Nauka

Nie/prawda, że

Obalamy mity świata (o dylemacie wagonika, o dietach genetycznych i o zezie Leonarda oraz Remrandta)

Dopasowanie diety do predyspozycji genetycznych ma na razie bardzo wątłe podstawy naukowe. Dopasowanie diety do predyspozycji genetycznych ma na razie bardzo wątłe podstawy naukowe. Jose A. Bernat Bacete / Getty Images
Jak odróżnić fakty naukowe od alternatywnych? Agitację od popularyzacji? Jak dostrzec to, co istotne? Oto nasz sceptyczny przegląd odkryć i przykryć.
Lech Mazurczyk

/ dylemat wagonika

Geograficzny wybór etyczny.

Do szyn przywiązano pięć osób. W ich kierunku pędzi wagonik. Ale możecie Państwo przestawić zwrotnicę i skierować go na drugi tor, gdzie leży tylko jedna osoba. Co zrobicie? Oto eksperyment myślowy zwany dylematem wagonika. W 2014 r. naukowcy z Massachusetts Institute of Technology umieścili w sieci jego zmodyfikowaną wersję: pytali o to, co w tego typu sytuacjach powinna zrobić sztuczna inteligencja. W „Nature” ukazała się analiza wyników. Są frapujące: uczestnicy z różnych krajów wydają się mieć różne preferencje. I tak kultury ceniące indywidualizm chętniej „ratowałyby” osoby młodsze niż starsze. To głównie państwa należące do tak zwanego Zachodu (Francja, Kanada, Wielka Brytania). Kultury szanujące działania kolektywne uważają odwrotnie. To głównie Daleki Wschód (Chiny, Korea Południowa, Japonia). Zachód większą też wagę niż Wschód przykłada do całkowitej liczby uratowanych osób. Te i inne wnioski z badań prawdopodobnie nie mają charakteru uniwersalnego. Nie uwzględniają też czynników demograficznych, a uczestnicy byli nieprzypadkowi itd. Ale z pewnością powinny być brane pod uwagę podczas ustalania norm etycznych dla chociażby samochodów autonomicznych. To one będą „decydować”, kogo i których – pasażerów, kierowców, przechodniów – ratować w sytuacji krytycznej.

***

/ jedzenie z DNA

Urządzenia dopasowujące dietę do naszych predyspozycji genetycznych to tylko chwyt marketingowy.

Popularnonaukowy tygodnik „New Scientist” opisał niedawno premierę produktu pewnej firmy, która rozpoczęła swoją działalność na razie tylko w Londynie. Ale pewnie jej pomysł szybko znajdzie naśladowców w innych krajach.

Polityka 50.2019 (3240) z dnia 10.12.2019; Nauka; s. 67
Oryginalny tytuł tekstu: "Nie/prawda, że"
Reklama