europejski i rozpoczęła się była 17 lipca. Przez pierwsze 9 dni Wielką Brytanię reprezentował Winston Churchill, ale 26 lipca poniósł klęskę w wyborach brytyjskich. (Co tłumaczono dwiema przyczynami: że dopuścił do upadku brytyjskiego imperium kolonialnego i tym, że brytyjska opinia publiczna, mocno zradykalizowana w czasie wojny, oczekiwała przemian społecznych, których dokonać miałaby Labour Party z Attleem na czele). Tak więc dokument poczdamski podpisał już nowy premier.

Nad ranem 2 sierpnia szlifowano już tylko tekst, w zasadzie uzgodniony przez wszystkie delegacje. Minister Mołotow zaproponował poprawkę w sformułowaniu o polskich granicach. Brzmienie pierwotne było: „...linia biegnie od Morza Bałtyckiego przez Świnoujście”. Mołotow sugerował, by zastąpić słowo „przez” na „na zachód od”. Attlee zgodził się, ale Truman chciał jeszcze, by sprecyzować, jak daleko na zachód. Mołotow pokazał linię na mapie, a Stalin zaproponował sformułowanie: „bezpośrednio na zachód od Świnoujścia”. Truman i Attlee zgodzili się. Ostateczną delimitację północnej granicy polsko-radzieckiej w rejonie Prus pozostawiono decyzji obu państw.

Batalia o zachodnią granicę polską w Poczdamie została zakończona. Komunikat Wielkiej Trójki o uchwałach poczdamskich tak formułował interesującą nas sprawę: „Co do zachodniej granicy osiągnięto następujące porozumienie: Zgodnie z porozumieniem w sprawie Polski osiągniętym na Konferencji Krymskiej, szefowie trzech rządów rozpatrzyli opinię Polskiego Rządu Tymczasowego Jedności Narodowej dotyczącą terytoriów na północy i zachodzie, które Polska winna otrzymać.

Pomocnik Historyczny Tajemnice końca II wojny światowej (90096) z dnia 26.04.2005; s. 46

Maksimum treści, minimum reklam

Czytaj wszystkie teksty z „Polityki” i wydań specjalnych oraz dziel się dostępem z bliskimi!

Kup dostęp
Reklama