Nauka

Słodkie bzyczenie

Słodkie bzyczenie. Miejskie ule nie muszą być najlepszym pomysłem

Pszczoła miodna (Apis mellifera). Pszczoła miodna (Apis mellifera). Shutterstock
Miód i wosk podkradaliśmy pszczołom na długo przed założeniem pierwszych uli. Dziś staramy się pszczoły chronić i hodować w miastach, co niekoniecznie musi być dobre dla dzikich zapylaczy.
Naskalny rysunek z Cueva de la Araña koło Walencji (10–7 tys. lat p.n.e.) przedstawiający podbieranie miodu dzikim pszczołom.East News Naskalny rysunek z Cueva de la Araña koło Walencji (10–7 tys. lat p.n.e.) przedstawiający podbieranie miodu dzikim pszczołom.

Na przełomie VI i IV w. p.n.e. filozof Demokryt z Abdery twierdził, że aby dożyć starości, należy stosować „z zewnątrz olej, do wewnątrz miód”. Ponoć też, gdy zgodnie ze swoją filozofią zaczął ograniczać przyjemności życia, doszedł do tego, że na święto bogini plonów Ceres kazał sobie przynieść garniec miodu, który tylko wąchał, a gdy mu go zabrano – zmarł. Te anegdoty mówią, że antyczni doceniali dobroczynny wpływ miodu, na pewno jednak nie jako pierwsi. Dużo wcześniej rozkoszowano się jego smakiem, zamieniano na alkohol, wykorzystywano do konserwowania żywności. To samo dotyczy wytwarzanego przez pszczoły wosku, który archeolodzy znajdują w różnych dziwnych miejscach. Przez tysiące lat pozyskiwanie tych dwóch substancji wiązało się z podbieraniem ich z pszczelich gniazd.

Wykradanie na wysokościach

Najprawdopodobniej człowiek robił to „od zawsze”. Z badań prymatologów wynika, że z zabieraniem miodu pszczołom doskonale radzą sobie nie tylko niedźwiedzie, ale i szympansy, które rozgryzają końcówki patyków, tworząc z nich pędzelki, po czym wkładają je do gniazd, by do włókienek przykleiła się lepka substancja. Naukowcy z Instytutu Maxa Plancka zauważyli w Parku Loango w Gabonie, że małpy stosują cały zestaw narzędzi – cienkie „sondy” do wykrywania podziemnych uli, pałki do ich rozbijania, kawałki kory służące jako „łyżki” do nabierania słodkiego przysmaku. Najzmyślniejsze z nich miały nawet narzędzie wielofunkcyjne – szersze na jednym i węższe na drugim końcu.

Łowcy zbieracze epoki paleolitu też nie gardzili miodem i podobnie jak małpy z Gabonu raczej nie oszczędzali ograbianych gniazd. Najstarsze znane malowidło, pokazujące, jak sobie radzono, znajduje się w Cueva de la Arańa koło Walencji.

Polityka 37.2021 (3329) z dnia 07.09.2021; Nauka i cywilizacja; s. 60
Oryginalny tytuł tekstu: "Słodkie bzyczenie"
Reklama