We włoskiej Lombardii w ciągu kilku dni odnotowano ponad tysiąc zakażeń. Szybko powiązano je z prawdopodobnym źródłem, jakim były zorganizowane w Mediolanie dwa masowe koncerty Tylor Swift. Każdy zgromadził po 65 tys. osób, a pewnie wśród uczestników znaleźli się tacy, którzy przyszli na zabawę już z objawami infekcji.
Dla przypomnienia: koronawirus przenosi się bardzo łatwo przez górne drogi oddechowe, a więc stojąc w bliskiej odległości od zakażonej nim osoby, aspirujemy przez usta i nos (również przez śluzówki oczu) wirusa. W tłumie zebranym wokół sceny bardzo łatwo o szybką transmisję i choć na świeżym powietrzu ryzyko takie jest mniejsze niż w zamkniętej hali, to ścisk jest także czynnikiem istotnie podnoszącym zagrożenie.
Koronawirus krąży i nie przestanie
Ale o covidzie stało się głośno już tydzień temu za sprawą prezydenta Stanów Zjednoczonych Joe Bidena. Komunikat dotyczący jego zdrowia odczytano jako możliwy początek końca jego kampanii wyborczej (co potwierdziło się w minioną niedzielę, niekoniecznie z powodu samego zakażenia), ale ponieważ wiadomość dotyczyła głowy światowego mocarstwa, był to także znak dla wszystkich, że nie można mówić o zakończeniu pandemii.
Światowa Organizacja Zdrowia jeszcze jej zresztą nie odwołała. Co prawda na początku maja ubiegłego roku eksperci WHO uznali, że nie stanowi ona już zagrożenia zdrowia publicznego o zasięgu globalnym, jednak masowe zakażenia SARS-CoV-2 mogą zdarzać się nadal, zwłaszcza w sezonach jesienno-zimowych lub właśnie latem, kiedy dochodzi do częstszych podróży oraz wzmożenia kontaktów towarzyskich (tu wracamy do organizowanych masowo koncertów muzycznych).
Czytaj także: Na plaży z covidem. Testy idą nad Bałtykiem jak woda
Większość ludzi ma już lepszą odporność na wirusa w wyniku szczepień i wcześniejszych infekcji, mimo to nie chronią one w 100 proc. przed kolejnymi. Dla osób wrażliwych – m.in. w starszym wieku, z chorobami przewlekłymi lub upośledzonym układem odpornościowym – ryzyko zachorowania zawsze będzie większe (81-letni Biden chorował na covid również w lipcu 2022 r., wcześniej był w pełni zaszczepiony i otrzymywał dawki przypominające). Ale pewnie dlatego chorobę za każdym razem przechodził lekko, bez gorączki, odczuwając łagodne objawy ze strony górnych dróg oddechowych (podawano mu jednak lek przeciwwirusowy paxlovid, zalecany przy takiej infekcji).
Wakacyjne czynniki podwyższonego ryzyka
W Polsce również notujemy ostatnio wzrost liczby zakażeń, choć mało kto wykonuje teraz testy, a jeśli ma na to ochotę, to wyniki nie są nigdzie zgłaszane, więc umykają statystyce. Minionej doby w całym kraju zarejestrowano oficjalnie 368 nowych przypadków (jedna osoba zmarła). To trzykrotny wzrost w porównaniu z początkiem lipca.
Z wypowiedzi szefa Głównej Inspekcji Sanitarnej dr. Pawła Grzesiowskiego wynika, że krążąca obecnie na świecie i w Polsce odmiana omikrona daje dolegliwości grypopodobne lub objawy ze strony przewodu pokarmowego. Informacje, które niedawno napływały z Białego Domu na temat stanu zdrowia Bidena, również wskazywały na to, że zakaził się on jednym z dwóch wariantów omikrona, ostatnio dominujących na świecie (jeden odpowiada za katar i kaszel, a drugi częściej wywołuje problemy żołądkowo-jelitowe).
Co robić, by uniknąć ryzyka zakażenia? Nic się nie zmieniło w zaleceniach, które eksperci wbijali nam do głowy podczas najwyższych fal pandemii: higiena, a zwłaszcza mycie rąk, nie narażanie się na bliski kontakt z osobami, które już są chore i kichają lub kaszlą, konieczność szczególnej uwagi w miejscach, gdzie można spotkać duże skupiska ludzi. Jeszcze raz warto podkreślić, że choć podczas lata więcej czasu spędzamy na świeżym powietrzu, a w domach są pootwierane okna (co przyspiesza wentylację i sprawia, że w najbliższym otoczeniu ilość wirusa nie jest tak skondensowana jak w innych porach roku), to bliskie kontakty, podróże i beztroskie traktowanie własnego stanu zdrowia są czynnikami podwyższonego ryzyka.
Dr Grzesiowski dla „Polityki”: Covid nam ucieka. Będziemy chorować, może nawet wiele razy
Nowe szczepionki po wakacjach
Sam omikron zaczął być niebezpieczny jesienią 2021 r., ale nadal ewoluuje i do obecnych mutacji powinien być dostosowany skład nowych partii szczepionek na najbliższy sezon jesienno-zimowy. Troje liczących się ich producentów – Pfizer, Moderna i Novavax – zostało już zobowiązanych, by najpóźniej przed końcem września przygotować je pod kątem wariantu JN.1 lub jego potomków: KP.2, KP.3 i LB.1.
Oczekuje się, że niezależnie od wybranego celu każda szczepionka będzie skuteczna i nie tylko wzmocni doraźną ochronę, ale zmniejszy również ryzyko tzw. długotrwałego covidu, okupionego licznymi powikłaniami (z ang. long covid). To wciąż rzadko uświadamiany cel szczepień. Tymczasem przed ich wprowadzeniem u jednej na dziesięć osób dochodziło do takich komplikacji, a w opublikowanej niedawno pracy w prestiżowym „The New England Journal of Medicine” zaprezentowano dane, że wśród zaszczepionych tylko u 5,3 proc. rozwinął się long covid po zakażeniu wariantem delta i u 3,5 proc. po zakażeniu wariantem omikron.
Na szczepienia uaktualnionymi wersjami preparatów przeciwko koronawirusowi przyjdzie czas wczesną jesienią i warto je wziąć pod uwagę.