Nauka

Życie jak kromka chleba

Krótka historia pieczywa

Piekarze wyrabiający ciasto na chleb – grecka terakota z VI w.p.n.e. Piekarze wyrabiający ciasto na chleb – grecka terakota z VI w.p.n.e. www.bridgemanart.com/Photopower
Zboże jest podstawą diety ludzi, odkąd stali się rolnikami. Najczęściej przybiera postać chleba. Żeby jednak na naszych stołach pojawiły się aromatyczne bochny z chrupiącą skórką, musieliśmy się wiele nauczyć.
Rzymski sprzedawca pieczywa na reliefie z II w.n.e.www.bridgemanart.com/Photopower Rzymski sprzedawca pieczywa na reliefie z II w.n.e.

Zanim człowiek odkrył moc zakwasu i drożdży, przez długie tysiące lat raczył się przaśnymi plackami oraz zbożowymi bryjami. W 2015 r. naukowcy znaleźli dowody, że mieszkańcy jaskini Paglicci w środkowych Włoszech 32 tys. lat temu robili mąkę z dzikiego owsa. Najpierw podgrzewali ziarna (bo ciepłe zboże łatwiej wymłócić), a później rozcierali je na dużym kamieniu. To najstarsze potwierdzenie wytwarzania mąki pokazuje, że człowiek, na długo zanim zaczął uprawiać zboża, zbierał i mełł ziarna dziko rosnących zbóż i traw, choć nie wiadomo, czy z uzyskanej grubo mielonej mąki robił brejowatą zupę czy piekł na rozgrzanych kamieniach podpłomyki.

Masz babo placek do piwa

Archeologia, ikonografia, a nawet badania izotopowe kości potwierdzają, że zboża stanowiły najważniejszy składnik diety starożytnych Egipcjan. Stopień starcia odnalezionych zębów wskazuje zaś, że mąka na chleb była pełna kamiennego pyłu z żaren. To właśnie nad Nilem są znajdowane najstarsze piece, formy chlebowe, bochenki włożone zmarłym do grobów i teksty wspominające o ofiarach z pieczywa oraz racjach chleba dla robotników (budowniczowie piramid w Gizie dostawali większe niż zazwyczaj bochny, czego dowodzi wielkość form do ich wypieku).

Na marginesie: piece, w których wypiekano jęczmienne bułeczki, były obok kadzi do warzenia stałym elementem wyposażenia najstarszych egipskich browarów. Ta obserwacja wiąże się z dyskusją przypominającą spór o jajko i kurę, która od kilku lat toczy się w świecie naukowym. W 2009 r. Patrick McGovern z University of Pennsylvania w Filadelfii, badający ślady alkoholu na ściankach naczyń, wysunął hipotezę, że ludzie zajęli się rolnictwem po to, by mieć stały dostęp do alkoholu.

Polityka 4.2016 (3043) z dnia 19.01.2016; Nauka; s. 72
Oryginalny tytuł tekstu: "Życie jak kromka chleba"
Reklama