Sądowy nokaut banków w sprawach kredytobiorców w CHF i PLN
Od poprzedniego wyroku TSUE w sprawie Dziubak minęły ponad 3 lata. Od tamtej pory nie było porównywalnego dnia, w którym akcje polskich banków zaczęłyby spadać w tempie przypominającym czasy najpoważniejszych kryzysów. W ubiegłym tygodniu taki dzień ponownie nastąpił, a wszystko wskazuje na to, że to dopiero początek kryzysu całego polskiego sektora bankowego.
Bankom nie należy się wynagrodzenie za frankowy kapitał
Od ponad roku Frankowicze, którzy zdecydowali się pozwać swój bank i unieważnić toksyczne kredyty, masowo otrzymywali pozwy banków o zwrot wynagrodzenia za korzystanie z kapitału. Setki tysięcy, a czasami nawet miliony złotych dochodzone przez banki od swoich klientów miały skutecznie odstraszyć kredytobiorców od aktu odwagi w postaci wyboru drogi sądowej. Dlatego całe środowisko Frankowiczów wstrzymało oddech, kiedy głos w tej sprawie miał zabrać Rzecznik Generalny TSUE. Efekt? Jego zdaniem bankom nie przysługuje jakiekolwiek wynagrodzenie za korzystanie z kapitału. Takie żądania są sprzeczne z prawem unijnym, a dochodzone przez banki roszczenia winny podlegać oddaleniu. Ale to nie wszystko. Zdaniem Rzecznika może istnieć możliwość dochodzenia przez kredytobiorców dodatkowych świadczeń od banków, poza unieważnieniem umowy swoich kredytów. A to może oznaczać nie tylko uspokojenie obaw tych, którzy wstrzymywali się przed unieważnieniem swojej umowy w obawie o dalsze działania banku i pójście do sądu. Efektem wydanej opinii Rzecznika mogą być także nowe postępowania kredytobiorców związane z odszkodowaniami i żądania waloryzacji poniesionych kosztów
Wstrzymanie spłaty kredytu opartego o stawkę WIBOR
Mniej więcej w tym samym czasie, kiedy dotarła informacja o przełomowej opinii Rzecznika TSUE w Luksemburgu, w Polsce zostało wydane pierwsze postanowienie o zawieszeniu spłaty całych rat kredytu złotówkowicza, opartego o oprocentowanie WIBOR. W sprawie prowadzonej przez dr. mec. Adama Sobotę (Kancelaria Prawna Sobota Jachira) Sąd Okręgowy w Warszawie podzielił zdanie o prawdopodobnej możliwości unieważnienia całej umowy kredytu w złotówkach, umożliwiając kredytobiorcy aby już przez okres całego procesu nie musiał w ogóle regulować dalszych rat swojego kredytu. Mimo, że sam proces będzie wymagał jeszcze dalszych działań, takie postanowienie oznacza dla kredytobiorcy oszczędność ponad 200 tysięcy złotych tylko w okresie samego procesu. W perspektywie samej umowy, w przypadku wygranej zyska on dodatkowe 600 tysięcy złotych. Jeszcze do niedawna posiadacze kredytów w złotówkach często zazdrościli Frankowiczom możliwości unieważniania swoich umów. Tymczasem wydane postanowienie oznacza, że nadchodzą lata przegranych banków w obu rodzajach kredytów, w których poszły o krok za daleko. Chęć generowania nadmiernego zysku w oderwaniu od zasad rynkowych, zwłaszcza w czasach kryzysów, a jednocześnie brak odpowiedniej reakcji polskiego regulatora powoduje, że jedyną i najlepszą deską ratunku dla kredytobiorców są sądy. To w nich dochodzi do masowego unieważniania kredytów we frankach, a w najbliższym czasie ten sam los najpewniej podzielą złotówkowicze.
Kryzys sektora bankowego i szansa na nowy model relacji z klientem
Wartość straty banków w związku z opinią Rzecznika szacuje się na ponad 100 miliardów złotych. W przypadku wygranych złotówkowiczów na takich samych zasadach jak w sprawach frankowych, ta wartość może być kilkukrotnie większa. Brak natychmiastowej reakcji państwa, na którą obecnie trudno liczyć, musi oznaczać bardzo poważny kryzys całego sektora bankowego. Zdecydowanie zresztą zasłużony. Szanse powodzenia w sprawach PLN ocenia się na porównywalnym poziomie, jak w CHF. Nie ma jednak najwyraźniej innej drogi aby wypracować nowy model relacji banków z klientem, oparty o uczciwy zarobek banku ale jednocześnie przewidywalność wysokości rat nie tylko na początku, ale także w okresie trwania całego kredytu. Decydujący głos w tej sprawie tym razem mają jednak kredytobiorcy.
***
Jędrzej Jachira, wspólnik w Kancelarii Prawnej SOBOTA JACHIRA ekspert w dziedzinie pomocy Frankowiczom i Złotówkowiczom bezpłatna analiza umów w CHF i PLN: biuro@sobotajachira.pl , www.sobotajachira.pl