Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Społeczeństwo

Kara dla chorych

Co zrobić z chorymi psychicznie przestępcami

Sąd może orzec „pobyt w zakładzie psychiatrycznym” – aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego. Sąd może orzec „pobyt w zakładzie psychiatrycznym” – aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego. Peter Dazeley / Getty Images
Co robić z przestępcami, najwyraźniej chorymi, a w każdym razie radykalnie odbiegającymi od społecznej i psychicznej normy? Karać? Izolować? Ale jak?
Mirosław Gryń/Polityka

Co najmniej trzy wypadki zelektryzowały ostatnio opinię publiczną. Najtragiczniejszy – 38-letni Zbigniew H. zgwałcił i zamordował 9-letnią dziewczynkę we Francji. Inny Polak porwał dziecko, wywożąc je do Niemiec, gdzie go zatrzymano. W pierwszym przypadku Zbigniew H. był już trzykrotnie skazywanym przestępcą. We Francji w 2004 r. i w 2010 r. skazano go na 4 i 6 lat więzienia, w Polsce na rok. Poprzednie przestępstwa były związane z brutalnością i przemocą, ale nie na tle seksualnym. W drugim przypadku porywacz też już był kiedyś zatrzymany za porwanie, ale wypuszczono go, ponieważ... był chory psychicznie. Jawić się tu może jakaś bezradność służb państwowych: gdyby zadziałały wcześniej i lepiej, były bardziej przewidujące, to może nie doszłoby do kolejnych dramatów?

W USA psychiatrzy badają zaledwie 2 proc. sprawców zabójstw, u nas biegłych lekarzy powołuje się niemal w 100 proc. przypadków!Polska bije rekordy świata w liczbie opinii sądowo-psychiatrycznych – mówi dr Jerzy Pobocha, znany psychiatra. Często eksperci muszą się wypowiadać w nawet błahych sprawach. Wynika to z tzw. legalizmu, który jest fundamentem polskiego wymiaru sprawiedliwości. System, skostniały i nastawiony przede wszystkim na formalną poprawność procedur, sprzyja opieszałości i zdejmuje, a przynajmniej zaciera, odpowiedzialność instytucji państwa. Bo co robić z przestępcami uznanymi za chorych?

„Nie popełnia przestępstwa, kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem” (Kodeks karny). Prawo wymaga jednoznaczności: jeśli zdrowy – odpowiada karnie i idzie do więzienia, jeśli chory – nie odpowiada i idzie do zamkniętego zakładu leczniczego.

Polityka 18.2015 (3007) z dnia 27.04.2015; Społeczeństwo; s. 28
Oryginalny tytuł tekstu: "Kara dla chorych"
Reklama