Co o programie 500 plus, szeroko dyskutowanym i krytykowanym przez opozycję, należy wiedzieć?
1. 500 zł miesięcznie do 18. roku życia
Świadczenie w wysokości 500 złotych otrzyma każda rodzina na drugie i każde kolejne dziecko (do ukończenia przez dzieci 18. roku życia) – bez względu na osiągany przez nią dochód.
Tylko w przypadku rodzin, u których dochód w przeliczeniu na osobę nie przekracza 800 zł miesięcznie, pomoc będzie przekazywana także na pierwsze dziecko.
Natomiast jeżeli w rodzinie wychowuje się dziecko niepełnosprawne, świadczenie na pierwsze dziecko będzie przysługiwało, o ile dochód na jednego członka nie przekroczy 1200 zł na miesiąc.
Gdy w rodzinie będzie dwoje dzieci – jedno ukończy 18 lat, a drugie będzie młodsze – świadczenie wychowawcze będzie przysługiwało na to młodsze dziecko, o ile zostanie spełnione kryterium dochodowe.
Program 500 plus nie przewiduje górnego progu dochodowego. Będą mogły więc z niego skorzystać także rodziny zamożne.
Minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska uważa, że przez 18 lat rodzinie uda się zgromadzić ok. 108 tys. zł, które pozwolą opłacić ok. „60 proc. kosztów utrzymania” dziecka.
2. Nie zniknie ulga podatkowa na dzieci
Świadczenie wychowawcze nie będzie wliczane do dochodu przy ubieganiu się o inne świadczenia: rodzinne, pomocy społecznej i funduszu alimentacyjnego. Nie zniknie również ulga podatkowa na dzieci.
Rodzina, która przebywa poza granicami kraju, otrzyma 500 zł, jeśli nie pobiera tam podobnego świadczenia.
3. Rozwiedzeni rodzice podzielą się świadczeniem
Do świadczenia wychowawczego będą mieli prawo rodzice dzieci, opiekunowie prawni bądź opiekunowie faktyczni dziecka. 500 zł otrzyma także rodzina zastępcza. Dzieci adoptowane będą traktowane jak biologiczne.
W przypadku rozwiedzionych rodziców, o ile rodzice równo dzielą się opieką, wysokość świadczenia zostanie podzielona proporcjonalnie do liczby dni, w których opiekują się dzieckiem.
Do rodziny patchworkowej, która oprócz dzieci z poprzednich związków ma co najmniej jedno wspólne dziecko, wliczane będą wszystkie dzieci. Tym samym 500 zł na pierwsze dziecko zostanie przyznane przy niskim dochodzie rodziny, a na pozostałe dzieci będzie przysługiwało bez względu na kryterium dochodowe.
4. Samotne matki skorzystają - teoretycznie
Wsparcie mają otrzymać osoby samotnie wychowujące dzieci, jeśli spełnią warunek dochodowy (np. samotna matka z minimalną pensją i alimentami 300 zł już nie dostanie świadczenia).
Świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko osobie samotnej nie zostanie jednak przyznane, jeśli na rzecz dziecka nie zostały ustalone alimenty.
Wyjątkiem od tej reguły są okoliczności, w których drugi z rodziców dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany, powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone, sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.
5. Wnioski w urzędzie gminy
Aby otrzymać świadczenie wychowawcze, trzeba będzie złożyć wniosek w urzędzie gminy lub miasta albo ośrodku pomocy społecznej. Może go złożyć, przez internet lub osobiście, matka, ojciec, opiekun faktyczny lub prawny dziecka.
Oświadczenie będzie można składać od momentu uruchomienia programu, czyli od 1 kwietnia. Urząd będzie miał trzy miesiące na wydanie decyzji i wypłatę świadczenia. Jeśli wniosek złożymy do końca czerwca 2016 r., wtedy otrzymamy świadczenie z wyrównaniem od kwietnia.
Zobacz wzór wniosku »
5. Marnotrawienie świadczeń
Wypłata świadczenia zostanie wstrzymana, jeśli osoba uprawniona nie odbierze go przez 3 kolejne miesiące kalendarzowe lub odmówi udzielenia informacji mających wpływ na prawo do tego świadczenia.
Gdy wystąpi sytuacja, która może mieć wpływ na prawo do świadczenia, np. zmieni się liczba członków rodziny, to trzeba będzie o tym niezwłocznie powiadomić organ wypłacający świadczenie.
W przypadku marnotrawienia świadczenia wychowawczego lub wydatkowania go niezgodnie z przeznaczeniem organ właściwy będzie je przekazywał w formie rzeczowej lub formie opłacania usług, np. żłobka czy zajęć pozalekcyjnych.
Jeśli świadczenie wychowawcze zostanie pobrane nienależnie, trzeba będzie je zwrócić z ustawowymi odsetkami.