Jeszcze w poniedziałek cieszyliśmy się, że wśród ofiar upadku nie ma Polaków, bo Thomas Cook nie działał w Polsce, a już dziś mamy problem: jak 3,6 tys. polskich turystów, którzy wypoczywają na wczasach wykupionych w biurze Neckermann Polska, sprowadzić do kraju.
Neckermann to spółka wnuczka brytyjskiego turystycznego konglomeratu. W poniedziałek biuro zapewniało, że działa jak gdyby nigdy nic, bo jest niezależną polską spółką, a jego sytuacja finansowa nie budzi żadnych obaw. Następnego dnia przyznało: turyści sygnalizują, że mają pewne problemy, ale wszystko jest pod kontrolą. Mimo to firma zawiesiła na dwa dni sprzedaż wycieczek.
Kolejnego dnia prezes zakomunikował: „w związku z niewypłacalnością Neckermann Polska Biuro Podroży sp. z o.o. złożyłem stosowny wniosek do Marszałka Województwa Mazowieckiego o uruchomienie gwarancji ubezpieczeniowych”. Jednocześnie wyjaśnił, że „bezpośrednim powodem powyższych działań jest ogłoszenie w dniu 23 września 2019 r. upadłości przez Thomas Cook PLC, a w konsekwencji także ogłoszenie w dniu 25 września 2019 r. upadłości spółki Thomas Cook GMBH, właściciela 100 proc. udziałów w Neckermann Polska. Chciałbym zaznaczyć, że polski oddział pomimo stabilnej kondycji finansowej nie może funkcjonować samodzielnie bez swojej spółki matki. Problemy naszego właściciela na rynku brytyjskim oraz niemieckim są przyczyną zlikwidowania działalności operacyjnej na wielu rynkach światowych, w tym na rynku polskim”.
Czytaj także: Jak uniknąć kłopotów na urlopie
Branża turystyczna jak piramida finansowa
Cała struktura międzynarodowego koncernu turystycznego posypała się jak domek z krat. Biznes turystyczny działa na niskich marżach i jest konstruowany trochę jak piramida finansowa. Pieniądze, które wpłacają klienci planujący wypoczynkowe wyjazdy, służą do finansowania przelotów i pobytów osób już wypoczywających. Jeśli więc nagle zabraknie zainteresowanych rezerwowaniem wczasów zimowych i przyszłorocznych letnich – co w sytuacji niepewności będzie reakcją naturalną – firmie zabraknie funduszy na opłacenie kosztów związanych z obsługą turystów aktualnie wypoczywających.
Linie lotnicze i hotelarze, czujni na niepokojące sygnały, zaczynają odmawiać kredytów i żądać przedpłat. Firma traci płynność finansową – i tak zdrowy i rentowny biznes może się gwałtownie zawalić. Ten proces w przypadku Thomasa Cooka nabrał monstrualnych rozmiarów, bo wiele krajów, dla których turystyka jest ważną dziedziną gospodarki, było skrajnie uzależnionych od wielkich touroperatorów, którzy dostarczali rzesze bogatych turystów. Sam Thomas Cook rocznie wysyłał 22 mln osób.
Niewypłacalność giganta to dla wielu hotelarzy, restauratorów, linii lotniczych, autobusowych i wycieczkowych statków prawdziwy dramat. Dlatego w wielu turystycznych krajach powstały sztaby kryzysowe, które mają zapobiec załamaniu się sektora tego usług. W tym samym czasie w państwach, z których byli wysyłani turyści, działają sztaby sprowadzające obywateli do kraju. W Polsce też taki działa.
Czytaj także: Strach dusi turystykę
Co mogą zrobić poszkodowani przez Neckermanna
Na szczęście dla Polaków, którzy pechowo wybrali ofertę Neckermanna, rodzime biuro ma solidną polisę, z której zostanie sfinansowany ich powrót do kraju. Działa też Turystyczny Fundusz Gwarancyjny, który w ramach tzw. drugiego filara uzupełniająco pokrywa wydatki związane m.in. ze zwrotem pieniędzy za opłacone, ale niezrealizowane usługi.
W przypadku Neckermanna 14 tys. osób zapłaciło już za wycieczki, na które nie pojedzie. Na razie jednak wszyscy muszą się kontaktować z Mazowieckim Urzędem Marszałkowskim, który w przypadku biur podróży mających siedzibę w stolicy zajmuje się akcją repatriacyjną (Departament Kultury, Promocji i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie, ul. Brechta 3, 03-472 Warszawa, tel. +48 22 597 95 40, +48 22 597 95 43, +48 22 597 95 45, +48 22 597 95 41, e-mail: dkpit@mazovia.pl).
Czytaj także: Turystyka się rozwija, ale zagraża światu
Turystyka, branża wysokiego ryzyka
Choć przemysł turystyczny jest trzecią co do wielkości branżą światowej gospodarki, jest też branżą wysokiego ryzyka. Dotychczas byliśmy ostrzegani przed korzystaniem z małych biur tworzonych przez niekompetentnych przedsiębiorców, którzy często bankrutowali, bo źle skalkulowali ofertę lub wybrali kraje, gdzie pojawiły się zagrożenia dla turystów. W efekcie padali, pozostawiając na dalekich plażach setki turystów, których trzeba było ewakuować do kraju.
Dziś, kiedy pada turystyczny gigant, okazuje się, że nikt, niezależnie od tego, które biuro wybierze, nie może czuć się bezpieczny. I jak tu spokojnie wypocząć?
Zobacz także: Globalna branża turystyczna ma 178 lat