Recenzja książki: Artur Domosławski, „Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana”

Jest to dzieło olbrzymie, nie tylko objętościowo.

Te podróże to właściwie nieustanne wygnanie, co Artur Domosławski wybił w tytule swojej książki. Życiorys Zygmunta Baumana biegł zygzakami i było ich wiele, a często powodowane wydarzeniami dramatycznymi. Wypędzenie z Poznania po 1 września 1939 r. i ucieczka przed Holokaustem do Związku Sowieckiego, a tam ciężkie przejścia, służba w wojsku i w moskiewskiej milicji, powrót do Polski wraz z kościuszkowcami, udział w walkach o Kołobrzeg. Następnie w KBW aż po stopień majora, skąd znowu jest wypychany i ląduje na Uniwersytecie Warszawskim. Potem wygnany po Marcu ’68 przez Gomułkę, źle się czuje w Izraelu, ląduje na wydziale socjologii w Leeds. Gdy po latach, po 1989 r., pojawia się w Polsce, spotykają Baumana, delikatnie mówiąc, przykrości w środowisku akademickim, często z udziałem kolegów, a także publiczności bojówkarskiej; zawsze z pretensjami do aktywności politycznej po 1945 r., z pomówieniami i oskarżeniami. Po raz kolejny czuje się wygnany.

Artur Domosławski, Wygnaniec. 21 scen z życia Zygmunta Baumana, Wielka Litera, Warszawa 2021, s. 910