„Ormiańska diaspora, szacowana na ok. 10 mln ludzi, trzykrotnie liczniejsza niż ludność Armenii, rozsiana jest na wszystkich kontynentach: od Rosji po Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię, Liban i Australię” – przypomina w „Guardianie” Kate Lyons w setną rocznicę ludobójstwa Ormian.
Potomkowie imigrantów, którzy sto lat temu uciekali z Armenii przed wizją ludobójstwa, dziś przyczyniają się do rozwoju sportu i biznesu, życia kulturalnego i politycznego. Oto dziesięć najbardziej znanych postaci ormiańskiej społeczności:
1. Kim Kardashian
34-letnia amerykańska celebrytka jest jedną z najbardziej znanych na świecie Ormianek. Jej ojcem był Robert Kardashian, amerykański prawnik, który zasłynął jako obrońca O.J. Simpsona – futbolisty oskarżonego o zabójstwo swojej żony. Rodzina Kardashianów stała się znana dzięki telewizyjnemu reality show „Z kamerą u Kardashianów” (ang. „Keeping Up With the Kardashians”). W 2015 r. magazyn „Time” umieścił Kim Kardashian i jej męża Kayne Westa, rapera i producenta hiphopowego, na liście najbardziej wpływowych osób na świecie.
W związku ze zbliżającą się setną rocznicą ludobójstwa Ormian Kim, wraz ze swoim mężem, córką oraz siostrą Khloe, w ubiegłym tygodniu po raz pierwszy odwiedziła Armenię. W trakcie wizyty doszło do spotkania z premierem Hovikiem Abrahamyanen. Rodzina Kardashianów zwiedziła m.in. Cicernakaberd, kompleks złożony z pomnika i muzeum ludobójstwa. O wizytę amerykańskiej celebrytki zabiegały armeńskie władze, które od dekad walczą o pamięć półtora miliona ofiar rzezi, jaką w 1915 r. rozpoczęli Turcy.
2. Cher
Cher, a właściwie Cherylin Sarkissian, to światowej sławy amerykańska piosenkarka i aktorka. Urodziła się w 1946 r. w El Centro w Kalifornii. Ojciec Cher ma ormiańskie korzenie, natomiast matka, aktorka Georgia Holt, ma pochodzenie angielskie, francuskie, niemieckie, irlandzkie oraz czirokeskie.
Cher przez większą część swojego życia nie czuła się silnie związana ze swoim ormiańskim dziedzictwem. Zmieniło się to, kiedy udała się do Armenii z misją humanitarną w 1993 roku, gdy kraj był w stanie wojny z Azerbejdżanem. W ubiegłym tygodniu Cher podzieliła się ze światem historią jej babci dotyczącą tragicznych wydarzeń w Armenii sprzed stu lat i wezwała rząd turecki do uznania ich za ludobójstwo.
3. Andre Agassi
44-letni tenisista, którego matką była Amerykanka, a ojcem etniczny Ormianin, który wyemigrował w latach 50. do USA i przyjął amerykańskie obywatelstwo. Jego oryginalne nazwisko to Agassian, ale zostało zmienione w obawie przed prześladowaniami.
Agassi zwyciężył w sumie osiem Wielkich Szlemów, a po skończeniu kariery w 2006 r. zajął się filantropią. Jest mężem innej gwiazdy tenisa – Niemki Steffi Graf.
4. Siergiej Ławrow
Rosyjski minister spraw zagranicznych od 2004 r., wcześniej przez dekadę pełnił funkcję ambasadora przy Organizacji Narodów Zjednoczonych. Urodził się w 1949 r. w Moskwie jako syn Ormianina i Rosjanki pochodzącej z Gruzji. Przyznaje się do ormiańskiego pochodzenia, ale czuje się związany z rosyjskim dziedzictwem.
5. Alain Prost
Francuski kierowca wyścigowy, jeden z najbardziej utytułowanych kierowców Formuły 1 wszech czasów. W czasie swojej kariery w F1, która trwała od 1980 do 1993, zwyciężył w 51 Grand Prix i zdobył cztery tytuły Mistrza Świata. Za sukcesy sportowe został odznaczony m.in. francuską Legią Honorową V klasy, Orderem Imperium Brytyjskiego oraz brazylijskim Orderem Krzyża Południa.
Urodził się nieopodal Saint-Chamond w departamencie Loire we Francji. Ormiańskie pochodzenie zawdzięcza matce, której rodzice uciekli w 1915 r. z Armenii do Francji.
6. Charles Aznavour
Nazywany francuskim Frankiem Sinatrą Aznavour jest uwielbianym przez Francuzów piosenkarzem i aktorem. Urodził się jako Shahnour Varinag Aznavourian. Jego matka przeżyła ludobójstwo w 1915 r. i wyemigrowała do Francji.
Kiedy miał 22 lata, usłyszała go Edith Piaf i zaproponowała, by towarzyszył jej w czasie trasy koncertowej po Francji i USA. W trakcie swojej długoletniej kariery wydał ponad 100 płyt i wystąpił w ponad 60 filmach. W 1998 r. CNN i Time Online wybrały go artystą stulecia.
7. Kirk Kerkorian
Najbogatszy Ormianin. Dorobił się na spekulacyjnych transakcjach ziemią. W 2007 roku jego majątek szacowano na 150 mld dolarów, co dało mu 7. pozycję na liście najbogatszych Amerykanów. Miał szansę stać się właścicielem potentatów motoryzacyjnych General Motors oraz Forda, ale zapobiegła temu ingerencja rządu federalnego.
Rodzice Kerkoriana byli ormiańskimi imigrantami. W 1988 r. miliarder przekazał ponad 1 mld dol. władzom Armenii na pomoc humanitarną w związku z trzęsieniem ziemi, które zabiło 25 tys. ludzi.
8. Serj Tankian
Wokalista metalowego zespołu System of a Down. Urodził się w Libanie jako potomek ormiańskich rodziców i przeniósł się do Los Angeles w wieku pięciu lat. Jego dziadek jest ocalałym z ludobójstwa Ormianinem. Trzej koledzy z zespołu: perkusista John Dolmayan, gitarzysta i wokalista Daron Malakian oraz basista Shavo Odadjian również są etnicznymi Ormianami. Wiele utworów S.O.A.D. nawiązuje do ormiańskiej tradycji czy historii.
Za włączenie się w kampanię upamiętniającą ludobójstwo Ormian w 1915 r. Tankian otrzymał od premiera Armenii w 2011 r. Order Pamięci. W dniu setnej rocznicy ludobójstwa zespół z darmowym koncertem postanowił wystąpić w stolicy kraju, Erywaniu.
9. Atom Egoyan
Kanadyjski reżyser, scenarzysta, montażysta, operator i producent filmowy pochodzenia ormiańskiego. Urodził się w ormiańskiej rodzinie w Kairze (Egipt). Gdy miał trzy lata, wraz z rodzicami przeprowadził się do Kanady.
Studiował w Toronto, w czasie studiów przyłączył się do Stowarzyszenia Studentów Armeńskich. Napisał scenariusz i na jego podstawie wyreżyserował film „Ararat” o ludobójstwie Ormian. Również w innych swoich filmach sięga do problematyki związanej z Armenią i Ormianami (m.in. „Next of Kin”, „Family Viewing”).
10. Garry Kasparow
Światowej sławy rosyjski szachista i działacz na rzecz przestrzegania praw człowieka. Urodził się jako Garik Kimovich Weinstein w Baku, stolicy Azerbejdżanu, ówczesnej Republiki Radzieckiej. Kasparow to zrusycyzowane nazwisko jego ormiańskiej matki – Klary Szagenownej Kasparian. Ojciec Kasparowa, Kim Moiseyevich Weinstein, był rosyjskim Żydem.
Po zakończeniu kariery szachowej w maju 2012 r. został wybrany na stanowisko prezesa Fundacji Praw Człowieka (ang. Human Rights Foundation – HRF). Występował m.in. w obronie grupy Pussy Riot. W 2013 r. otrzymał nagrodę Obrońca Praw Człowieka, przyznawaną przez ONZ.