Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) to fundament polskiej gospodarki, chociaż często niedoceniany przez polityków, którzy przypominają sobie o nich zwykle krótko przed wyborami, by wychwalać polski kapitalizm. Przeprowadzane od lat badania pokazują, że większość drobnych firm rośnie bez kredytów, czyli tylko w oparciu o to, co same wypracowały. Sondaże wśród przedsiębiorców, zamawiane przez Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan, przynoszą przez ostatnie lata te same wyniki. Aż 60 proc. mikro, małych i średnich firm rozwija się bez jakichkolwiek kredytów. Kolejne 25 proc. co prawda pożycza, ale bardzo niewiele – wartość kredytu nie przekracza u nich 10 proc. rocznej sprzedaży. Zaledwie kilka procent sektora MŚP w Polsce ma znaczne pożyczki wynoszące przynajmniej jedną trzecią wartości rocznej sprzedaży.
Taka konserwatywna strategia może mieć oczywiście zalety, choćby taką, że w trudnych czasach nie trzeba się martwić groźbą bankructwa z powodu niespłacanych rat. Ma też jednak wady – w okresach ożywienia przedsiębiorcy mogą nie wykorzystać swojej szansy. Szybszy rozwój jest możliwy tylko dzięki pożyczonym pieniądzom, zwłaszcza że konkurenci z innych unijnych krajów dużo chętniej biorą kredyty. A przecież wszyscy rywalizujemy na wspólnym europejskim rynku.
Argumenty używane przez firmy i bankowców prowadzą do powstania zaklętego kręgu. Przedsiębiorcy boją się pożyczek, ale też wskazują na niechęć banków do ich udzielania małym firmom. Bankowcy zaś odpowiadają, że oni są jak najbardziej otwarci na udzielanie kredytów sektorowi MŚP, ale otrzymują niewiele wniosków o pieniądze. Poza tym banki z powodu – ich zdaniem – zwiększonego ryzyka żądają wyższego oprocentowania pożyczek albo objęcia ich dodatkowymi zabezpieczeniami.