„Słuchaj, mam tu dziwaczną kość”. Paleopatologie, czyli na co chorowały dinozaury

Infekcje, nowotwory, deformacje zębów, złamania kości, zapalenia stawów, awitaminozy – to tylko niektóre z chorób, jakie diagnozuje się u zwierząt z ery dinozaurów.

Arch. pryw. Dr Dawid Surmik

Ci pacjenci nie żyją od dawna. Niektórzy nawet od dziesiątek, a czasem i setek milionów lat. Takie na przykład dinozaury drapieżne – najwięksi lądowi mięsożercy wszech czasów, postrachy ery mezozoicznej. U tyranozaura wykryto infekcję stóp, która prawdopodobnie wdała się po pęknięciu lub złamaniu kości w nodze. Allozaur z kolei cierpiał na zapalenie szpiku kości udowej, które doprowadziło do patologicznego rozrostu w kształcie kalafiora. Kilka T-rexów miało problemy z uzębieniem, w tym deformacje rozwojowe, złamania oraz liczne ubytki.

Hadrozaury, czyli roślinożerne dinozaury kaczodziobe, chorowały na rozmaite nowotwory, np. na szkliwiaka – raka szczęki i żuchwy. Inni pacjenci zmagali się z gruźlicą, dną moczanową, zapaleniem kości, osteoporozą, skoliozą oraz z awitaminozami, w tym ze szkorbutem. Złamania i pęknięcia kości, urazy czaszki, braki kończyn (zapewne skutek ataku drapieżników lub rywali w godach) były tak powszechne, że nie sposób ich wszystkich wymieniać.

Nie bez powodu naukowa książka „Modern Paleopathology. The Study of Diagnostic Approach to Ancient Diseases, their Pathology and Epidemiologia” („Nowoczesna paleopatologia. Studium podejścia diagnostycznego do dawnych chorób, ich patologii i epidemiologii”), którą właśnie opublikował Springer International Publishing, liczy sobie ponad 880 stron.

Szkielet szkieletowi równy

Dwóch spośród trzech jej autorów – dr Dawid Surmik z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz dr Filippo Bertozzo z Royal Belgian Institute of Natural Science w Brukseli – to paleontolodzy. Pomysłodawcą, inicjatorem i pierwszym autorem jest jednak doświadczony radiolog i reumatolog, profesor medycyny Bruce Rothschild, który pracował na kilku uczelniach amerykańskich.