Henry Kissinger nie żyje. Były sekretarz stanu USA, doradca prezydentów. Miał 100 lat
Henry Kissinger urodził się 27 maja 1923 r. jako Heinz Alfred Kissinger w rodzinie bawarskich Żydów, już w 1938 emigrował z III Rzeszy do USA. Jako 20-latek otrzymał amerykańskie obywatelstwo. W czasie II wojny światowej brał udział m.in. w bitwie o Ardeny. Jako tłumacz po wojnie pomagał dekonspirować agentów Gestapo w amerykańskim kontrwywiadzie wojskowym.
Politolog po Harvardzie, urodzony dyplomata. Od lat 60. ubiegłego stulecia aktywnie włączał się w politykę, uważany za współtwórcę amerykańskiej doktryny zagranicznej. W 1968 r. został doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego w gabinecie Richarda Nixona, a później jego sekretarzem stanu. Funkcję tę sprawował także w administracji Geralda Forda. Jako imigrant sam nie mógłby zostać prezydentem USA, ale miał własne wizje polityki zagranicznej i posłuch u amerykańskich przywódców. Międzynarodowy rozgłos przyniosła Kissingerowi książka poświęcona epoce broni atomowej z 1957 r.
W rozmowie z „Polityką” w 2012 r. Kissinger diagnozował: „Społeczeństwa idą naprzód dzięki przywództwu ludzi, którzy mają odwagę mierzyć się z nieznanym i potrafią dźwigać ciężar samotności do czasu, aż społeczność zrozumie ich cel i ich wesprze. A współczesna polityka kieruje się tak krótkoterminowymi względami, że trudno pogodzić je z długoterminową perspektywą! W Europie także większość przywódców stoi przed wyborem: albo robić rzeczy słuszne, albo wygrać wybory; ostatecznie odłożyć rzeczy słuszne na później, po wyborach. Dla zawodowego polityka to niełatwy wybór”.
Henry Kissinger: Realpolitik
Kissinger był zwolennikiem Realpolitik. W latach 70. włączył się w wysiłki na rzecz odnowienia relacji z Chinami (zwaśnionymi z ZSRR). Negocjował z rządem Wietnamu Północnego, czego efektem było porozumienie paryskie, kończące udział Amerykanów w wojnie wietnamskiej. Wspólnie z gen. Le Duc Tho odebrał za to Pokojową Nagrodę Nobla w 1973 r.
Nieformalnie doradzał wszystkim kolejnym amerykańskim prezydentom – tylko Joe Biden nie zaprosił go do gabinetu. W 2002 r. Kissinger przewodniczył komisji ds. wyjaśnienia okoliczności zamachów 1 września. W tym samym roku założył firmę doradztwa politycznego Kissinger Associates. To ona nad ranem czasu polskiego 30 listopada 2023 r. poinformowała o śmierci dyplomaty.
Henry Kissinger to jedna z najbardziej wpływowych postaci w amerykańskiej polityce XX w. I zarazem najbardziej kontrowersyjnych. Przede wszystkim dlatego, że działał na rzecz obalenia władzy Salvadora Allende w Chile w 1973 r. Rządy w tym kraju objął na długo dyktator Augusto Pinochet. Kissingera wiązano też z nadzorowaniem tajnego bombardowania Kambodży w trakcie wojny wietnamskiej. Był przez to gorąco krytykowany, nazywany zbrodniarzem wojennym.
Sto lat Henry’ego Kissingera
W tym roku Henry Kissinger skończył sto lat, uroczystości z tym związane odbyły się w Nowojorskiej Bibliotece Publicznej z udziałem najwyższych amerykańskich notabli. Administrację Joe Bidena reprezentował w nich m.in. sekretarz stanu Antony Blinken.
Kissinger opublikował ok. 20 książek. Przedostatnia, poświęcona największym XX-wiecznych przywódcom, ukazała się w tym roku. „Swoje setne urodziny Kissinger obchodził czterokrotnie. Najpierw 27 maja w wiejskim domu w Connecticut, potem było huczne przyjęcie w Nowym Jorku, a w połowie czerwca w Londynie i niemieckim Fürth, gdzie złożył kwiaty na grobie dziadka. Przy okazji legendarny doradca i sekretarz stanu Richarda Nixona i Geralda Forda sprawił nam i sobie prezent: swoją 19. książkę – o politycznym przywództwie” – pisał na łamach „Polityki” publicysta Adam Krzemiński. I dalej: „W latach 1969–76 stał się jednym z najbardziej wpływowych polityków świata. Niedościgłym wzorem dla dzisiejszych ministrów najważniejszych państw globu. (...) Uchodził za „makiawelistę”, gotowego dla dobra państwa działać bezwzględnie kosztem zewnętrznych i wewnętrznych wrogów. Uważano też, że wzorował się na Bismarcku i jego Realpolitik, choć Niall Fergusson – jego biograf – widzi w Kissingerze raczej idealistę w duchu Immanuela Kanta”.
Ostatnią książkę, poświęconą sztucznej inteligencji (jeszcze się w Polsce nie ukazała) Henry Kissinger napisał m.in. z Erikiem Schmidtem z Google.