Długi za słonie? Zambia próbuje się wykręcić od spłaty należności

W pandemii rząd przestał spłacać zadłużenie zagraniczne, które pod koniec 2021 r. sięgało ponad 17 mld dol. i 133 proc. PKB.

Zambia może wykręcić się od spłaty części długów, o ile zadba o swoje środowisko. Tamtejsza natura jest wciąż spektakularna, w tej części Afryki nadal żyje sporo słoni, lwów i żyraf. Kraj ma dwuipółkrotnie większą powierzchnię od Polski i o połowę mniej mieszkańców, z rzadko zaludnionych obszarów korzystają także gatunki wędrowne, np. polskie bociany. Niestety zambijska przyroda jest pod silną, niszczącą ją presją. Szerzy się kłusownictwo i nielegalny wyrąb.

W pandemii rząd przestał spłacać zadłużenie zagraniczne, które pod koniec 2021 r. sięgało ponad 17 mld dol. i 133 proc. PKB. Jest susza, elektrownie wodne nie pracują regularnie, a przerwy w dostawach prądu są coraz dłuższe. Gospodarka zależy od kaprysów rynku eksportowanej miedzi. Teraz niby cena jest niezła, ale jak będzie skakać w przyszłości? Głęboki kryzys ma być szansą. Organizacja WWF, Światowy Fundusz na rzecz Przyrody, proponuje wierzycielom i dłużnikowi, by zapomnieć o i tak mało prawdopodobnej spłacie 13 mld dol., a w zamian Zambia sporo mniejszą sumę, pewnie ok. 1 mld, przeznaczy na ochronę przyrody.

Pomysł nie jest nowy, stał się popularny na tle kryzysu w Ameryce Łacińskiej z lat 80. Mechanizm miewał wady, zainteresowane rządy nie dostawały pieniędzy do ręki i musiały jakieś fundusze na inwestycje wyciągać z pustego budżetu, kosztem wydatków na inne cele. Do 2021 r. i oddłużenia w ten sposób Belize światową gwiazdą tzw. ekokonwersji była Polska, która likwidowała obciążenia odziedziczone po PRL. Teraz przypadkowi Zambii przyglądają się uważnie Sri Lanka i inne kraje na dorobku. Ich ministrowie finansów też szacują, ile bogatsi wierzyciele byliby skłonni odjąć z długu za ochronę lokalnej przyrody, która globalnie wpada w coraz większe tarapaty.