Charles Montgomery, „Miasto szczęśliwe. Jak zmienić nasze życie, zmieniając nasze miasta”, przekł. Tomasz Tesznar, wyd. Wysoki Zamek, Kraków 2015
Polacy lubią miejscowości, w których mieszkają. Ale gdyby przyjąć kryteria pisarza i urbanisty Charlesa Montgomery’ego, to szczęśliwi jeszcze nie są, bo ich miasta ciągle nie zachęcają do współtworzenia wspólnej przestrzeni. Polacy ciągle wolą rozwijać prywatne strategie bycia w mieście, które jest traktowane jak supermarket mający dostarczać potrzebne do życia usługi. Montgomery pokazuje, posługując się zarówno konkretnymi przykładami, jak i odwołaniami do badań, jak to zmienić.
„Miasto na plus. Eseje o polskich przestrzeniach miejskich”, red. Hubert Mazur, wyd. Wysoki Zamek, Kraków 2017
Aktywiści miejscy często zarzucają lokalnym włodarzom, że ich ulubioną odpowiedzią jest „nie da się!”. Nie da się wyprowadzić ruchu samochodowego z centrum, nie da się zlikwidować chaosu estetycznego wywołanego samowolką reklamową itd. Autorzy „Miasta na plus” – aktywiści i urbaniści, pokazują na konkretnych przykładach z polskich miast, że jednak miasta można zmienić na lepsze. Gdy jest dobry pomysł, któremu towarzyszy determinacja, zdolność do kompromisu i umiejętność słuchania głosów mieszkańców. Da się!
Paweł Kubicki, „Wynajdywanie miejskości”, wyd. Zakład Wydawniczy Nomos, Kraków 2016
W Polsce wzorem dobrego życia ciągle jest funkcjonowanie w dworku z dala od miejskiego zgiełku. Socjolog Paweł Kubicki (jego tekst na s. 92) opisuje polską przygodę z miastem, sięgając zarówno głęboko w historię, jak i odwołując się do najnowszych, często autorskich badań. To książka dla każdego, kto chce zrozumieć dynamikę przeciwstawnych często procesów, jak suburbanizacja i kształtowanie nowego mieszczaństwa, które czynią polskie miasta tak ciekawymi i niejednoznacznymi.
Filip Springer, „Miasto Archipelag. Polska mniejszych miast”, wyd. Karakter, Kraków 2016
Filip Springer niestrudzenie opisuje rzeczywistość polskich miast, tym razem odwiedził 33 ośrodki, które w wyniku ostatniej reformy terytorialnej przestały być stolicami województw. W efekcie powstał gęsty opis Polski, jakiej nie widać z perspektywy metropolii, jednak nie mniej ciekawej. Jest życie poza Warszawą, Wrocławiem czy Krakowem i jeśli chce się zrozumieć polską rzeczywistość, również w wymiarze politycznym, trzeba zrozumieć Archipelag.
Magdalena Matysek-Imielińska, „Miasto w działaniu. Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa – dobro wspólne w epoce nowoczesnej”, wyd. Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2018
Warszawska Spółdzielnia Mieszkaniowa to klasyczny przykład, jak można kształtować przestrzeń miejską w ramach emancypacyjnego i włączającego zarazem projektu społecznego. Kulturoznawczyni dr Magdalena Matysek-Imielińska nie ogranicza się jednak do przypomnienia fascynującej historii z przedwojennej Warszawy. Traktuje ją jako punkt wyjścia do generalnych refleksji o mieście jako żywym systemie zanurzonym w konkretny kontekst społeczny, gospodarczy, polityczny. To od niego zależy możliwość realizacji takich projektów, jak WSM i sensowność odwoływania się do nich współcześnie.
„Miasta progresywne. Jak to robimy”, red. Ewa Całus, Friedrich-Ebert-Stiftung, wyd. Przedstawicielstwo w Polsce, Warszawa 2018
Jednym z efektów wyborów samorządowych w 2014 r. było pojawienie się wśród burmistrzów i prezydentów miast nowicjuszy i nowicjuszek, z najbardziej rozpoznawalnym Robertem Biedroniem na czele. To właśnie prezydent Słupska zainicjował ruch miast progresywnych, w którym zrzeszyło się 20 ośrodków z całej Polski. Kadencję podsumowują zbiorem dobrych praktyk – opisem konkretnych rozwiązań dotyczących spraw miejskich, jakie udało im się zrealizować pod hasłem progresywnej polityki miejskiej. Publikacja dostępna jest także w wersji elektronicznej.
„Strategie dla miasta przyszłości”, red. Łukasz Medeksza, Wrocław 2016
W ramach programu Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016 realizowany był wielomiesięczny projekt „Miasto przyszłości/Laboratorium Wrocław” (autor i kurator Edwin Bendyk). Jednym z jego efektów jest pięciotomowa publikacja „Strategie dla Miasta Przyszłości” współtworzona przez najlepszych specjalistów, przedstawiająca różne wymiary myślenia o rozwoju i przyszłości miast – od urbanistyki, architektury po sprawy społeczne, kulturę i gospodarkę. Publikację można pobrać w wersji elektronicznej pod adresem: www.miastoprzyszlosci. wroclaw2016.pl.
Magazyn Miasta
Zainteresowani stanem aktualnej dyskusji o kwestii miejskiej, o miejskich innowacjach, pomysłach na dobre życie i wysokiej jakości przestrzeń publiczną powinni regularnie sięgać do Magazynu Miasta redagowanego przez Martę Żakowską. To więcej niż czasopismo – za magazynem stoi grono ludzi od lat zaangażowanych w sprawy miejskie. www.magazynmiasta.pl