Agnieszka Pajączkowska
Nominacja w kategorii Książka: Agnieszka Pajączkowska
Kulturoznawczyni, badaczka historii codziennych praktyk fotograficznych, twórczyni projektów interdyscyplinarnych, fotograficznych i kulturalnych. Otrzymała nominację za książkę „Nieprzezroczyste. Historie chłopskiej fotografii” (Wydawnictwo Czarne). Działa na pograniczu – łączy rozmaite działania: animację kultury, pracę ze społecznością, sztukę, pracę z archiwami, historię mówioną, etnografię, reportaż. Szczególnie interesuje ją oddolna historia wsi.
Agnieszka Pajączkowska (ur. 1986 r.) wyprowadziła się z Warszawy i mieszka w Wolimierzu na Pogórzu Izerskim. W 2019 r. ukazała się jej książka „Wędrowny Zakład Fotograficzny”, która wyrosła z projektu robienia zdjęć napotkanym ludziom w zamian za opowieść. Zbierała te opowieści przez kilka lat, wracając do tych samych miejsc. Świadczyła usługi prawdziwego wędrownego fotografa nie za pieniądze, ale za wspomnienia czy za jabłka z sadu, słoik ogórków albo obiad. Powstała z tego opowieść o nieznanej Polsce. Za tę książkę otrzymała Nagrodę im. Wiesława Kazaneckiego oraz Nagrodę im. Beaty Pawlak oraz była nominowana do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego i Nagrody im. Stanisława Barańczaka. W tym samym 2019 r. wspólnie z Aleksandrą Zbroją wydała książkę „A co wyście myślały? Spotkania z kobietami z mazowieckich wsi” (Wydawnictwo Poznańskie). Jest też autorką wystawy „Co widzisz? Patrzenie na archiwalne fotografie w Gdyni” w Muzeum Miasta Gdyni.
Zdjęcia z domowych archiwów, które napotykała w czasie podróży z Wędrownym Zakładem Fotograficznym, uświadomiły jej, że historia chłopskiej fotografii pozostaje ciągle nieodkryta i nieopisana. Stąd pomysł „Nieprzezroczystych”, książki eseistycznej, w której literatura i namysł nad fotografią chłopską łączą się z analizą socjologiczną. Kluczowa jest „nieprzezroczystość”, czyli patrzenie na fotografię w taki sposób, żeby zauważyć ją w całości z kontekstem i tłem. Pajączkowska opowiada o Polsce XX w., pokazuje splot prywatnego i politycznego. Tytuły rozdziałów to zarazem kluczowe pytania: kiedy fotografia jest chłopska, a kiedy wiejska, dlaczego na chłopskich zdjęciach nie ma Żydów, a także kim była chłopska fotografka. Ta podróż śladem zdjęć zmusza nas do zadawania sobie pytań, co właściwie widzimy, i otwiera nowe przestrzenie do interpretacji.
***
Partnerem kategorii KSIĄŻKA jest Sopot
Pozostali nominowani w kategorii książka: Grzegorz Bogdał, Jacek Świdziński
***
Ponadto zgłoszeni zostali: Justyna Bargielska, Wiktoria Bieżuńska, Kalina Błażejowska, Mateusz Górniak, Kaja Gucio, Justyna Hankus, Aleksandra Herzyk, Stanisław Kalina Jaglarz, Barbara Klicka, Michał Książek, Joanna Kuciel-Frydryszak, Małgorzata Lebda, Emila Padoł, Patryk Pufelski, Zbigniew Rokita, Ishbel Szatrawska, Piotr Tarczyński, Aleksandra Tarnowska, Aleksandra Wojtaszek.
Oni nominowali: Jakub Banasiak (Magazyn SZUM), Jan Błaszczak (Dwutygodnik.com), Dobromiła Błaszczyk (Contemporary Lynx), Rafał Bryndal („ZAiKS Wiadomości”), Jacek Cieślak („Rzeczpospolita”), Katarzyna Czajka-Kominiarczuk (Zwierz Popkulturalny), Anna S. Dębowska („Gazeta Wyborcza”), Łukasz Drewniak (Teatralny.pl), Gabi Drzewiecka (Chillizet, TVN, Glamour, „trójkąt” na YT), Mirosław Filiciak (Uniwersytet SWPS), Jacek Hawryluk (Polskie Radio Dwójka), Barbara Hollender („Rzeczpospolita”), Alek Hudzik (Mintmagazine.pl), Katarzyna Janowska (Onet.pl, „Newsweek”), Eliza Kącka (Uniwersytet Warszawski), Piotr Kofta (krytyk niezależny), Piotr Kosiewski („Tygodnik Powszechny”), Dariusz Kosiński („Tygodnik Powszechny”, Uniwersytet Jagielloński), Zofia Król (Dwutygodnik.com), Monika Kwaśniewska-Mikuła („Didaskalia”, Uniwersytet Jagielloński), Łukasz Maciejewski (Szkoła Filmowa w Łodzi, Interia.pl), Jakub Majmurek („Krytyka Polityczna”), Paulina Małochleb (Uniwersytet Jagielloński, blog „Książki na ostro”), Anna Marchewka (literaturoznawczyni i krytyczka), Jacek Marczyński („Rzeczpospolita”, „Ruch Muzyczny”), Katarzyna Niedurny (Dwutygodnik.com, „Gazeta Wyborcza”, Podcast o teatrze), Michał Nogaś („Gazeta Wyborcza”, Radio Książki), Marta Perchuć-Burzyńska (TOK FM), Anita Piotrowska („Tygodnik Powszechny”), Iza Pogiernicka (twitch.tv/9kier, „CD-Action”), Adriana Prodeus („Kino”), Anna Sańczuk/Maciej Ulewicz (Kultura do Kwadratu), Paweł Schreiber (UKW), Barnaba Siegel („CD-Action”), Karol Sienkiewicz („Gazeta Wyborcza”), Jędrzej Słodkowski („Gazeta Wyborcza”), Krzysztof Stefański („Ruch Muzyczny”), Rafał Syska (Narodowe Centrum Kultury Filmowej), Wojciech Szot (blog „Zdaniem Szota”, „Gazeta Wyborcza”), Jarek Szubrycht („Gazeta Wyborcza”), Agnieszka Szydłowska (newonce.radio), Bogna Świątkowska (Fundacja Bęc Zmiana), Jan Topolski („Glissando”), Grażyna Torbicka (niezależna dziennikarka, dyrektorka festiwalu Dwa Brzegi), Jacek Wakar (blog „Zdania Wakara”), Michał Walkiewicz (Filmweb.pl), Marcin „Flint” Węcławek (Interia.pl, CGM, blog „Raptus”), Marlena Wieczorek (meakultura.pl), Michał R. Wiśniewski (Dwutygodnik.com), Kinga A. Wojciechowska („Presto”), Elwira Wojtunik (Fundacja Photon, Patchlab Digital Art Festival) oraz dziennikarze działu kultury tygodnika POLITYKA.