Wraz ze wzrostem wydatków na ogrzewanie większą uwagę musimy poświęcić oknom. Wybór odpowiedniego produktu ma ogromny wpływ na komfort mieszkania i wysokość rachunków. Tym bardziej jeśli nowe okna będą nam potem służyć przez następne 20–30 lat. Moda na duże przeszklenia dodatkowo zwiększyła rolę okien w domach, ale też wzrósł ich wpływ na bilans energetyczny całego budynku. To bowiem przez duże okna możemy tracić więcej ciepła zimą, za to latem wnętrze jest bardziej zagrożone nadmiernym nagrzewaniem. Na szczęście razem ze zwiększaniem się średniej powierzchni okna następuje też istotny postęp technologiczny. Dzięki niemu nieustannie poprawiają się parametry energetyczne, czyli mówiąc prościej: okna działają lepiej niż kiedyś jako izolator pomiędzy wnętrzem a otoczeniem. W ten sposób zmniejsza się ubytek ciepła zimą, gdy temperatura w domu jest zdecydowanie wyższa niż na zewnątrz, za to latem możemy ograniczyć wpływ intensywnego promieniowania słonecznego i zmniejszyć potrzebę używania klimatyzacji.
Wybierając okna, warto porównywać oferty różnych producentów i zwracać uwagę na innowacyjne rozwiązania. Bezcenny jest kontakt z dobrym doradcą, bo przecież jako klienci rzadko dysponujemy wystarczającą wiedzą. – W OKNOPLAST najwyższa jakość oznacza nie tylko produkty „szyte na miarę”, które są skrojone idealnie pod potrzeby klientów. To także eksperci prowadzący klienta przez cały proces zakupu, od wyboru produktu, przez dofinansowania w ramach programu Czyste Powietrze 2023. Nasi fachowcy w rzetelny i zrozumiały sposób odpowiedzą na pytania, wyjaśnią wszystkie zagadnienia i zadbają o to, by klienci czuli satysfakcję. Nowe okna wybieramy raz, góra dwa razy w życiu, to bardzo ważna decyzja, dlatego warto zaufać blisko trzydziestoletniemu doświadczeniu OKNOPLAST – mówi Tomasz Radecki, dyrektor handlowy Grupy OKNOPLAST.
Nowości pod lupą
Jednym z ciekawych produktów są drewniano-aluminiowe okna pionowe. Drewno to materiał ponadczasowy, a odpowiednio zabezpieczony może służyć przez wiele lat. Profile okien wykonane z drewna tworzą klasyczny i naturalny klimat wnętrz. Z zewnątrz są one skutecznie chronione przez aluminiową okładzinę, która stanowi solidne i stylowe wykończenie produktu. Profile drewniane i aluminiowe dostępne są w wielu kolorach, co pozwala na nadanie każdemu pionowemu przeszkleniu indywidualnego charakteru. Dzięki innowacyjnemu i trwałemu połączeniu drewna z zewnętrzną aluminiową okładziną okna nie wymagają renowacji, a użyte do ich produkcji materiały są najwyższej jakości. Cechuje je wysoka odporność na ekstremalne warunki atmosferyczne, co pozwala na długoletnie użytkowanie.
Technologia łączenia drewna z aluminium sprawia, że konstrukcja takich okien zapewnia unikalną trwałość i sztywność, dlatego można wykonać je nawet w bardzo dużych rozmiarach. W ofercie są dostępne drzwi tarasowe, które osiągają 12 m szerokości i 2,8 m wysokości. Są to drzwi wielkopowierzchniowe o konstrukcji podnoszono-przesuwnej, które mimo swoich gabarytów okazują się niezwykle komfortowe w użytkowaniu, a dzięki dużym przeszkleniom wpuszczają do wnętrza sporo naturalnego światła.
Innym interesującym rozwiązaniem są okna aluminiowe. Profile wykonane z tego materiału wyróżniają się spośród innych materiałów trwałością i większą sztywnością, dzięki czemu pozwalają na tworzenie dużych konstrukcji. Dzięki wąskim profilom aluminiowym można powiększyć powierzchnię szyb i tym samym dodatkowo zwiększyć ilość światła w pomieszczeniach oraz otworzyć przestrzeń mieszkalną na otaczający świat. Właściwości stopów aluminium, takie jak wytrzymałość, lekkość i plastyczność, pozwalają na realizację wyjątkowo odważnych projektów. Do tego okna, drzwi i fasady aluminiowe dostępne są w pełnej gamie kolorystycznej, łącznie z barwą drewnopodobną, imitacją betonu i struktury płyt kamiennych.
A jakie są najnowsze trendy? – W tym roku prym będą wiodły okna i drzwi o wąskich profilach, czy na przykład okna przesuwne oraz podnoszono-przesuwne, które pozwalają jeszcze szerzej otworzyć się na otaczający nas krajobraz i zatrzeć granicę między progiem domu a ogrodem. Duże przeszklenia okienne wykonane z trwałych materiałów, jak aluminium, są i w dalszym ciągu będą w głównym kręgu zainteresowań inwestorów. Zależy im nie tylko na ich trwałości, ale także dobrych parametrach termoizolacyjnych, czyli rozwiązaniach mających wpływ na obniżenie rachunków za ogrzewanie – mówi Michał Marcinowski, dyrektor Rozwoju Systemów Budowlanych w Aluprof SA.
Właśnie kwestia energooszczędności pozostaje w centrum uwagi zarówno producentów, jak i kupujących. Warto wybierać pakiety szybowe, które pozwolą zatrzymać jak najwięcej ciepła wewnątrz domu. Okna pionowe, zwłaszcza o dużych rozmiarach, są narzędziem pasywnego nagrzewania wnętrz w słoneczne zimowe dni. Pomieszczenia znajdujące się od stron południowej lub południowo-zachodniej mają bardzo dobrą ekspozycję na słońce. Zmniejsza to zapotrzebowanie na ogrzewanie budynku podczas chłodnych dni. Z drugiej strony duże przeszklenia w domu oznaczają też duże nagrzewanie wnętrz.
Budując dom, warto zatem pomyśleć o osłonach zewnętrznych, które skutecznie mogą ograniczyć to niekorzystne zjawisko. Są to na przykład markizy zewnętrzne, które zamontowane na oknach fasadowych podnoszą komfort przebywania w budynku podczas upalnych dni. Markizy absorbują promienie słoneczne już przed szybą i emitują ciepło na zewnątrz, chroniąc w ten sposób przed nadmiernym nagrzewaniem pomieszczeń, a jednocześnie zapewniając widok na zewnątrz. Markiza ogranicza zużycie energii, gdyż zastępuje urządzenia klimatyzacyjne. Co więcej, rozwinięta w czasie chłodnych nocy chroni wnętrze przed stratami ciepła, poprawiając współczynnik przenikania ciepła okna aż do 16 proc. W ten sposób obniżamy rachunki za ogrzewanie.
Ważnym uzupełnieniem stolarki okiennej są drzwi wejściowe i bramy garażowe. Wszystkie te elementy powinny współgrać ze sobą zarówno pod względem użytkowym, jak i wizualnym. Warto rozważyć ich zakup od jednego producenta – wówczas będą utrzymane w tej samej stylistyce i barwach. – Wybierając bramę garażową, koncentrujemy się przede wszystkim na jej kolorze, ponieważ chcemy, aby pasowała do pozostałych elementów stolarki pionowej (okien czy drzwi). Mniejszą uwagę przykładamy do przetłoczenia i struktury użytych w płaszczu bramy paneli. W nowoczesnym budownictwie bardzo popularne są panele gładkie bez przetłoczeń, co niewątpliwie wygląda pięknie na dużych powierzchniach. Natomiast dla osób praktycznych polecana jest struktura woodgrain, na której mniej widoczne są różnego rodzaju uszkodzenia wynikające z codziennego użytkowania jak wgniecenia czy zarysowania – mówi Arkadiusz Gurba, menedżer produktu w firmie FAKRO.
Przed zakupem bramy sprawdźmy, jaki wymiar mają przestrzenie konieczne do montażu bramy segmentowej wewnątrz garażu oraz czy zakupiona brama zmieści się tam ze wszystkimi swoimi elementami. To szczególnie ważne, ponieważ dla garaży na przykład z niskim nadprożem, wynoszącym ok. 10 cm, możemy umieścić sprężyny na końcu prowadnic poziomych, a nie nad samą bramą, co znacznie zmniejszy wymogi montażowe. Inną niezmiernie istotną kwestią jest sprawdzenie parametrów cieplnych bramy. Powinna ona, podobnie jak okna czy drzwi, w jak najmniejszym stopniu przyczyniać się do wychładzania pomieszczeń.
Remont ze wsparciem
Wymiana stolarki okiennej może być bardzo poważnym wydatkiem. Na szczęście istnieje możliwość uzyskania dofinansowania w ramach programu Czyste Powietrze 3.0. Nie wszyscy o tym wiedzą, bo program ten kojarzy się przede wszystkim z wymianą starych, szkodliwych dla środowiska pieców na nowsze i bardziej ekologiczne metody ogrzewania. Jednak w rzeczywistości Czyste Powietrze jest bardzo kompleksową formą wsparcia. Można połączyć wymianę okien, drzwi zewnętrznych i bram garażowych z inwestycjami grzewczymi i termomodernizacyjnymi, jak i przeprowadzić remont w bardziej ograniczonym zakresie.
Ekspert radzi
Augustyn Zioło, doradca techniczny Związku Polskich Okien i Drzwi.
Dobierając okna, należy zwrócić uwagę na trzy podstawowe aspekty: ich lokalizację i orientację względem stron świata, izolacyjność termiczną oraz uszczelnienia połączeń okien z elewacją. Orientacja okien ma szczególne znaczenie przy wykorzystaniu w konstrukcjach wielkogabarytowych, zorientowanych na stronę południową lub południowo-zachodnią. Należy dokonać odpowiedniego doboru oszklenia pod względem parametrów szyb, aby nie doprowadzić w okresie dużego nasłonecznienia do przegrzewania budynku.
Izolacyjność termiczna zależy od konstrukcji ramowej okien i parametru Uf (współczynnik przenikania ciepła dla ramy okiennej), ale przede wszystkim od udziału szyby w całkowitej powierzchni okna. Dzisiejszym standardem jest oszklenie dwukomorowe o parametrze izolacyjności Ug wynoszącym 0,5 W/(m2*K). Prawidłowy montaż oraz odpowiednie uszczelnienie to najważniejsze elementy pozwalające zachować parametry techniczne okien. Obecny standard tzw. ciepłego montażu (inaczej mówiąc, montażu trójwarstwowego) ma szczególne znaczenie dla ograniczenia strat w strefie połączenia okien z murem.
Właściwy montaż zapewnia kompleksowe uszczelnienie warstwy izolacyjnej w złączu okiennym zarówno od strony zewnętrznej, jak i wewnętrznej budynku, co w rezultacie zabezpiecza przed powstawaniem mostków termicznych i stratami energii. Dobrze dobrane nowoczesne okna, zwłaszcza w budownictwie energooszczędnym o wysokiej izolacyjności termicznej, gwarantują nie tylko utrzymanie temperatury wewnętrznej na stałym poziomie, ale także zapewniają komfort cieplny naszych pomieszczeń.
Najpierw trzeba zwrócić uwagę na to, jakie dofinansowanie będzie przysługiwać właścicielowi domu. W ramach Czystego Powietrza wyróżniono trzy poziomy wsparcia. Na największe mogą liczyć osoby, w przypadku których miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 1090 zł (przy gospodarstwach wieloosobowych) lub 1526 zł (dotyczy gospodarstw jednoosobowych). W takiej sytuacji można odzyskać nawet 100 proc. poniesionych kosztów (z wyjątkiem podatku VAT) na zakup i montaż stolarki okiennej czy drzwiowej. Drugi poziom wsparcia obejmuje gospodarstwa z dochodem miesięcznym na osobę do 1894 zł (wieloosobowe) lub do 2651 zł (jednoosobowe). Wówczas przysługuje zwrot do 70 proc. wydatków. Wreszcie trzecia kategoria programu dotyczy właścicieli lub współwłaścicieli domów, których roczne dochody nie przekraczają 135 tys. zł. W takiej sytuacji wsparcie może wynieść do 40 proc. kosztów wymiany stolarki okiennej i drzwiowej. Zawsze chodzi o kwotę netto, bo zwrot podatku VAT w ramach Czystego Powietrza nie przysługuje.
W przypadku każdej inwestycji obowiązują górne limity wsparcia, obejmujące wszystkie wydatki. Są one uzależnione zarówno od sytuacji finansowej właścicieli, jak i zakresu modernizacji. Największe wsparcie dotyczy osób zamieniających piece węglowe na pompy ciepła, nieco niższe jest dla tych, którzy wybierają na przykład nowe piece gazowe zamiast „kopciuchów”, a najmniejsze obejmuje tych, którzy nie wymieniają źródła ogrzewania. Jednak nawet w takim przypadku można liczyć na refundację sporych kwot. Dokładne poziomy wsparcia zostały zamieszczone na stronie internetowej https://czystepowietrze.gov.pl/czyste-powietrze/.
Wymieniając okna i drzwi na nowe, osoby pragnące skorzystać z programu Czyste Powietrze 3.0 powinny dokładnie sprawdzić ich parametry. Chodzi bowiem o to, żeby inwestycja przyniosła konkretne korzyści w postaci znacznej poprawy bilansu energetycznego budynku. Aby ubiegać się o zwrot części czy całości poniesionych kosztów (w zależności od przysługującego poziomu wsparcia), trzeba zdecydować się w przypadku okien pionowych (fasadowych) na produkty, w przypadku których współczynnik przenikania ciepła U wynosi nie więcej niż 0,9 W/(m2*K). Dla okien dachowych ten parametr został określony na maksymalnie 1,1 W/(m2*K). Chodzi o współczynnik oznaczany na produkcie symbolem Uw, wskazujący na izolacyjność termiczną całego okna. Nie należy go mylić ze wskaźnikiem dotyczącym tylko ramy (Uf) albo samego pakietu szybowego (Ug). Nowe drzwi zewnętrzne muszą charakteryzować się współczynnikiem przenikania ciepła U na poziomie maksymalnie 1,3 W/(m2*K). Taki sam wymóg dotyczy bramy garażowej, gdy garaż znajduje się w bryle budynku.
Poza programem Czyste Powietrze wciąż istnieje też ulga termomodernizacyjna. Przysługuje ona podatnikowi, który jest właścicielem lub współwłaścicielem domu jednorodzinnego. Polega na odliczeniu od podstawy obliczenia podatku wydatków poniesionych na termomodernizację. W tej kategorii mieści się również wymiana stolarki okiennej i drzwiowej. Maksymalnie można odliczyć 53 tys. zł na osobę. Jeśli zatem budynek ma dwóch właścicieli, każdemu z nich przysługuje odrębna pula (łącznie aż 106 tys. zł). Odliczenia należy dokonać za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki. Jeśli jednak kwota odliczenia jest większa niż dochód podatnika, jej pozostała suma podlega też odliczeniu w kolejnych latach (maksymalnie sześciu). Co ważne, ulgę termomodernizacyjną można łączyć z programem Czyste Powietrze, zwracając tylko uwagę na istotny szczegół. Nie wolno odliczyć wydatków, które zostały już zwrócone dzięki dotacji z Czystego Powietrza. Można za to odliczać tę część własnych nakładów na termomodernizację, której w ramach programu Czyste Powietrze nie udało się odzyskać.
Ekspert radzi
Wojciech Belka, specjalista ds. efektywności energetycznej w Krajowej Agencji Poszanowania Energii
Stolarka okienna stanowi najsłabszy element termicznej obudowy budynku. W zależności od jego standardu energetycznego odpowiada za ok. 15–30 proc. strat ciepła. Z drugiej jednak strony w znaczny sposób wpływa na odczuwanie komfortu termicznego w pomieszczeniach. Jednym z podstawowych dylematów inwestorów jest wybór między pakietami dwu- i trzyszybowymi. W budynkach o najwyższej efektywności energetycznej polecane są te drugie. Dodatkowe oszklenie nie tylko znacznie poprawia izolacyjność cieplną, ale również pomaga spełnić tzw. kryterium komfortu, o którym w Polsce niewiele się mówi. W budynkach energooszczędnych zdecydowanie warto postawić również na ciepłe ramki dystansowe, które wpływają na obniżenie parametru Ψg. Według obowiązujących przepisów techniczno-budowlanych połączenia m.in. okien z ościeżami należy projektować i wykonywać pod kątem osiągnięcia ich całkowitej szczelności na przenikanie powietrza.
Często słyszymy o znaczeniu tzw. ciepłego montażu, chociaż powinno się odróżnić ciepły i szczelny montaż. Biorąc pod uwagę straty ciepła, stolarkę zdecydowanie należy osadzać w warstwie izolacji termicznej (ciepły montaż), chociaż nie zawsze może mieć to swoje uzasadnienie ekonomiczne. Jeśli chodzi o stosowanie odpowiednich taśm na połączeniu ościeżnicy z ościeżem (szczelny montaż), to do ich wykonywania obligują w tym momencie wspomniane przepisy. Należy jednak równocześnie pamiętać o zapewnieniu odpowiedniego strumienia powietrza wentylacyjnego w przypadku wentylacji grawitacyjnej lub wywiewnej.
Ostatnią cechą, na którą należy zwrócić uwagę, jest szczelność okien. Obecnie większość dostępnych na rynku modeli znajduje się w najwyższej, czwartej klasie przepuszczalności powietrza. Okna przypisane do tej klasy mogą jednak znacznie się różnić pod tym względem. Warto dopytać dostawcę o wartość tzw. przepuszczalności odniesienia Q100S wyrażonej w jednostce m3/(h*m2). Nie powinien zasłaniać się niewiedzą, ponieważ parametr ten musiał zostać zbadany, aby przypisać okno do odpowiedniej klasy.