Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Społeczeństwo

Przypływ energii czy dołek?

Dlaczego mimo wiosny wciąż nie mamy na nic siły

Stanisław Porczyk Stanisław Porczyk Leszek Zych / Polityka
40 proc. uczestników naszej sondy skarży się, że przejście zimy w wiosnę to dla nich czas silnego przygnębienia. 44 proc. z wiosną odczuwa raczej przypływ energii. Od czego zależy to, jak się czujemy, gdy zmieniają się pory roku, wyjaśnia Stanisław Porczyk, lekarz psychiatra.

Objawy zaburzeń afektywnych - depresji lub zaburzenia dwubiegunowego - u wielu ludzi powracają w tych samych porach roku. W Polsce spotykamy się dość często z depresją sezonową, nazywaną zimową, która zazwyczaj zaczyna się we wrześniu lub ostatnim kwartale roku. Objawy tej choroby u wielu osób kończą się z nadejściem wiosny. Jednak nie dzieje się tak u wszystkich. Wbrew temu, co się zazwyczaj sądzi, sezonowość zaburzeń nie dotyczy wyłącznie zimy. U części osób objawy depresji na przełomie zimy i wiosny nawet nasilają się. Istnieje też grupa ludzi, którzy dobrze się czują jesienią i wczesną zimą, a depresja rozpoczyna się u nich późną zimą i ciągnie się przed pewien czas, także wiosną.

Depresja sezonowa bywa często mylona z reakcjami i zachowaniami, które mieszczą się w granicach zdrowia. Nie polega ona na tym, że nie lubi się jakiejś pory roku. Nie jest chandrą, zmęczeniem, „wypaleniem”, ani rozleniwieniem. Nie wystarczy odczuwać wpływu pogody na samopoczucie – to przeżywa bardzo wielu z nas. O depresji można mówić, gdy pojawiają się wyraźne objawy chorobowe: nie podające się naszej woli spowolnienie i nadmierna senność, zaburzenia pamięci i koncentracji, gorsza sprawność intelektualna. Mówiąc potocznie, osoba z depresją sezonową „nie nadąża”, choć walczy o wykrzesanie z siebie energii. Częste jest także zwiększenie apetytu na słodycze i wzrost masy ciała. Choć to depresja, bardziej dokuczliwe niż zmiany nastroju mogą być ociężałość i brak wigoru.

Wiele osób z łagodnymi objawami depresji sezonowej radzi sobie samodzielnie, często zresztą nie wiedząc o swojej chorobie. Intuicyjnie dostosowują ilość pracy do swoich zmniejszonych możliwości, chodzą na spacery, uprawiają sport, jedzą więcej słodyczy, co w pewnych granicach może być pożyteczne – bo słodycze dostarczają energii. Niektórzy sięgają po preparaty dziurawca. W przypadku rozwiniętej depresji zimowej sposoby te jednak nie wystarczają. Potrzebne jest wtedy leczenie specjalistyczne; fototerapia lub terapia lekiem przeciwdepresyjnym bywają bardzo skuteczne.

Wbrew pozorom, nie wiemy dokładnie, jakie są przyczyny depresji sezonowej. Niewątpliwie ma ona biologiczny charakter. Przypuszcza się, że występuje u osób, które z racji odmiennego wyposażenia genetycznego potrzebują do właściwego działania zegara biologicznego i osiągnięcia normalnego poziomu energii większej dawki światła niż inni. Okoliczności takie pojawiają się z wiosną. Jednak depresja zimowa występuje też w krajach południowych, gdzie słońca jest dużo. Możliwe zatem, że znaczenie ma nie tylko ilość światła, ale i długość dnia. Nie wiadomo też, dlaczego u co najmniej połowy osób z depresją zimową wraz z wiosną pojawiają się mniej lub bardziej nasilone objawy hipomanii, czyli chorobliwie wzmożona energia, euforyczny nastrój i zaburzenia snu. Dość często te zmiany następują w kwietniu. Innymi słowy, depresja sezonowa (zimowa) u wielu osób jest szczególną, właśnie sezonową, formą, zaburzenia dwubiegunowego inaczej zwanego chorobą afektywną dwubiegunową.

Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną