Premier zapowiada daninę solidarnościową dla „najbardziej poszkodowanych przez los”
18 kwietnia w Sejmie rozpoczął się strajk Komitetu Protestacyjnego Rodziców Osób Niepełnosprawnych. Rodzice domagają się wprowadzenia m.in. dodatku rehabilitacyjnego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji po ukończeniu 18. roku życia. Zwrócili się w tej sprawie do prezydenta, premiera oraz prezesa PiS.
Do protestujących w piątek przyjechał Andrzej Duda. Prezydent zobowiązał się „porozmawiać z minister Rafalską i przygotować projekt ustawy o osobach niepełnosprawnych”. Minister w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski (na co dzień pełniący opiekę nad Biurem do spraw Wystąpień Prezydenta i Patronatów oraz Biurem Kultury i Dziedzictwa Narodowego) spotkał się z protestującymi w w gabinecie prezydenckim w Sejmie i spisał ich postulaty.
W Sejmie pojawił się także premier Mateusz Morawiecki. Zapowiedział specjalną daninę solidarnościową – „tak, żeby najzamożniejsi ludzie mogli zostać opodatkowani w niewielkim stopniu, tak żeby wesprzeć najbardziej poszkodowanych”. Mapa drogowa ma zostać przedstawiona do połowy maja. Część zmian ma zostać zapisana w konstytucji.
Iwona Hartwich z komitetu protestacyjnego podkreślała, że propozycje rządu nie rozwiązują problemu. I zaproponowała, żeby w trybie natychmiastowym zebrał się Sejm i uwzględnił ich dwa postulaty. „Pomoc potrzebna jest tu i teraz”.
Oto 6 faktów na temat sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce:
1. W Polsce żyje niemal 4,7 mln osób niepełnosprawnych (Narodowy Spis Powszechny z 2011 roku). To 12,2 proc. ludności kraju. Formalne orzeczenie o niepełnosprawności posiada 3,1 mln osób. W stosunku do sytuacji sprzed dziewięciu lat to o 30 proc. mniej.
2. 38 proc. osób niepełnosprawnych posiada orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Niemal 30 proc. – znaczny stopień niepełnosprawności (893,5 tys. osób), 26 proc. – lekki (802,7 tys. osób).
Tylko 12,8 proc. osób z niepełnosprawnością się z nią urodziło (przyczyny genetyczne, uszkodzenia i choroby płodu). Jedna czwarta przypadków to niepełnosprawność nabyta w wyniku urazu lub wypadku, zaś ponad 60 proc. stanowią przypadki nabycia niepełnosprawności w wyniku długotrwałej choroby.
3. Aktywność zawodowa osób niepełnosprawnych jest niska i wynosi zaledwie 16 proc. Dla porównania aktywność w krajach UE wynosi średnio 40–50 proc. Z rent utrzymuje się 3 mln osób, dwukrotnie więcej niż w krajach wysoko rozwiniętych. Niemal cała grupa osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności (stanowiąca 29 proc. wszystkich niepełnosprawnych) to osoby zawodowo bierne.
Tylko 5 proc. pracodawców jest zainteresowanych zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.
Czytaj także: Niepełnosprawne dzieci nie umierają, kiedy stają się dorosłe
4. Na jaką pomoc od państwa mogą liczyć osoby niepełnosprawne? Rodzice mogą liczyć na na zasiłek rodzinny do czasu uzyskania pełnoletności przez dziecko lub do 24. roku życia, jeśli kontynuuje ono naukę. Jego wysokość jest różna, maksymalnie wynosi 135 zł miesięcznie. Do zasiłku jest dodatek rehabilitacyjny, który wynosi 100 zł. Dokładnie tyle, ile godzina rehabilitacji w miesiącu. Żeby z niego skorzystać, trzeba spełnić odpowiednie kryterium dochodowe.
Dorosłemu niepełnosprawnemu przysługuje od 12 lat niewaloryzowany zasiłek pielęgnacyjny – wynosi on 153 zł. Nie ma drugiego tak „zaniedbanego” świadczenia. Osoba, która z niego skorzysta, automatycznie traci prawo do dodatku pielęgnacyjnego, który jest przyznawany osobom niezdolnym do pracy oraz samodzielnej egzystencji w kwocie 208 zł.
Jest jeszcze renta socjalna, stanowiąca 84 proc. wartości minimalnej emerytury, czyli od marca 2017 roku 840 zł. Osoby trwale niezdolne do pracy po ukończeniu 25. roku życia mogą otrzymać rentę z tytułu niezdolności do pracy. Od 1 marca 2015 roku najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 880,45 zł.
5. Na co mogą liczyć opiekunowie osób niepełnosprawnych? Opiekunowi przysługuje świadczenie pielęgnacyjne wynoszące od 520 do 1477 zł, które wywalczono cztery lata temu w Sejmie. Do dziś opiekunowie osób niepełnosprawnych pobierający świadczenie pielęgnacyjne nie mogą pracować. Są zmuszeni do wyboru: albo opieka nad dzieckiem, albo praca.
Ci, którym w wyniku rezygnacji z pracy zawodowej, pogorszyła się sytuacja materialna, mogą starać się o specjalny zasiłek opiekuńczy – 520 zł na rękę. Ale trzeba spełnić kryterium dochodowe, które wynosi 664 zł na osobę w rodzinie.
6. Niepełnosprawni stanowią grupę silnie zagrożoną wykluczeniem społecznym, biedą i ubóstwem. Według danych z badania „Stan zdrowia ludności Polski w 2014 roku” osoby z niepełnosprawnościami częściej zaliczają się do trzech niższych grup dochodowych, znacznie rzadziej natomiast osiągają dochody z najwyższej grupy.
Ponad 70 proc. rodzin z osobami niepełnosprawnymi ma problemy z zakupem lekarstw i innymi wydatkami na opiekę zdrowotną. Ponad 60 proc. ma trudności z ponoszeniem kosztów rehabilitacji.
Czego domaga się Komitet Protestacyjny Rodziców Osób Niepełnosprawnych
Postulaty trwającego w Sejmie strajku Rodzin Osób Niepełnosprawnych są dwa. Pierwszy: wprowadzenie dodatku rehabilitacyjnego dla osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym, niezdolnych do samodzielnej egzystencji po ukończeniu 18. roku życia w kwocie 500 zł miesięcznie bez kryterium dochodowego. Rodzicom zależy na tym, by dodatek nie był wliczany do dochodu (wzorem 500 plus).
Drugi: zrównanie kwoty renty socjalnej z najniższą rentą ZUS z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wraz ze stopniowym podwyższaniem tej kwoty do równowartości minimum socjalnego obliczonego dla gospodarstwa domowego z osobą niepełnosprawną.
Co politycy PiS mówili dotąd o potrzebach osób niepełnosprawnych?
Andrzej Duda kilkakrotnie odnosił się w czasie kampanii wyborczej do problemów osób z niepełnosprawnością. Jako palącą nazwał kwestię właściwego wsparcia opiekunów, zadeklarował brak zgody na likwidację chronionego rynku pracy i podkreślił, że 1 proc. podatku nie zastąpi działań państwa. Zapowiedział też powołanie w Kancelarii Prezydenta pełnomocnika ds. osób z niepełnosprawnością. Obietnic jednak nie spełnił.
Jak mówiła POLITYCE Maria Królikowska z grupy Rodziców Osób Niepełnosprawnych, w 2014 roku podczas poprzedniego protestu posłowie PiS wspierali zebrane w Sejmie rodziny. „Byli zbulwersowani, że te kwoty świadczeń są tak niskie”.