Veronika Hapchenko
Nominacja w kategorii Sztuki wizualne: Veronika Hapchenko
Jest Ukrainką (ur. 1995) na stałe mieszkającą w Krakowie. Urodziła się i początkowo studiowała scenografię teatru lalkowego na Narodowym Uniwersytecie Filmowym w Kijowie, po przyjeździe do Polski podjęła studia na Wydziale Malarstwa krakowskiej ASP. Dość zaskakujący wydawać się może obszar zainteresowań tematycznych tej młodej artystki – otóż tropi ona w swoim malarstwie pozostałości, jakie po Związku Radzieckim można odnaleźć w fizycznej i duchowej przestrzeni postsowieckiej. Przygląda się radzieckiej ikonografii i sile wówczas budowanych mitów. Łączy okultyzm z nauką, modernizm z ezoteryką, magię i mitologię pogańską z filozofią, historią sztuki i literaturą. Ujawnia, jak paradoksalnie elementy sowieckiej propagandy powiązane były z mistycznymi opowieściami. „Jeśli nie możemy sobie czegoś wytłumaczyć, sięgamy po magię” – tłumaczy artystka.
Jeden z cyklów prac poświęciła legendzie Pawlika Morozowa, kolejny dotyczył podboju kosmosu i tego, jak obecne w myśleniu o nim okazały się ezoteryczne teorie Nikołaja Fiedorowa i Konstantego Ciołkowskiego. Cykl, który przygotowała i pokazała w 2023 r., za punkt wyjścia wziął monumentalne mozaiki stworzone za czasów ZSRR przez Ivana Lytovchenkę w Prypeci, mieście, które zostało wysiedlone po wybuchu w czarnobylskiej elektrowni atomowej (na zdjęciu obraz pt. „demeter after Ivan Lytovchenko”). W uzasadnieniu jej nominacji Dobromiła Błaszczyk napisała: „W tych burzliwych czasach artystka wydobywa na światło dzienne lekceważone i niedostrzegane czynniki, motywy i zwiastuny, które zapowiadają kolejną zagładę”.
Hapchenko ma już na swym koncie liczne wystawy indywidualne (m.in. w Belgii i we Włoszech) oraz zbiorowe. Jedna z nich została uznana przez specjalne jury za najciekawszą ekspozycję Warsaw Gallery Weekend w 2023 r. Artystka stosuje – coraz popularniejszą wśród młodych twórców – technikę malowania za pomocą aerografu, czyli urządzenia, które rozpyla farbę w ten sposób, że kontury stają się rozmyte, pojawia się efekt płynnego przejścia między stosowanymi w ograniczonej palecie barwami i wrażenie wewnętrznego światła bijącego z płótna.
***
Partnerem kategorii SZTUKI WIZUALNE jest Kruk SA
Pozostali nominowani w kategorii sztuki wizualne: Marta Nadolle, Patryk Różycki
***
Ponadto zgłoszeni zostali: Przemek Branas, Marcin Dudek, Zuza Golińska, Zuzanna Hertzberg, Adam Kozicki, Tomasz Kręcicki, Krzysztof Maniak, Angelika Markul, Tomasz Mróz, NAFO, Dominika Olszowy, Anna Orłowska, Karol Palczak, Anastazja Pazura, Siostry Rzeki, Turnusik.
Oni nominowali: Jakub Banasiak (Magazyn SZUM), Jan Błaszczak (Dwutygodnik.com), Dobromiła Błaszczyk (Contemporary Lynx), Rafał Bryndal („ZAiKS Wiadomości”), Jacek Cieślak („Rzeczpospolita”), Katarzyna Czajka-Kominiarczuk (Zwierz Popkulturalny), Anna S. Dębowska („Gazeta Wyborcza”), Łukasz Drewniak (Teatralny.pl), Gabi Drzewiecka (Chillizet, TVN, Glamour, „trójkąt” na YT), Mirosław Filiciak (Uniwersytet SWPS), Jacek Hawryluk (Polskie Radio Dwójka), Barbara Hollender („Rzeczpospolita”), Alek Hudzik (Mintmagazine.pl), Katarzyna Janowska (Onet.pl, „Newsweek”), Eliza Kącka (Uniwersytet Warszawski), Piotr Kofta (krytyk niezależny), Piotr Kosiewski („Tygodnik Powszechny”), Dariusz Kosiński („Tygodnik Powszechny”, Uniwersytet Jagielloński), Zofia Król (Dwutygodnik.com), Monika Kwaśniewska-Mikuła („Didaskalia”, Uniwersytet Jagielloński), Łukasz Maciejewski (Szkoła Filmowa w Łodzi, Interia.pl), Jakub Majmurek („Krytyka Polityczna”), Paulina Małochleb (Uniwersytet Jagielloński, blog „Książki na ostro”), Anna Marchewka (literaturoznawczyni i krytyczka), Jacek Marczyński („Rzeczpospolita”, „Ruch Muzyczny”), Katarzyna Niedurny (Dwutygodnik.com, „Gazeta Wyborcza”, Podcast o teatrze), Michał Nogaś („Gazeta Wyborcza”, Radio Książki), Marta Perchuć-Burzyńska (TOK FM), Anita Piotrowska („Tygodnik Powszechny”), Iza Pogiernicka (twitch.tv/9kier, „CD-Action”), Adriana Prodeus („Kino”), Anna Sańczuk/Maciej Ulewicz (Kultura do Kwadratu), Paweł Schreiber (UKW), Barnaba Siegel („CD-Action”), Karol Sienkiewicz („Gazeta Wyborcza”), Jędrzej Słodkowski („Gazeta Wyborcza”), Krzysztof Stefański („Ruch Muzyczny”), Rafał Syska (Narodowe Centrum Kultury Filmowej), Wojciech Szot (blog „Zdaniem Szota”, „Gazeta Wyborcza”), Jarek Szubrycht („Gazeta Wyborcza”), Agnieszka Szydłowska (newonce.radio), Bogna Świątkowska (Fundacja Bęc Zmiana), Jan Topolski („Glissando”), Grażyna Torbicka (niezależna dziennikarka, dyrektorka festiwalu Dwa Brzegi), Jacek Wakar (blog „Zdania Wakara”), Michał Walkiewicz (Filmweb.pl), Marcin „Flint” Węcławek (Interia.pl, CGM, blog „Raptus”), Marlena Wieczorek (meakultura.pl), Michał R. Wiśniewski (Dwutygodnik.com), Kinga A. Wojciechowska („Presto”), Elwira Wojtunik (Fundacja Photon, Patchlab Digital Art Festival) oraz dziennikarze działu kultury tygodnika POLITYKA.