Władcy wyobraźni
Od Homera do Netflixa: mityczni bogowie i herosi wracają w filmach i serialach
AGNIESZKA KRZEMIŃSKA: – W netflixowym serialu „Kaos” Hera, Zeus, Posejdon i Dionizos żyją w luksusie na Olimpie, zdradzają się, są okrutni i egocentryczni. I chyba tak wyobrażali ich sobie starożytni Grecy?
TOMASZ MOJSIK: – Jeff Goldblum jako Zeus to skrzyżowanie angielskiego lorda z celebrytą. Czy Grecy tak mogli go widzieć? Wątpię. W końcu składali mu ofiary. Prawdą jest jednak, że w mitach pozwalali bogom być arcyludzkimi. Nie oznaczało to jednak, że bliskimi ludziom. Ale że bogom wolno więcej, to oni wyznaczają granice, które dla ludzi są nieprzekraczalne. I tu paradoks, bo serial właśnie ten aspekt uwypukla w sposób arcygrecki. Bogowie są prawie jak ludzie, a jednak nie da się z nimi rywalizować.
MACIEJ PAPROCKI: – Twórcy intrygująco przedstawili olimpijczyków, ale w fabule widzę pewne niedociągnięcia. Motywem przewodnim serialu jest reinkarnacja, choć starożytni uważali, że po śmierci cienie zmarłych pozostają na zawsze w Hadesie. Scenariusz może i nawiązuje do mitu orfickiego, wedle którego dzięki misteriom można po śmierci rozpocząć życie na nowo, ale nie wiadomo, na ile to odniesienie jest celowe. A jeśli jest, to co z bogami olimpijskimi, skoro pozostają nieśmiertelni dzięki piciu wody z Meandra, a Mojry czy Erynie jej nie potrzebują? Może drugi sezon wyjaśni tę nieścisłość. Jednak dobór i charakteryzacja aktorów grających te pierwotnie niezidentyfikowane płciowo dzieci nocy to strzał w dziesiątkę.
Niebinarne Mojry i chłopczyce motocyklistki jako Erynie – te wątki transpłciowości i transseksualności dobrze oddają mitologiczną rzeczywistość. Jest też Kajneus – Amazonka zamieniająca się w mężczyznę, co nawiązuje do tematu tranzycji.
M.P.: – W mitologii to król Lapitów, który urodził się jako dziewczyna Kajnis.