Galę w Operze Narodowej tradycyjnie poprowadziła para: Grażyna Torbicka i redaktor naczelny POLITYKI Jerzy Baczyński. Tradycyjnie też wręczaliśmy nagrody w sześciu kategoriach i tradycyjnie obdarowani nimi uraczyli nas pełną gamą emocji, deklaracji, przemyśleń.
Jak w najlepszym filmie akcji zaczęło się od trzęsienia ziemi, czyli od wystąpienia laureatów w dziedzinie teatr Moniki Strzępki i Pawła Demirskiego. Najpierw zażądali, by minutą ciszy uczcić pożegnanie projektu 1 proc. na kulturę, później ujawnili knowania niektórych krytyków, którzy namawiali ich, by nagrody nie odebrali. Następnie dramatycznie oświadczyli, że nie mogą się na scenie podpalić, bo funkcjonariusze BOR zarekwirowali im kanistry z benzyną, by na końcu zagrozić, że dalsze ewentualne nagrody też będą przyjmowali. „Gratuluję odwagi” – skomentował tę deklarację red. Baczyński.
Nieco dramatyczny (i teatralny) ton szybko ustąpił miejsca atmosferze familijnej, z lekka wzruszającej, z lekka humorystycznej, a publiczność co chwilę miała okazję, by wybuchać śmiechem. Po raz pierwszy, gdy Ignacy Karpowicz (laureat w dziedzinie literatury) wyjaśnił, dlaczego przestał jeździć do Etiopii: „Ponieważ mi się znudziło. Poza tym stwierdziłem, że to samo, co w Etiopii, mogę znaleźć u siebie, na polskiej wsi”. Chwilę później salę rozweselił Wojciech Bąkowski (sztuki wizualne), który wyznał, że taka nagroda bardzo mu się podoba: „by ją uzyskać nie musiałem rapować do muzyki Chopina i kręcić filmów o Powstaniu Warszawskim, ale zostałem uhonorowany za to, co normalnie robię”. Macio Moretti (muzyka popularna) wzbudził wielką radość widowni mówiąc: „To najbardziej abstrakcyjne przeżycie, jakiego doświadczyłem – pan prezydent dowiedział się, kim jestem”. Choć chwilę później dodał tajemniczo: „Nie jestem tym, kim wszyscy myślą, że jestem”. Kim zatem jest Macio i co takiego wie o nim prezydent, czego my nie wiemy? Może kiedyś poznamy ową tajemnicę.
A już całkiem serio, warto przytoczyć słowa Pawła Sali (film), które mogą służyć za motto naszej nagrody: „Paszporty wspierają w kulturze te idee artystyczne oraz ten rodzaj refleksji o świecie, który nie jest powszechny, a dzięki nagrodzie staje się rozpoznawalny”. Uroczystość uświetniła śpiewem Gaba Kulka z towarzyszeniem zespołu Jana Młynarskiego, któremu z widowni kibicowała rodzina: tata Wojciech Młynarski i siostry – Agata i Paulina Młynarskie. Motyw przewodni wieczoru – piosenka „Róbmy swoje” – też mogłaby stać się mottem Paszportów.
Nagroda specjalna Kreatora Kultury tym razem trafiła w ręce obchodzącego w tym roku 90 rocznicę urodzin Tadeusza Różewicza. Poeta, któremu wyróżnienie wręczyliśmy we Wrocławiu, przemówił z ekranu – co nie powinno dziwić – wierszem. Nie swoim jednak, lecz Adama Asnyka: „Trzeba z żywymi naprzód iść...”.
Z kronikarskiego, ale też bardzo miłego obowiązku wypada dodać, iż rozszerza nam się lista nagród dodatkowych. Do Nagrody im. Zbyszka Piotrowskiego (dla laureata w dziedzinie muzyki poważnej) doszła nowa, ufundowana przez znaną z zaangażowania w promocję sztuki firmę Samsung. W ten sposób Wojciech Bąkowski wyjedzie na tygodniowy artystyczny pobyt studyjny do Korei Południowej. Nic więc dziwnego, że na widowni mieliśmy silną reprezentację Korei (mimo że w tym samym czasie na mistrzostwach świata w piłce ręcznej reprezentacja Korei grała z naszym zespołem), złożoną m.in. z ambasadora tego kraju Joon Jae Lee wraz z małżonką oraz prezesa Samsung Polska Kyung Sik Choi.
W tym roku dopisały kręgi polityczne. Dobry przykład dali prezydent Bronisław Komorowski i marszałek Grzegorz Schetyna. Był, oczywiście, minister kultury Bogdan Zdrojewski, przewodnicząca sejmowej komisji kultury i środków przekazu Iwona Śledzińska-Katarasińska, prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, szef Kancelarii Prezydenta Jacek Michałowski, podsekretarze stanu Jacek Weksler i Jaromir Sokołowski.
Wysoką frekwencją wykazali się także przedstawiciele pozostałych – poza Samsungiem – firm wspierających nie tylko duchowo naszą imprezę (dziękujemy!). A zatem w delegacji Pekao SA znalazła się m.in. prezes Alicja Kornasiewicz, wiceprezesi Andrzej Koperski i Grzegorz Piwowar oraz przewodniczący rady nadzorczej prof. Jerzy Woźnicki. Z Polkomtela gościliśmy prezesa Jarosława Bauca oraz wiceprezesów Bogusławę Matuszewską i Krzysztofa Kiljana, zaś z PZU SA – prezesa Andrzeja Klesyka i przewodniczącą rady nadzorczej Marzenę Piszczek.
Tradycyjnie najliczniej odwiedzili nas przedstawiciele świata kultury oraz mediów. A zatem aktorzy (m.in. Joanna Szczepkowska, Andrzej Chyra, Dorota i Emilian Kamińscy), pisarze (Józef Hen, Krystyna Kofta, Sylwia Chutnik), malarze i rysownicy (Stasys Eidrigevicius, Andrzej Mleczko, Henryk Sawka, Hanna Bakuła, fotografik Krzysztof Gierałtowski), dziennikarze (m.in. Krzysztof Materna, Tomasz Raczek, Andrzej Turski, Marek Przybylik, Jerzy Iwaszkiewicz, Tadeusz Mosz, Rafał Rastawicki). O symboliczną, ale wyrazistą obecność świata sportu zadbała Irena Szewińska. Byli profesorowie Cezary Szczylik, Jerzy Bralczyk, Piotr Płoszajski.
Silną reprezentację wystawiło też środowisko instytucji kulturalnych: Tomasz Makowski – dyrektor Biblioteki Narodowej, Grzegorz Gauden – dyrektor Instytutu Książki, Maciej Nowak – dyrektor Instytutu Teatralnego, Anda Rottenberg i Hanna Wróblewska – była i obecna dyrektor Galerii Zachęta, Elżbieta Penderecka, spiritus movens Festiwalu Beethovenowskiego, Michał Merczyński – dyrektor Narodowego Instytutu Audiowizualnego, Katarzyna Mazurkiewicz – wicedyrektor Narodowego Centrum Kultury, Jacek Nowiński – dyrektor Biblioteki Elbląskiej (Ogrody POLITYKI!). A nad wszystkimi górował, z racji słusznego wzrostu, gospodarz gościnnej sceny Teatru Wielkiego Waldemar Dąbrowski. Zresztą tę listę można by jeszcze ciągnąć na kilku stronach.
Odbierająca nagrodę w dziedzinie muzyki poważnej śpiewaczka Wioletta Chodowicz przyznała, że nasza nagroda „to nie wieniec laurowy, na którym by można spocząć, ale dokument uprawniający do dalszej artystycznej podróży w głąb siebie”. Obiecujemy te peregrynacje uważnie i z sympatią śledzić.