Czy cała Polska pójdzie śladem Gdyni? W tym mieście już od kilku lat mieszkańcy mogą dostać do 2,5 tys. dotacji na zakup roweru elektrycznego. Niestety, pieniędzy wystarcza dla zaledwie 70–80 osób rocznie, a zainteresowanie jest dużo większe. Podobny program, tyle że na znacznie większą skalę, planuje rząd. W puli dopłat znajdzie się 300 mln zł, a o wsparcie będzie można ubiegać się prawdopodobnie od początku przyszłego roku. Dofinansowanie wyniesie maksymalnie połowę kwoty wydanej na zakup roweru ze wsparciem elektrycznym (jednak nie więcej niż 5 tys. zł). Wyższa dopłata, sięgająca nawet 9 tys. zł, będzie dotyczyć rowerów cargo i wózków rowerowych – oczywiście też z elektrycznym wspomaganiem.
Podkast rowerowy: Jak Polacy na klasykach gonią Niemców na elektrykach
Mój rower elektryczny – spóźniony, ale pożądany
Do 18 lipca konsultacje programu o niezbyt pomysłowej nazwie „Mój rower elektryczny” prowadzi Narodowy Fundusz Środowiska i Gospodarki Wodnej. Pieniądze mają pochodzić z unijnego Funduszu Modernizacyjnego, zasilanego pieniędzmi ze sprzedaży uprawnień do emisji dwutlenku węgla. W skali europejskiej takie dofinansowanie nie byłoby niczym dziwnym, ale w Polsce – za poprzedniej władzy – rowerzyści mogli tylko pomarzyć o jakimkolwiek wsparciu. Inaczej niż kierowcy, bo przecież program „Mój elektryk” funkcjonuje już od 2021 r. W jego ramach na zakup nowego auta elektrycznego można dostać 18 750 zł (a z Kartą Dużej Rodziny nawet 27 tys. zł). Środki w ramach tego programu co prawda już się kończą, ale rząd obiecuje nowe dopłaty ze środków Krajowego Planu Odbudowy – zapewne jeszcze wyższe. Stworzenie analogicznego wsparcia dla rowerzystów jest jak najbardziej logiczne. I mocno spóźnione.
Rowery elektryczne kontra samochody
Oczywiście trudno ocenić, w jakim zakresie dodatkowe rowery elektryczne zmniejszą liczbę samochodów na polskich drogach. Cel dopłat to bowiem poprawa jakości powietrza, czyli zachęcenie do przesiadki z auta na rower. Ten ze wspomaganiem elektrycznym pozwala na pokonywanie dłuższych dystansów przy mniejszym wysiłku – idealnie nadaje się zatem na codzienne dojazdy do pracy, zwłaszcza gdy droga nie jest płaska. Popularność rowerów elektrycznych w Polsce rośnie i bez dopłat, ale z pewnością wsparcie przekona więcej osób do zakupu. Zwłaszcza tych w gorszej sytuacji finansowej, dla których cena rowerów ze wspomaganiem elektrycznym była do tej pory poważną barierą.
Czytaj także: Kręcenie z prądem. Inne kraje dopłacają do rowerów elektrycznych
Dotacje na rowery elektryczne wyczerpią się szybko
Teoretycznie nabór wniosków o dotację ma trwać od 2025 aż do 2029 r. W praktyce jednak pieniądze wyczerpią się z pewnością dużo szybciej. Budżet w wysokości 300 mln zł oznacza, że przy założeniu maksymalnego wsparcia na osobę środków wystarczy na wsparcie zakupu zaledwie 60 tys. rowerów ze wspomaganiem elektrycznym w skali w całego kraju. Prawdopodobnie będzie obowiązywać zasada: kto pierwszy, ten lepszy. A to oznacza, że kto nie złoży wniosku zaraz po starcie programu, ten zapewne żadnych pieniędzy nie dostanie. Chyba że pula środków zostanie jednak zwiększona.
Czytaj także: Nadciąga rowerowa rewolucja. Polska wyrasta na światowego lidera
Dopłata do zwykłych rowerów?
Dyskusyjna pozostaje kwestia, czy państwo – chcąc wspierać ruch rowerowy – powinno ograniczać takie dotacje wyłącznie do zakupu modeli ze wspomaganiem elektrycznym. Sprawiedliwsze byłoby dopłacanie także do „zwykłych rowerów” (wówczas wsparcie mogłoby być niższe) – niektórzy wolą właśnie takie pojazdy, a ich bilans ekologiczny jest przecież jeszcze lepszy. Nie potrzeba baterii i jej ładowania, co pociąga za sobą konkretny ślad węglowy – nawet, jeśli znacznie niższy od tego samochodowego. Jednak Polska do tej pory nie doczekała się żadnej spójnej strategii transportowej. Jednym z jej filarów powinno być wspieranie ruchu pieszego i rowerowego. Wówczas dotacje na te cele nie byłyby okazjonalne czy przypadkowe, ale regularne i rozdzielane na jasnych zasadach. A tak czeka nas prawdopodobnie szybki i krótki wyścig po rowerowe dotacje. Taki sprint jak na koniec płaskich odcinków trwającego właśnie Tour de France.