Spośród prawie tysiąca kandydatów we wtorkowych wyborach do Kongresu USA i do władz stanowych niektórzy zasługują na specjalną uwagę. To albo wschodzące gwiazdy w swojej partii, albo politycy, których ewentualna wygrana przełamałaby historyczną barierę, szklany sufit płci czy rasy. Jest wśród nich szczególnie dużo kobiet – żyjemy w końcu w epoce #MeToo – dlatego wybierając pięcioro naszym zdaniem najciekawszych, zacznijmy właśnie od nich.
Czytaj także: Kto wygra wybory w USA: Trump czy demokraci?
Pisarka z Georgii
W stanie Georgia kandydatką Partii Demokratycznej na gubernatora jest czarnoskóra Stacey Abrams, 44-letnia była liderka demokratycznej mniejszości w stanowej Izbie Reprezentantów. Absolwentka uniwersytetu Yale, specjalistka od prawa podatkowego i autorka romansów rywalizuje z republikańskim sekretarzem stanu Georgii Brianem Kempem, który usiłował utrudnić głosowanie czarnym wyborcom, wprowadzając wygórowane kryteria rejestracji do wyborów. Sąd je uchylił, co zwiększa szanse Abrams, mającej masowe poparcie afroamerykańskich mieszkańców Georgii, lecz także wielu białych mieszkańców przedmieść. Sondaże wskazują na wyrównany wyścig.
Abrams jest pierwszą czarną kobietą nominowaną przez główną partię w wyborach gubernatora i gdyby wygrała, byłaby pierwszym afroamerykańskim gubernatorem Georgii, stanu konserwatywnego południa z rasistowską przeszłością.
Pilotka z Arizony
Jeżeli rzeczywiście, jak się przewiduje, Izba Reprezentantów przejdzie po wyborach w ręce demokratów, wybory do Senatu – gdzie sondaże wskazują na utrzymanie nieznacznej większości przez republikanów – rozstrzygną, która partia będzie miała w środę większe powody do zadowolenia. Zadecydują o tym wyścigi w kilku stanach, gdzie siły są wyrównane, m.in. w Arizonie. Kandydatką republikanów jest tam 52-letnia kongresmenka Martha McSally – pierwsza w historii amerykańskiego lotnictwa wojskowego kobieta pilotka myśliwca w stopniu pułkownika, weteranka walk na Bliskim Wschodzie. McSally była jedną z niewielu deputowanych z GOP, którzy w 2016 r. cofnęli poparcie dla Donalda Trumpa po ujawnieniu na miesiąc przed wyborami sławetnych nagrań „Access Hollywood”, na których kandydat na prezydenta chełpił się, że może bezkarnie obmacywać kobiety w intymnych miejscach. Po zwycięstwie Trumpa kongresmenka zmieniła front, chwaląc go kilkakrotnie na antenie telewizji Fox News. Takie są prawa polityki – w Arizonie Trump wygrał i narażanie się jego zwolennikom może drogo kosztować.
Kelnerka z Nowego Jorku
Największą sensacją tegorocznych prawyborów do Izby Reprezentantów w Partii Demokratycznej była niespodziewana wygrana w Nowym Jorku 28-letniej czarnoskórej Portorykanki Alexandry Ocasio-Cortez z urzędującym kongresmenem Josephem Crowleyem, czwartym w partyjnej hierarchii w niższej izbie Kongresu. Zanim otrzymała partyjną nominację do Kongresu, była kelnerką i barmanką. Ocasio-Cortez reprezentuje okręg w Bronx, dzielnicy miasta zamieszkanej głównie przez Latynosów, Afroamerykanów i uboższych Azjatów, więc jako kandydatka demokratów ma praktycznie w kieszeni zwycięstwo we wtorkowych wyborach. Będzie najmłodszą w historii USA kobietą zasiadającą w Kongresie. Ale nie to jest najistotniejsze.
Ocasio-Cortez obwołano przywódczynią „koła młodych” lewego skrzydła partii, przejmującą pałeczkę pokoleniowej sztafety z rąk Berniego Sandersa. Ma charyzmę, zaraża entuzjazmem i głosi radykalny jak na Amerykę program: ubezpieczenia zdrowotne dla wszystkich finansowane z podatków, wysoka podwyżka płacy minimalnej i darmowe studia w publicznych college′ach. Jest działaczką DSA, Demokratycznych Socjalistów Ameryki – organizacji, której szeregi wzrosły kilkakrotnie po wyborze Trumpa na prezydenta. Prawica dostrzegła w jej osobie idealny obiekt do straszenia wyborców. „Czerwony alarm” – ostrzegł czytelników po jej nominacji konserwatywny „New York Post”.
Czytaj także: Coraz więcej Amerykanek wchodzi do polityki
Pierwszy czarnoskóry gubernator Florydy?
W „roku kobiet” znalazło się w amerykańskiej polityce także kilku mężczyzn, którzy we wtorek przejdą test wyborczy. Kandydatem demokratów na gubernatora na Florydzie jest czarnoskóry Andrew Gillum, burmistrz Tallahassee, stolicy stanu. Pierwszy w swej wielodzietnej rodzinie absolwent uniwersytetu, inteligentny, o ujmującym sposobie bycia. Floryda należy do grupy swing states, stanów wahających się między obu partiami, ale w ostatnich latach wygrywali tu zwykle republikanie – jak w 2016 r. Trump. Mimo to sondaże przedwyborcze wskazują na wyrównany wyścig, nawet z nieznaczną (w granicach błędu statystycznego) przewagą Gilluma.
Ma on za sobą Afroamerykanów i licznie zamieszkałych w stanie Latynosów, ale zyskał także poparcie białych wyborców, w tym wielu niezależnych. Gillum podkreśla, że jako burmistrz potrafił współpracować z republikanami. Jego oponent używał w kampanii chwytów z rasistowskim podtekstem. Doprowadziło to do nieprzyjemnych starć w czasie debat obu kandydatów, kiedy DeSantis zarzucił Gillumowi, że „oskarża go o rasizm”. „Ja nie mówię, że pan DeSantis jest rasistą, mówię tylko, że rasiści myślą, że on jest rasistą” – replikował demokratyczny kandydat. Jeżeli Gillum wygra, będzie pierwszym czarnoskórym gubernatorem w dziejach Florydy.
Gwiazda z Teksasu
Wschodzącą gwiazdą w Partii Demokratycznej jest również kongresmen Beto O′Rourke, kandydat na senatora w Teksasie. Młody, charyzmatyczny, podobny nieco do Roberta Kennedy′ego, idola amerykańskiej lewicy, zamordowanego w zamachu w 1968 r. Teksas, dom Bushów i uzbrojonych rancherów, od 1994 r. nie wybrał demokraty na żaden stanowy urząd, ale w wyścigu o mandat senatorski O′Rourke idzie łeb w łeb z urzędującym senatorem republikańskim Tedem Cruzem.
Ultrakonserwatywny Cruz – „lying Ted”, kłamliwy Ted, jak nazywał go Trump – ma w GOP mnóstwo wrogów i wielu republikanów uważa, że O′Rourke miałby szansę go pokonać. Kongresmen jednak nie stara się zjednać sobie zwolenników tej partii; przeciwnie, prowadzi kampanię na ultralewicowej platformie w stylu Berniego Sandersa. Popiera rozszerzenie państwowych ubezpieczeń zdrowotnych dla biednych na wszystkich Amerykanów i wzywa do impeachmentu Trumpa – wbrew większości prominentnych polityków demokratycznych, jak Nancy Pelosi, którzy obawiają się, że prezydent tylko na tym skorzysta. Dlatego prawdopodobnie poparcie dla O′Rourke w Teksasie, choć jest tam popularny, nie przekroczyło nigdy 47 proc. Młody kongresmen stał się bożyszczem progresywnego frontu w całej Ameryce, ale w Teksasie, gdzie potrzebuje głosów, jego lewicowość może uniemożliwić wygraną w wyborach.
Czytaj także: Wybory do Kongresu mogą zatopić Trumpa