Coraz więcej Polaków ma świadomość problemu, jakim jest smog i coraz lepiej rozumie, że zanieczyszczone powietrze fatalnie wpływa na nasze zdrowie. Jak szacuje Europejska Agencja Środowiska, smog jest w Polsce przyczyną już ok. 50 tys. przedwczesnych zgonów rocznie. Polskie społeczeństwo zaczyna zdawać sobie sprawę, że główną przyczyną smogu nad polskim niebem nie są wielkie fabryki, czy samochody, ale tzw. niska emisja. To zanieczyszczenia atmosfery (m.in. pyły zawieszone PM2,5 i PM10 oraz benzo(a)piren jeden z najbardziej toksycznych składników smogu), pochodzące ze źródeł znajdujących się na wysokości do 40 m, związane ze spalaniem węgla, drewna oraz paliw niskiej jakości (mułów węglowych, flotokoncentratów itp.) oraz śmieci w przydomowych piecach, kotłach i kominkach. Do tego dochodzi zły stan techniczny większości polskich domów jednorodzinnych, którego skutkiem jest znaczna utrata ciepła przez ściany, podłogi i mostki cieplne, czyli najsłabiej uszczelnione miejsca. W takich domach, aby się ogrzać, trzeba więcej palić, co powoduje zwiększoną emisję zanieczyszczeń do atmosfery.
Powstrzymać smog
Do walki z tak poważnym problemem, jakim jest smog, włączył się rząd wdrażając ogólnopolski program „Czyste Powietrze”. Na poziomie lokalnym, ze smogiem walczą samorządy. Sejmiki wojewódzkie przyjmują uchwały antysmogowe, które wskazują jakie piece i opał będą mogły być stosowane, a które zostaną ograniczone. Na Mazowszu uchwałę antysmogową przyjęto w październiku 2017 roku. Ogranicza ona m.in. używanie pieców, kotłów i kominków, które nie spełniają wymagań ekologicznych. Dokument wskazuje właścicielom, do którego roku powinni wymienić swoje instalacje. Co jednak mogą zrobić mieszkańcy, których nie stać na wymianę źródeł ciepła na ekologiczne? Powinni poszukać wsparcia w gminach. Do 15 października 2018 r. Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych przyjmuje wnioski, które dofinansują projekty polegające na wymianie urządzeń grzewczych na te bardziej ekologiczne. Likwidacja niskiej emisji w regionie i dbanie o czyste powietrze to główne cele trwającego już od marca naboru.
Środki pochodzą z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020, Działanie 4.3 „Redukcja emisji zanieczyszczeń powietrza”, Poddziałanie 4.3.1 „Ograniczanie zanieczyszczeń powietrza i rozwój mobilności miejskiej”. Całkowity budżet konkursu to prawie 13 mln zł (3 mln euro).
Na co i dla kogo dofinansowanie?
O unijne pieniądze mogą się ubiegać jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia oraz jednostki organizacyjne JST posiadające osobowość prawną. Projekty, które będą realizowane, zakładają wymianę kotłów, pieców oraz urządzeń grzewczych w gospodarstwach domowych, np. inwestycje w kotły elektryczne, olejowe, spalające biomasę lub ewentualnie paliwa gazowe. Wsparciem będą objęte także działania dotyczące wymiany ogrzewania w kotłowniach zasilających kilka budynków lub kotłowni osiedlowych. Dodatkowo w ramach inwestycji możliwe będzie:
- podłączenie budynków do sieci ciepłowniczej lub chłodniczej;
- przeprowadzenie termomodernizacji budynku, w którym zaplanowano wymianę urządzenia grzewczego (zakres prac termomodernizacyjnych musi wynikać z audytu energetycznego i musi służyć poprawie oszczędności energii);
- przebudowa lub budowa infrastruktury technicznej, np. przewodów lub urządzeń wodociągowych, kanalizacyjnych, ciepłowniczych, elektrycznych, gazowych, telekomunikacyjnych lub włókien światłowodowych na potrzeby projektu;
- wymiana lub montaż czujników tlenku węgla, tzw. czadu;
- zakup oraz montaż instalacji i urządzeń do produkcji energii elektrycznej i cieplnej ze źródeł odnawialnych, np. kotły centralnego ogrzewania, kolektory słoneczne, pompy ciepła, ogniwa fotowoltaiczne i inne urządzenia.
Ważne informacje
W konkursie są pewne ograniczenia. Dofinansowanie mogą uzyskać projekty planowane do realizacji na terenie gmin z obszaru województwa mazowieckiego o liczbie mieszkańców do 300 tys. Jednocześnie dofinansowanie wymiany urządzeń grzewczych będzie możliwe pod warunkiem zapewnienia znacznej redukcji CO2 w odniesieniu do istniejących instalacji o co najmniej 30 proc. w przypadku zmiany spalanego paliwa. Ze względu na fakt, że tego typu inwestycje mają długotrwały charakter, powinny być zgodne z właściwymi przepisami unijnymi.
Maksymalny poziom dofinansowania projektu to 80 proc. Minimalna wartość dofinansowania nie została określona, natomiast maksymalne wsparcie to 1,5 mln zł. Inwestycje mogą być realizowane w partnerstwie. Wnioski należy składać wyłącznie w formie elektronicznej w systemie MEWA 2.0. Pełna dokumentacja konkursowa dostępna na: https://www.funduszedlamazowsza.eu/nabory-wnioskow/4-3-redukcja-emisji-zanieczyszczen-powietrza-poddzialanie-4-3-1-ograniczanie-zanieczyszczen-powietrza-i-rozwoj-mobilnosci-miejskiej-typ-projektu-ograniczenie-niskiej-emisji-wymiana/
Więcej konkursów
Na koniec dobra wiadomość. W grudniu 2018 r. Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych planuje kolejny nabór na wymianę urządzeń grzewczych. Do mazowieckich samorządów ponownie trafi blisko 13 mln zł. Informacje dostępne będą na stronie: www.funduszedlamazowsza.eu.
O RPO WM
Mazowsze ma do dyspozycji ponad 8 mld zł z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020 skierowane głównie do samorządów, przedsiębiorców, sektora naukowego i pozarządowego. Szczegółowe informacje o możliwościach pozyskania unijnego dofinansowania dostępne są na stronie www.funduszedlamazowsza.eu w zakładce Zobacz ogłoszenia i wyniki naborów wniosków. Za ogłaszanie konkursów odpowiada Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie. Maksymalne dofinansowanie wynosi 80 procent wartości projektu. Na 2018 r. zaplanowano 31 konkursów na ponad 600 mln zł.
Gdzie szukać informacji?
Szczegółowe informacje na temat trwających i planowanych konkursów można uzyskać w Głównym Punkcie Informacyjnym Funduszy Europejskich zlokalizowanym w siedzibie MJWPU w Warszawie, tel. 22 542 27 99, 22 542 20 38, infolinia 0 801 101 101 (opłata za połączenie zgodna z taryfą danego operatora) lub w jednym z Lokalnych Punktów Informacyjnych w Siedlcach, tel. 22 542 27 12; Płocku, tel. 22 542 27 14; Ciechanowie, tel. 22 542 27 16; Radomiu, tel. 22 542 27 13 i Ostrołęce, tel. 22 542 27 15.
Informacje są też dostępne na stronie funduszedlamazowsza.eu w zakładce Zobacz ogłoszenia i wyniki naborów wniosków. Można także zapisać się do newslettera Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020 (najważniejsze informacje o konkursach, szkoleniach, spotkaniach informacyjnych, dofinansowanych projektach), a także do systemu powiadomień o aktualnych naborach.
Forum Rozwoju Mazowsza
Więcej informacji o funduszach unijnych będzie można uzyskać podczas 9. Forum Rozwoju Mazowsza, które odbędzie się 17-18 października 2018 roku na Stadionie Legii w Warszawie. Forum poświęcone jest promocji funduszy unijnych, wymianie doświadczeń i dyskusjom o tym, jak wzmacniać innowacyjność i przedsiębiorczość województwa. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny. Informacje o 9. Forum Rozwoju Mazowsza dostępne są na stronie http://www.forumrozwojumazowsza.eu/