Robi się gorąco

Czy globalne ocieplenie da się zatrzymać

1 stycznia 2019

Węgiel jako produkt ekologiczny – fragment instalacji w polskim pawilonie w Katowicach. Dominika Zarzycka/NurPhoto / Getty Images

Szczyt Klimatyczny ONZ w Katowicach osiągnął cel minimum – przyjęto „pakiet katowicki”. Sukces to czy porażka zastanawiają się eksperci, patrząc, jak maleją szanse na zatrzymanie globalnego ocieplenia.

Nieustannie rośnie globalna emisja gazów cieplarnianych, rośnie więc temperatura atmosfery, a wraz z nią prawdopodobieństwo osiągnięcia punktu przełomu, po którym sytuacja wymknie się spod kontroli.

NOAA Photo Library, NOAA Central Library; OAR ERL National Severe Storms Laboratory NSSL/Wikipedia Nieustannie rośnie globalna emisja gazów cieplarnianych, rośnie więc temperatura atmosfery, a wraz z nią prawdopodobieństwo osiągnięcia punktu przełomu, po którym sytuacja wymknie się spod kontroli.

Politycy oficjalnie nie kryją zadowolenia i cieszą się, że w Katowicach udało się ustalić zasady wdrażania porozumienia paryskiego z 2015 r. Niemal do końca nie było to pewne, negocjacje przeciągnęły się o ponad dobę, w końcu powstał dokument zaakceptowany przez wszystkie 196 państw-stron Konwencji Klimatycznej.

Zgniłe kompromisy

W coraz bardziej podzielonym świecie taka zgoda to niemal cud, musiała być więc okupiona kompromisami. Brazylia uparła się przy specjalnym sposobie wprowadzenia rynkowego mechanizmu handlu emisjami gazów cieplarnianych, więc w ogóle wykreślono artykuł dotyczący tego problemu, pozostawiając kwestię późniejszym negocjacjom.

Stany Zjednoczone w towarzystwie Rosji, Arabii Saudyjskiej i Kuwejtu nie zgodziły się, by przyjąć w treści dokumentu ustalenia Raportu Specjalnego Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatycznych (IPCC). Raport ten podsumowuje stan wiedzy naukowej na temat zmian klimatycznych i ich konsekwencji. Został ogłoszony jesienią 2018 r. i wywołał wielkie poruszenie na świecie, bo jasno pokazuje, że cel główny porozumienia paryskiego – zatrzymanie wzrostu temperatury atmosfery na poziomie 1,5 st. C powyżej poziomu z epoki przedprzemysłowej – wymaga szybkich i zdecydowanych działań. W ciągu najbliższych 12 lat należałoby zmniejszyć na świecie emisję gazów cieplarnianych o 45 proc., do połowy stulecia uzyskać neutralność emisyjną.

Autorzy raportu pokazują też jasno, że niewielkie nawet przesunięcie celu – do 2 st. C – przełoży się na poważne konsekwencje: zwiększoną liczbę i intensywność ekstremalnych zjawisk pogodowych, długotrwałe upały, susze i ulewne deszcze, szybszy wzrost poziomu oceanów, koniec rafy koralowej.

Polityka 1.2019 (3192) z dnia 01.01.2019; Nauka; s. 70

Oryginalny tytuł tekstu: "Robi się gorąco"

Edwin Bendyk

Pisarz, publicysta, prezes Fundacji Batorego. Zajmuje się tematyką cywilizacyjną (modernizacja, cyfrowa rewolucja, ekologia). Autor książek „Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności” (2002), „Antymatrix. Człowiek w labiryncie sieci” (2004), „Miłość, wojna, rewolucja. Szkice na czas kryzysu” (2009), „Bunt w sieci” (2012), „Jak żyć w świecie, który oszalał” (2014, wspólnie z Jackiem Santorskim i Witoldem Orłowskim). W 2020 r. ukazała się książka „W Polsce, czyli wszędzie”. Bendyk prowadzi popularnego bloga „Antymatrix II. Z dziennika kogniwojażera”. Jest wykładowcą akademickim, szefem Centrum Badań nad Przyszłością w Collegium Civitas, członkiem Polskiego PEN Clubu oraz European Council on Foreign Relations. Dziennikarz działu Nauka/projektpulsar.pl.