Wiem, czego nie wiem
Wojciech Jagielski dla „Polityki”: W wojnie nie ma nic wzniosłego. Nie front jest tu najważniejszy
JULIUSZ ĆWIELUCH: – We wstępie do „Antologii reportażu wojennego” napisał pan, że wzdraga się przed używaniem słowa „antologia”.
WOJCIECH JAGIELSKI: – Wydawca wzdragał się mniej. Na szczęście na okładce wybił słowo „Wojna”, a nie „Antologia”, co pozwoliło na kompromis.
Ale tej wojny też w książce nie ma tak wiele. A jak już, to jakaś taka wyfiletowana. Zamiast sztyletowego ognia wroga, ran i śmierci raczej niuanse, dywagacje.
Cytowany przeze mnie we wstępie Robert Fisk napisał, że wojna jest całkowitym upadkiem człowieczeństwa. Kapitulacją gatunku ludzkiego. Nie ma tam nic wzniosłego, romantycznego ani takiego, co uszlachetnia. Jest kresem. Wojna sama w sobie nie jest czymś, co mnie pociąga.
I mówi to pan, korespondent wojenny?
Nie jestem korespondentem wojennym. Bywałem korespondentem z wojen. Na wojnie jako takiej się nie znam. Pamiętam, że raz jedyny spotkałem korespondenta wojennego w Afganistanie w 2001 r., dziennikarza branżowego pisma „Jane’s Defence Weekly”. On potrafił profesjonalnie wypowiadać się i pisać o wojnie. Znał się na niej, tylko tym się zajmował. Właściwie żadnego innego z kolegów, z którymi dzieliłem przydomek korespondenta wojennego, sam bym tak nie nazwał.
Toczy pan ze mną wojnę o słowa.
Powiedzmy, że domagam się precyzji. I to nie jest fechtunek dla sportu. Brak precyzji sprowadził media na manowce. Jako dziennikarz opisywałem jakiś fragment świata – Afrykę, Kaukaz i Azję Środkową – który miał to do siebie, że konflikty rozwiązywano tam również za pomocą wojen. Nie jeździłem po świecie w pogoni za wojnami i ekscytującym życiem korespondenta.